رواج جهانی روزه برای سلامت بدن

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

شکل جدیدی از رژیم غذایی برای کنترل وزن و تناسب اندام در دنیا رواج پیدا کرده است که شبیه به روزه‌داری است. سلبریتی‌ها طرفداران پروپا‌قرص این رژیم غذایی هستند؛ چرا‌که علاوه بر ترمیم بدن به افزایش طول عمر کمک می‌کند. متخصصان آن را روزه‌داری متناوب نامیده‌اند و تحقیقات نشان می‌دهد که این روزه‌‌داری راهی برای کنترل وزن و پیشگیری یا حتی معکوس‌کردن روند برخی بیماری‌هاست. خلاف بسیاری از رژیم‌‌های غذایی که روی آنچه می‌خورید تمرکز دارند، روزه‌داری متناوب روی زمان خوردن متمرکز است.

گرسنگی‌کشیدن سخت نیست
مارک ماتسون، عصب‌شناس مؤسسه جانز هاپکینز، روزه متناوب را به‌مدت 25سال مطالعه کرده است. او می‌گوید بدن ما طوری تکامل یافته که می‌تواند ساعت‌ها یا حتی چند روز بدون غذا بماند. انسان اولیه، پیش از اینکه کشاورزی بیاموزد، مجبور بود برای شکار، زمان و انرژی زیادی صرف کند و به همین دلیل مدت‌ها بدون غذا تکامل یافته است. کارشناسان معتقدند که حتی تا 50سال پیش، حفظ تناسب اندام در دنیا به‌دلیل سبک زندگی متفاوت و تحرک بیشتر کار آسان‌تری بود.

روزه متناوب چگونه عمل می‌کند؟
روزه‌داری متناوب باید حتما با مشورت پزشک انجام شود. فرد می‌تواند یک رویکرد را انتخاب کند و غذا‌خوردن را در طول شبانه‌روز به یک دوره 6 تا 8‌ساعته محدود کند. روزه 16/8 یعنی 8 ساعت غذا‌خوردن و 16ساعت ناشتایی. اگرچه برخی ‌افراد در درازمدت رعایت این الگو را آسان می‌‌دانند، برخی دیگر با روش 5:2 پیش می‌روند؛ یعنی 5روز مقدار معمولی غذا را مصرف می‌کنند و 2روز فقط 25درصد کالری دریافت می‌کنند، به این ترتیب به جای زمان بین وعده‌های غذایی، بیشتر بر مقدار غذای مصرفی تمرکز می‌کنند. وقتی غذا‌خوردن را در ساعت 7 عصر متوقف می‌کنید، تا ساعت 10‌شب همچنان در حالت تغذیه خواهید بود، چون بدن همچنان در حال هضم مواد مغذی است. هر کربوهیدراتی در رژیم غذایی شما برای چند ساعت منبع خوبی از گلوکز به‌عنوان منبع اصلی سوخت بدن، به شما می‌دهد. حالت تغذیه زمانی است که بدن شما از گلوکز موجود در خون به‌عنوان منبع انرژی خود استفاده می‌کند. هنگامی که این منبع انرژی مصرف می‌شود، حالت بدن به کاتابولیک تبدیل می‌شود. دانشمندان دقیقا نمی‌دانند بدن چه زمانی از گلوکز به کتون تغییر مسیر می‌دهد. این به چیزهای زیادی مانند ژنتیک، سلامت، سبک زندگی و میزان گلیکوژن شما براساس مقداری که خورده‌اید و انرژی سوزانده‌شده بستگی دارد.

وعده کمتر، سالم‌تر
اما یک مطالعه تحقیقاتی که به‌طور خاص برای بررسی الگوی روزه‌‌داری متناوب طراحی نشده بود، نشان داد که صرف محدود‌کردن بازه زمانی روزانه غذا‌خوردن از افزایش وزن در طول زمان جلوگیری نمی‌کند یا نتیجه قابل‌توجهی ندارد بلکه کوچک‌کردن وعده‌های غذایی باعث نتایج مثبت این رژیم می‌شود. ماتسون می‌گوید که بدن پس از ساعت‌ها بدون غذا‌بودن، ذخایر قند خود را تمام می‌کند و شروع به سوزاندن چربی می‌کند و این یعنی تغییر متابولیک.

فواید روزه متناوب
تحقیقات نشان می‌دهد که دوره‌های روزه‌داری متناوب با چربی‌سوزی بیشتر همراه است. وقتی تغییر متابولیک رخ می‌دهد، بر بدن و مغز تأثیر می‌گذارد. یکی از مطالعات ماتسون، اطلاعاتی را در مورد طیف وسیعی از مزایای سلامتی مرتبط با این روش کاهش وزن نشان داد که شامل عمر طولانی‌تر، بدن لاغرتر و ذهن پویاتر است. در طول روزه‌‌داری متناوب چیزهای زیادی اتفاق می‌‌افتد که می‌تواند از اندام‌‌ها در برابر بیماری‌‌های مزمن محافظت کند.

خطرات احتمالی
برخی‌ افراد برای کنترل وزن روزه‌های متناوب را امتحان می‌‌کنند و برخی دیگر از این روش برای درمان بیماری‌های مزمن مانند سندروم روده تحریک‌پذیر، کلسترول بالا یا آرتریت استفاده می‌‌کنند. اما روزه‌داری متناوب برای همه مناسب نیست. ویلیامز تأکید می‌کند که قبل از اینکه روزه متناوب یا هر رژیم غذایی را امتحان کنید، ابتدا باید با پزشک مراقبت‌های اولیه خود مشورت کنید. برخی ‌افراد مانند کودکان و افراد زیر 18سال، زنان باردار و شیرده و افرادی که دیابت نوع یک دارند و انسولین مصرف می‌کنند باید از این روش اجتناب کنند.


 8 ساعت غذا‌خوردن و 16ساعت ناشتایی یکی از روش‌های روزه‌داری متناوب است که به سلامت بدن کمک می‌کند