تلاش برای کنترل فرونشست تهران

سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار

فرونشست در بزرگ‌ترین شهر کشور همچنان معضلی بزرگ است که آینده زندگی شهری را تهدید می‌کند. پدیده فرونشست زمین یک پدیده غیرقابل بازگشت است و طبق اعلام منابع محیط‌زیستی کشور، یکی از مخاطرات جدی است که به‌علت استخراج بی‌رویه منابع آب زیرزمینی در ۲۵۴منطقه از کشور در حال رخ دادن است. اما در حاشیه شهری نظیر تهران که بارگذاری جمعیتی فراوانی دارد، این چالش محیط‌زیستی هر سال با سرعت زیادی در حال گسترش است؛ فروچاله‌هایی که هر از چند گاهی در تهران و به‌ویژه مناطق حاشیه‌ای شهر رخ می‌دهد، نشان از خالی شدن سفره‌های آب زیرزمینی دارد که باید برای روز مبادا به‌کار آیند، اما با احداث چاه‌های متعدد و برداشت‌های بی‌رویه، آینده خاک و زندگی در شهر را متزلزل می‌سازند. مطالعات سازمان زمین‌شناسی این نکته را تأیید می‌کند که در غرب و جنوب شهر و به‌ویژه مناطق حاشیه‌ای این نقاط نرخ فرونشست به‌علت برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی در حال افزایش است.
مدیریت شهری در سال‌های اخیر برای کاهش این سرعت، موضوع حذف چشمگیر آبیاری و استفاده از منابع آب زیرزمینی برای فضای سبز را آغاز کرده دارد. پیش از این سالانه 185میلیون مترمکعب آب از چاه‌ها برای آبیاری بوستان‌ها و فضای سبز تهران برداشت می‌شد، اما حلیا حسینی، رئیس ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران به همشهری می‌گوید: سازمان فضای سبز تهران به‌تازگی اعلام کرده که آبیاری بوستان‌های تهران نباید متکی به چاه‌ها باشد و منابع آبیاری آب خام باید در دستور کار قرار گیرد. یکی از مهم‌ترین منابع آبیاری فضای سبز، آبچرخانی است که برای آن درصدد تدوین نظام‌نامه جامعی هستیم. پیرو تفاهمنامه اخیر شهرداری تهران و وزارت نیرو، ما موظف به استفاده از پساب‌ها و کاهش استفاده از آب‌های زیرزمینی شده‌ایم. همچنین قرار است نقاطی را که امکان احداث تصفیه‌خانه آب محلی دارند، شناسایی کنیم تا به سمتی حرکت نماییم که میزان مصرف چاه‌ها و حتی آب‌های سطحی را کم کنیم و برای کنترل فرونشست در شهر گام مؤثری برداریم.