فقیرترین کشورهای اروپایی کدامند؟

بهاره محبی- روزنامه‌نگار

یافته‌های جدید حاکی از آن است که تقریبا 21.7 درصد از جمعیت اتحادیه اروپا (EU) ـ یعنی حدود 95.4 میلیون نفر ـ در سال 2021 با خطر فقر یا محرومیت اجتماعی مواجه بوده‌اند. زنان، جوانان، افراد کم‌سواد یا کم‌مهارت و به‌ویژه بیکاران بیش از سایر اقشار و گروه‌ها در معرض فقر یا محرومیت اجتماعی قرار داشته‌اند. بر اساس یافته‌های جدید یورواستات، خطر فقر و محرومیت اجتماعی به ترتیب برای شاغلان در اتحادیه اروپا 11.1 درصد، برای افراد بازنشسته 18.6درصد و  برای افراد جویای کار 64.5 درصد بوده است.
در میان کشورهای اتحادیه اروپا، بیشترین درصد افرادی که در معرض خطر فقر و محرومیت اجتماعی قرار داشته‌اند متعلق به رومانی، بلغارستان و یونان بوده است. در مقابل، فنلاند، اسلوونی و جمهوری‌چک با کمتر از ۱۰ درصد، پایین‌ترین نرخ افراد در معرض خطر فقر یا محرومیت اجتماعی را گزارش کرده‌اند. یورواستات گزارش داده، خانواده‌هایی که فرزندان شان به ‌لحاظ مالی به آنان وابسته هستند با 22.5 درصد، بیشتر در خطر فقر و محرومیت اجتماعی قرار داشته‌اند. این رقم برای خانواده‌هایی که فرزندان شان به ‌لحاظ مالی مستقل هستند 20.9 درصد بوده است.

   جوانان اروپایی در معرض خطر
یورواستات همچنین گزارش داده، جوانان اروپایی بیشتر از اقشار دیگر در معرض خطر فقر قرار دارند.  در این گزارش با استناد به آمارهای سال 2021 میلادی آمده که 20 درصد از افراد گروه سنی 15 تا 29 سال اروپایی با خطر فقر روبه‌رو بوده‌اند. علاوه براین، از نظر تفاوت میان درصد افراد جوان در معرض خطر فقر و جمعیت عمومی، کشور دانمارک که نسبت جمعیت جوانان در معرض فقرش نسبت به کل جمعیت این کشور 25.6 به 12.3درصد است، رتبه اول شکاف جمعیتی در این زمینه را به خود اختصاص داده است. سوئد نیز با شکاف نزدیک به 9 درصد، پس از دانمارک در رتبه دوم قرار گرفته است. البته در گزارش یورواستات تاکید شده است که این آمار لزوما به معنای استانداردهای پایین زندگی نیست بلکه درصد افرادی که درآمدهایشان پایین‌تر از خط فقر در نظر گرفته شده را محاسبه می‌کند.
یاهونیوز نیز به بهانه گزارش جدید یورواستات به گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد اشاره کرده که در آن آمده است؛ حداقل 7درصد از جمعیت اتحادیه اروپا در طول سال 2021 به‌دلیل افزایش قیمت انرژی و جهش ارقام قبوض، برای تامین گرمایش منازل خود دچار مشکل بوده‌اند. بنا بر این گزارش، خانواده‌های بلغارستانی، لیتوانیایی و قبرسی به ترتیب بیشترین فقر انرژی را در سال 2021 تجربه کردند. در انگلیس نیز از هر 3 نفر یک نفر اعلام کرده است که در فصل زمستان با خطر کمبود انرژی روبه‌رو شده است.

   شاخص‌ سرانه تولید ناخالص
یورونیوز می‌نویسد که هر چند فقر طیف وسیعی از عوامل، از جمله در دسترس بودن نیازهای ضروری مانند غذا، آب پاک، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، مسکن و خدمات اجتماعی را در بر می‌گیرد، ولی یکی از رتبه‌بندی‌های سالانه موسسه کردیت سوئیس، رده‌بندی کشورها بر پایه شاخص‌های سرانه تولید ناخالص داخلی و ثروت ملی در میان بزرگسالان است. بر پایه شاخص سرانه تولید ناخالص داخلی در میان افراد بزرگسال، مردم مولداوی در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی با 4هزار و ۴۴۰ دلار کمترین سرانه درآمد ناخالص داخلی را دارند. مردم روسیه از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی بالاتر از مولداوی، اوکراین، کوزوو، آلبانی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه شمالی، بلاروس، صربستان و بلغارستان و پایین‌تر از رومانی، کرواسی، لهستان، مجارستان، اسلواکی، لتونی، پرتغال و لیتوانی قرار دارند. روس‌ها از نظر سرانه ثروت نیز در مقایسه با ۱۹ کشور فقیرتر اروپا، تنها از مردم مولداوی، اوکراین، بلاروس، بوسنی و هرزگوین و صربستان وضعیت بهتری دارند.

   افزایش شمار کودکان در معرض فقر
علاوه بر این، صندوق نجات کودکان نیز در سال 2021 گزارش داده که بیش از 200هزار کودک اروپایی در معرض خطر فقر قرار داشته‎اند و مجموع شمار کودکانی که در این بخش از قاره زمین با خطر احتمالی فقر روبه‌رو هستند به بیش از 19.6 میلیون نفر می‌رسد. عواملی همانند همه‌گیری کووید-19، هزینه‌های بالای زندگی و بحران آب‌وهوایی باعث شده تا تعداد خانواده‌ها و کودکانی که با فقر مواجه هستند با سرعت چشمگیری افزایش یابد. اسپانیا و رومانی به ترتیب بیشترین درصد کودکان در معرض خطر فقر را دارند. به‌عنوان مثال، در طول سال 2022 هزینه‌های زندگی در رومانی 98درصد افزایش یافته، در حالی که 40درصد از خانواده‌های این کشور با کاهش قابل توجه درآمدی روبه‌رو شده‌اند. ایلوا اسپرلینگ، مدیر بخش اروپا صندوق نجات کودکان، می‌گوید: «هیچ کودکی نباید با شکم خالی به مدرسه برود یا نگران شغل والدین خود باشد یا در خانه‌ای زندگی کند که سرد است. با این حال، تأثیر بحران‌های متعدد اروپا باعث شده تا غذا خوردن یا گرم کردن خانه برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار شده و کودکان را از ضروریات مورد نیاز برای رشد و رفاه محروم کند.»