فرونشست در انتظار تصمیم بهارستان

فرونشست زمین پدیده‌ای است که بسیار آرام و نامحسوس رخ می‌دهد و در طولانی‌مدت آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری به تأسیسات، ساختمان‌ها و مراکز حساس ازجمله بیمارستان‌ها وارد می‌کند. به همین دلیل آن را زلزله خاموش هم می‌نامند. پدیده‌ای که کل کشور را تهدید می‌کند و توجه به این موضوع در پایتخت به‌دلیل وجود اماکن سیاسی، اقتصادی، درمانی، علمی و... ضرورت بیشتری دارد. به‌دلیل همین حساسیت است که شورای‌عالی استان‌ها لایحه‌ای را تهیه و پس از تصویب به مجلس ارسال کرده تا با همکاری 23نهاد، سازمان و... مانع از پیشروی فرونشست زمین در کلانشهری چون تهران شود. سیدمحمد آقامیری، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای‌عالی استان‌ها در گفت‌وگو با همشهری علاوه بر تشریح وضعیت فرونشست زمین در پایتخت به اقدامات صورت‌گرفته اشاره کرد که در ادامه می‌خوانید.

چه دستورالعملی درخصوص مقابله، پیشگیری و کنترل فرونشست در تهران وجود دارد؟
طبق بررسی اسناد بالادستی می‌توان به‌صراحت عنوان کرد هیچ دستورالعمل، آیین‌نامه و قانونی درخصوص این پدیده نه‌تنها برای تهران بلکه در کشور وجود ندارد.
آیا لایحه‌ای که تدوین شده در راستای رفع این کمبود و خلأ بوده است؟
دقیقاً همینطور است. در مرحله اول از 60تا 70کارشناس در حوزه‌های مختلف و استادان مراکز علمی، پژوهشی، دانشگاهی و اعضای کمیسیون‌ها و مراکز پژوهشی مجلس دعوت کردیم و جلساتی برگزار و در نهایت لایحه تدوین و پس از تصویب در شورای‌عالی استان‌ها، به مجلس ارسال شد.
این لایحه اسفند سال گذشته به مجلس ارسال شده است، اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
این لایحه اکنون توسط کمیسیون‌های محیط‌زیست و عمران مجلس در حال پیگیری است. همچنین مطلع شدم که اخیراً باتوجه‌به حساسیت موضوع، کمیسیون امنیت ملی مجلس هم به موضوع فرونشست ورود کرده است. به‌نظر هفته آینده این لایحه به‌صورت دوفوریتی در مجلس بررسی شود.
قرار است با این لایحه چگونه پدیده فرونشست کنترل شود؟
براساس این لایحه حدود 23دستگاه، نهاد و سازمان مشخص شده‌اند که در پدیده فرونشست زمین تکالیف و مأموریت‌هایی دارند. با تصویب این لایحه، وزارت کشور متولی آن می‌شود و دستگاه‌ها و سازمان‌ها هم براساس آنچه ابلاغ خواهد شد، موظف و مکلفند به مسئولیت‌هایشان عمل کنند.
سال‌هاست قانون هوای پاک هم درگیر بی‌مسئولیتی بیش از 20دستگاه، سازمان و... است. چه ضمانت اجرایی‌ای برای این لایحه وجود دارد؟
در تمام دنیا نرم فرونشست حدود 4میلی‌متر در سال است و اگر این میزان به 4سانتی‌متر در سال برسد، اعلام بحران می‌کنند. امروز به‌طور متوسط در کشور سالانه 7سانتی‌متر و در تهران بیش از 20سانتی‌متر فرونشست زمین رخ می‌دهد و تا‌کنون هیچ زنگ بحران و هشداری زده نشده است. پس وقتی وزارت کشور متولی می‌شود باید مأموریت سازمان‌ها، نهادها و... را رصد کند و به‌طور مرتب از آنها گزارش بخواهد و با سازمان‌هایی که مرتکب ترک فعل می‌شوند، برخورد کند. در غیراین صورت هیچ ضمانت اجرایی‌ای برای این لایحه وجود ندارد.
آیا برای تهران هم طرح و لایحه‌ای ارائه خواهد شد؟
بله قطعاً این کار انجام می‌شود تا وظایف مجموعه‌های شهرداری مشخص و ابلاغ شود.
فرونشست در کدام مناطق تهران بیشتر است؟
فرونشست در مناطق 9، 10، 11، 12، 13، 16، 17، 18، 19و 21زیاد است و شاهد هستیم هر سال از سمت آزادگان 20سانتی‌متر نشست رخ می‌دهد و این پدیده به سمت مرکز شهر در حال حرکت است. به‌طورکلی روزانه کمتر از یک‌میلی‌متر فرونشست اتفاق می‌افتد و به همین دلیل خیلی محسوس نیست و در بلندمدت به بناها و مراکز مهم و حساس مانند بیمارستان‌ها آسیب می‌زند. در آزادگان 4تا 5پل وجود دارند که در حال پایش هستند تا درصورت وقوع بحران مشکلی ایجاد نشود.

مکث
فرونشست قابل‌کنترل است
سید محمد آقامیری؛ عضو کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای‌عالی استان‌ها
همه کشورهای دنیا ازجمله ایتالیا، آمریکا، ژاپن، چین و... با پدیده فرونشست زمین مواجه بوده و هستند. در کشور ژاپن سالانه 20سانتی‌متر فرونشست رخ می‌داد که پس از تصویب قوانین خاص در این حوزه پس از 10سال موفق شد این پدیده را کنترل کند و امروز فرونشست در این کشور به زیر 4سانتی‌متر رسیده است؛ بنابراین قوانین و راهکار حل مشکل وجود دارد و باید اراده ملی باشد تا آیین‌نامه‌ها اجرا شوند و سازمان‌ها و دستگاه‌ها به وظایفشان عمل کنند. در این صورت می‌توان طی 10تا 15سال این پدیده را در کشور کنترل کرد.