آژیر قرمز برای گوزن زرد

سید علی موسوی| شوش- خبرنگار:

گوزن زرد ایرانی از گونه‌های جانوری مهم و منحصربه‌فرد در دنیاست که هم‌اکنون در خطر انقراض قرار دارد؛ خطری که اگر برای آن چاره‌اندیشی نشود، تبدیل به یک فاجعه زیست‌محیطی خواهد شد.
گوزن زرد ایرانی که زیستگاه اصلی آن جنگل دز در شمال خوزستان و جنگل کرخه در غرب خوزستان است، در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض در وضعیت قرمز قرار دارد.
وضعیت این گونه نادر آن‌قدر بغرنج است که رئیس پارک ملی کرخه اخیرا با اشاره به تلفات بالای این گونه در پارک یادشده گفت: اکنون تنها یک گوزن زرد در پارک ملی کرخه باقی مانده است.

«محمد الوندی» وضعیت گوزن‌های زرد ایرانی در این پارک نامناسب توصیف کرد و گفت: تعدادی از گوزن‌های زرد ایرانی در طبیعت رهاسازی شده‌اند و در حال حاضر تنها یک گوزن زرد ایرانی در قرنطینه این پارک نگهداری می‌شود.
وی افزود: احتمال دارد که خارج از محدوده پارک ملی کرخه، گوزن زرد ایرانی وجود داشته باشد، اما تاکنون موردی مشاهده نشده است.
وی با بیان این‌که شرایط عمومی پارک ملی کرخه خوب است و مشکل خاصی وجود ندارد اظهار کرد: قرار است که تعدادی گوزن زرد ایرانی از استان‌های هم‌جوار به پارک ملی کرخه منتقل شوند.


حفاظت از ۱۰ گونه در معرض انقراض

سازمان حفاظت محیط‌‌ زیست کشور تاکنون تلاش‌های بسیاری برای حفاظت از گونه‌های جانوری نادر انجام داده است. 
مدیر کل دفتر حیات وحش و آبزیان آب‌های داخلی سازمان حفاظت محیط‌‌ زیست کشور از تدوین برنامه حفاظت و مدیریت ۱۰ گونه در معرض تهدید در سال جاری خبر داده است.
به گفته «مجید خرازیان مقدم» به همین دلیل طی دو سال گذشته تدوین برنامه مدیریت و حفاظت گونه‌‌هایی همچون گوزن زرد آغاز و در نهایت این برنامه‌ها در اسفندماه سال ۹۵ برای اجرا به استان‌ها ابلاغ شد.


احیای زیستگاه مادری گوزن زرد

وی در ادامه با بیان این‌که اجرای برنامه حفاظت و مدیریت برخی گونه‌ها مثل گوزن زرد از سوی سازمان حفاظت محیط‌‌ زیست با جدیت پیگری می‌شود اظهار کرد: سازمان حفاظت محیط‌‌ زیست در این زمینه ورود جدی دارد و درصدد هستیم با همکاری استان خوزستان، گوزن زرد را به تنها زیستگاه مادری آن یعنی منطقه حفاظت‌شده دز و کرخه معرفی کنیم.
مدیر کل دفتر حیات وحش و آبزیان آب‌های داخلی سازمان حفاظت محیط‌‌ زیست کشور گفت: طی دهه‌های اخیر به دلیل تخریب شدید منطقه دز و کرخه، هیچ گوزن زردی در آن مشاهده نشده است. ما سعی داریم طبق برنامه مجددا این گونه را به دز و کرخه برگردانیم.
وی افزود: در حال حاضر علاوه بر جزیره اشک ارومیه، 5 سایت تکثیر گوزن زرد در کشور داریم که ۱۷۰ رأس گوزن در آنها زیست می‌کنند. در نظر داریم ضمن معرفی مجدد این گونه به دز و کرخه، در آینده نزدیک زیستگاه‌های مستعد این گونه را شناسایی و گوزن زرد را از حالت اسارت به زیستگاه‌های مستعد معرفی کنیم.


احیای گوزن زرد ایرانی در پارک‌های ملی دز و کرخه

در ادامه این تلاش‌ها، در روزهای گذشته معاون محیط‌‌ زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌‌ زیست کشور از پارک‌های ملی دز و کرخه به منظور بررسی زیستگاه گوزن زرد ایرانی بازدید کرد و گفت: احیای گوزن زرد ایرانی در زیستگاه اصلی خود از اولویت‌های سازمان حفاظت محیط‌‌ زیست است.

«حمید ظهرابی» افزود: در این بازدید، مناطق مستعد به لحاظ گونه، پوشش گیاهی و دسترسی به منابع آب به عنوان مهم‌ترین شاخص‌های احیای مجدد گوزن زرد ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. شرایط مناسب در جنگل‌های دز و کرخه به عنوان زیستگاه اصلی برای احیای مجدد گونه‌ گوزن زرد ایرانی اجرای این پروژه را امکان‌پذیر می‌کند.
وی در صحبتش بر این نکته هم تاکید کرد که مشارکت مردم در اجرای چنین برنامه‌هایی منجر به تقویت بسترسازی و توسعه رویدادهای بزرگی همچون احیای مجدد گوزن زرد در منطقه می‌شود. با اجرای این پروژه‌ها علاوه بر جلوگیری از تخریب مناطق و رفع تهدیدهایی همچون حریق بتوانیم زیستگاه‌های باارزش را دوباره احیا کنیم.