روستاهای هوشمند در سیستان‌وبلوچستان

سیده زهرا عباسی- روزنامه‌نگار

«محمد کرمی» استاندار سیستان‌وبلوچستان چندی پیش از آغاز مطالعات لازم برای ایجاد روستای هوشمند در سه نقطه استان با زیرساخت و معماری مناسب منطقه خبر داده بود؛ خبری که به‌نظر می‌رسید با زیرساخت‌های ارتباطی سیستان‌وبلوچستان که این استان را در پایین‌ترین شاخص نسبت به سایر استان‌ها قرار داده، غیرممکن باشد. حالا اما «منصور بیجار» معاون عمرانی استاندار با تشریح جزئیات این طرح، منظور از هوشمندسازی را استفاده از همه ظرفیت‌های فناوری   برای بهبود معیشت و اشتغال عنوان می‌کند.

   روستای هوشمند از نگاهی دیگر   
سیستان‌وبلوچستان با جمعیت بیش از2 میلیون و 700 هزار نفر به‌عنوان جوان‌ترین استان ایران، بیشترین جمعیت روستایی را هم نسبت به جمعیت دارد؛ حدود 50درصد از جمعیت این استان ساکن بیش از 5500روستا هستند. معاون عمرانی استاندار سیستان‌وبلوچستان با ذکر این نکته به وضعیت شهرها هم اشاره می‌کند و به همشهری می‌گوید که حدود 44شهر استان هم زیر 10هزار نفر جمعیت دارند و خیلی شبیه به روستا هستند. بیجار با تأکید بر پراکندگی که شاخص جمعیت را 16نفر در هر کیلومتر کرده است، پایین ‌بودن شاخص‌های توسعه و فاصله معنادار شبکه ارتباطی، برق، آب، بهداشت و آموزش با کل کشور توضیح می‌دهد: با توجه به این بحث‌ها و پراکندگی روستاها و هزینه‌ ارتقای شاخص‌ها باید زیرساخت‌ها را به‌صورت هوشمند ایجاد کنیم.  تعریفی که ما از روستای هوشمند داریم این نیست که همه‌‌چیز براساس ارتباطات و تکنولوژی باشد، بلکه منظور استفاده از همه ظرفیت‌های فناوری مدرن است تا با کمترین هزینه به بیشترین بازدهی برسیم.
به‌گفته او، در روستای هوشمند هر کاری از صفر تا 100 هوشمندانه، هدف‌دار و با برنامه‌ریزی انجام می‌شود.‌

   ملاک انتخاب روستاها     
هنوز نام روستاهای هوشمند رسانه‌ای نشده و مطالعات درباره انتخاب 3 روستای پایلوت ادامه دارد، اما شنیده‌ها  نشان می‌دهد که این سه روستا احتمالا در شهرستان‌های میرجاوه، چابهار و زاهدان قرار خواهند داشت. معاون عمرانی استاندار سیستان‌وبلوچستان هم با بیان اینکه حتما یک روستا از جنوب، شمال و مرکز استان برای این طرح انتخاب خواهد شد، اظهار می‌کند:‌ هدف ما این است که این روستاها را تبدیل به الگو کنیم، ابتدا در هر شهرستان و بعد برای کل منطقه. فرایند هوشمندسازی به‌گفته بیجار، با توجه به شرایط بومی منطقه، جوان بودن جمعیت روستا، اشتغال و زیرساخت، صنایع‌دستی، میراث فرهنگی است.

   هوشمندسازی در 2جنبه     
معاون عمرانی استاندار سیستان‌وبلوچستان برای هوشمندسازی روستاها در این استان به ذکر مثال هم می‌پردازد. از نگاه او، بخش اول هوشمندسازی شامل استفاده از تکنولوژی است که برای نمونه می‌توان به نوین کردن کشاورزی و دامداری، استفاده از ارقام پربازده در نخلستان‌ها، استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری به‌دلیل محدود بودن منابع آب و استفاده از گونه‌های پربازده در کشاورزی اشاره کرد. به‌گفته بیجار، نکته دوم هوشمندسازی به این شکل است که بهسازی، نوسازی و مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی با توجه به زیرساخت‌های فرهنگی انجام شود تا روستاییان از نظر روحی و روانی احساس آرامش داشته باشند. از سوی دیگر در همین بخش هم می‌توان با استفاده از تکنولوژی چون استفاده از کابل‌های خودنگهدار برق با افت فشار و هزینه کمتر یا استفاده از انرژی خورشیدی به اقتصاد روستاییان کمک بیشتری کرد.