تولد خورشید

هنوز داغ شهادت امام صادق(ع) از قلب مالامال از اندوه فرزندش امام‌کاظم(ع) رخت برنبسته و لباس عزا بر تن شیعیان ایشان دیده می‌شود. مدینه نیز در غم از دست دادن رهبر و امامی چون صادق آل محمد، از آسمان خجل است و خورشید و‌ماه و ستارگان نیز حال طلوع ندارند. از 25شوال تا 11ذی‌القعده، لبخندی بر لبان هیچ‌یک دیده نشده است تا روز 11 ذی‌القعده که خورشید، طلوع متفاوتی داشت و مدینه و اهلش را با پرتوافشانی خویش، از تولد کودکی در خانه امام کاظم(ع) باخبر کرد. تولد این کودک که او را علی نام نهادند، مرهمی بر قلب داغدیده هستی بود.
ولادت امام علی بن موسی‌الرضا علیه‌السلام چند روز بعد از شهادت امام صادق(ع) اتفاق افتاد و این در حالی بود که آن حضرت آرزو داشت فرزند امام کاظم(ع) را ببیند. از امام کاظم(ع) روایت شده است که فرمود: از پدرم جعفر بن محمد بارها شنیدم که می‌فرمود: «عالم آل محمد» از تو به‌وجود می‌آید و کاش من او را درک می‌کردم. او همنام جدم امیرمؤمنان علی علیه‌السلام است.
تولد امام رضا علیه‌السلام را برخی از معصومان پیش از وی، پیشگویی کرده و به آن بشارت داده بودند. از امام صادق(ع) در این‌باره احادیث چندی وارد شده است. ازجمله عبدالله بن فضل هاشمی روایت کرد: مردی از اهالی طوس در محضر امام جعفرصادق(ع) نشسته بود و آن حضرت به وی فرمود: به‌زودی از فرزندم موسی، مردی به دنیا می‌آید که مورد خشنودی خداوند سبحان در آسمان و خرسندی بندگانش در زمین خواهد بود. در سرزمین شما از روی ستم و دشمنی مسموم و کشته می‌گردد و در همان جا غریبانه به خاک سپرده می‌شود. آگاه باش! هر کسی وی را در غربتش زیارت کند و بداند که او امام و پیشوای شیعیان پس از پدرش بوده و از جانب خداوند متعال مفترض الطاعه است، همانند کسی است که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله را زیارت کرده باشد.
 امام رضا علیه‌السلام در 35سالگی پس از شهادت پدرش امام موسی‌کاظم علیه‌السلام به مقام امامت شیعیان نایل آمد و در 55سالگی در خلافت مأمون عباسی و با توطئه وی در خراسان مسموم و در صفر سال 203 قمری به شهادت رسید.



ستایش یونسکو از شکوه تاریخی و معنوی حرم امام رضاع
نقش امام رضا(ع) در هدایت مردم در طول حیاتش و جایگاه او به‌عنوان یک شخصیت مذهبی، حرم مقدس او را به یکی از مراکز توجه مسلمانان و به‌خصوص شیعیان تبدیل کرده است. این مجموعه روحانی، در طول تاریخ باعث تحولات معماری شده و چنان مورد احترام مومنان شیعه و دولت‌های متفاوت، چه شیعه و سنی ‌بوده که به‌صورت همیشگی و در دوره‌های متفاوت تاریخی، ‌از بازسازی، حفاظت و توسعه بهره ‌برده است. زائران زیادی سالانه به این مجموعه می‌روند و آن را بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مکان مذهبی ایرانیان و سایر مسلمانان در سراسر دنیا می‌دانند. این مجموعه تاریخی معماری، آیین‌ها و رسوم منحصر به فرد و متمایزکننده‌ای دارد که آن را به میراث جدایی‌ناپذیر حرم تبدیل می‌کند. در واقع ارزش واقعی میراث آن، نه فقط به‌خاطر معماری مسحورکننده و سیستم سازه‌ای آن، که به‌خاطر تمام رسوم آن هم است. همه اینها در کنار هم، روح معنوی حرم امام رضا(ع) را تشکیل می‌دهند.کارکرد، ساختار، عناصر تزئینی و نماهای ساختمان‌ها، همه در کنار هم نمادی از ایدئولوژی، توحید دینی و تکامل خود مجموعه است. این حرم مطهر نه فقط یک حرم، که در مقیاسی کلان‌تر، یک نهاد و یک هویت شکل‌گرفته و توسعه‌یافته براساس باورها و ایدئولوژی مذهبی است. این مجموعه مقدس از ده‌ها میراث باارزش معماری در اطراف حرم شکل گرفته‌؛ سازه‌هایی که هر کدام به تنهایی ارزش و اهمیت سیاسی و اجتماعی زیادی دارند.
شکل‌گیری مشهد به‌عنوان یک شهر و توسعه آن، وامدار حرم مطهر است. بدین‌ترتیب این مجموعه به مرکز مذهبی، سیاسی، اجتماعی و همینطور هنری مشهد تبدیل می‌شود و عمیقا بر وضعیت اقتصادی شهر اثر می‌گذارد. نخستین سازه این مجموعه، حرم و گنبد آن است. این میراث معماری، به‌خاطر طول عمر زیاد آن و ظرایف معماری مثل کاشیکاری‌ها و آینه‌کاری‌ها، گنبد طلاکاری، حجاری‌ها و حجم و نقوش دیگر، دارای ارزش‌های والای ملموس و ناملموس است.مشهد مثالی بی‌نظیر است که حول محور فرهنگ شیعه و زیارت شکل گرفته است. ارتباط شهر و حرم مطهر در دوره‌های مختلف تاریخی به تجربه‌ای منحصر بفرد در برنامه‌ریزی شهری در این منطقه تبدیل شده؛ موضوعی که بعدها به دیگر شهرهای مذهبی، به‌خصوص برای شیعیان، منتقل شده است. این انتقال تا حدی بوده که دیگر شهرهای شیعه‌نشین از نظام نشانه‌شناختی مشهد و این مجموعه تاریخی الهام گرفته‌اند.
برگرفته از گزارش یونسکو درباره حرم مطهر رضوی

هنوز داغ شهادت امام صادق(ع) از قلب مالامال از اندوه فرزندش امام‌کاظم(ع) رخت برنبسته و لباس عزا بر تن شیعیان ایشان دیده می‌شود. مدینه نیز در غم از دست دادن رهبر و امامی چون صادق آل محمد، از آسمان خجل است و خورشید و‌ماه و ستارگان نیز حال طلوع ندارند. از 25شوال تا 11ذی‌القعده، لبخندی بر لبان هیچ‌یک دیده نشده است تا روز 11 ذی‌القعده که خورشید، طلوع متفاوتی داشت و مدینه و اهلش را با پرتوافشانی خویش، از تولد کودکی در خانه امام کاظم(ع) باخبر کرد. تولد این کودک که او را علی نام نهادند، مرهمی بر قلب داغدیده هستی بود.