یک فنجان اسپرسو با مزه فوتبال

کمتر از یک هفته تا برگزاری مسابقات پرهیجان جام‌جهانی در سرزمین روس‌ها باقی مانده است.  حالا دیگر کمتر کسی از برجام، دلار، ماشین و اقتصاد حرف می‌زند. نگاه‌ها از مسائل ریز و درشت جهان به ‌سوی سرزمین تزارها می‌چرخد. مردم می‌خواهند ببینند توپ گرد فوتبال دروازه کدام تیم را در جام‌جهانی باز خواهدکرد و در نهایت کدام تیم جام زرین این مسابقات را بالای سر خواهد برد. برای تماشاچی ایرانی هم مهم این است که کارنامه ایران در این بازی‌ها چگونه خواهد بود.


آزاده خانی
 یک‌ماه تمام، همه از فوتبال حرف می‌زنند. مردم صبح‌ها به‌جای تحلیل سیاسی در مترو، اتوبوس و تاکسی مسابقات فوتبال را تحلیل می‌کنند. فوتبال می‌شود نان و آب مردم. هیجان مستطیل سبز و 11بازیکنی که برای وارد کردن توپ به دروازه حریف تلاش می‌کنند موضوع هر دورهمی خانوادگی و دوستانه‌ای می‌شود. اصلا جام‌جهانی به‌وجود آمده که مردم یک‌ماه کار و زندگی خود را تعطیل و به فوتبال فکر کنند؛ جام‌جهانی‌ای که هم ایران را دارد و هم رونالدو و مسی را. حالا در کنار شاخ‌های فوتبال دنیا نماینده‌های ایران هم حضور دارند. ایران در گروه سختی قرار دارد اما در دنیای پرهیجان فوتبال، هیچ چیز قابل پیش‌بینی نیست و چقدر شیرین خواهد بود اگر ایران در این دوره از جام‌جهانی شگفتی‌ساز شود. در روزهایی که زندگی‌ مردم در حال گره خوردن به جام‌جهانی است، مسئولان پلیس تهران اعلام کرده‌اند که کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها مجاز به پخش مسابقات فوتبال نیستند و پخش مسابقات فوتبال در اماکن عمومی و اصناف خاص نیازمند اخذ مجوزهای لازم از نیروی انتظامی است. همین که اعلام شد نیروی انتظامی با پخش مسابقه‌های فوتبال در کافی‌شاپ‌ها مخالف است، آه از نهاد خیلی از کافه‌دار‌ها برخاست. بلافاصله فضای مجازی به یک تریبون تبدیل شد تا این مخالفت را زیر سوال ببرد و برای حل و فصل‌آن راهکار مناسب پیدا کند. سهیل مدنی- مسئول یکی از کافه‌های اسم و رسم‌دار مرکز شهر- که مدت‌هاست برای نمایش مسابقات فوتبال در کافی‌شاپ تحت مدیریتش برنامه‌ریزی کرده‌ است می‌گوید: «راستش را بخواهید علت این حکم را نفهمیدم. چرا پخش فوتبال در کافی‌شاپ‌ها باید منوط به‌ نظر نیروی انتظامی باشد؟ مگر نه اینکه همین الان هم این کافی‌شاپ‌ها تلویزیون دارند و مردم هنگام خوردن قهوه و چای تلویزیون هم تماشا می‌کنند، حتی آهنگ هم گوش می‌دهند و خیلی هم راضی هستند؟ اگر اعلام این نارضایتی برای من و همکارانم دردسر نداشته باشد باید بگویم که با این قانون تازه چندان موافق نیستم. در حالی که همه برای کسب درآمد بیشتر تلاش می‌کنند، حال که این بستر به‌وجود آمده چرا نباید از آن استفاده کنیم؟».

آقای نوراللهی- بازنشسته سازمان بورس- که محاسن و موهایش حسابی در بازی روزگار سپید شده است می‌گوید: «حالا که به برکت ‌ماه رمضان کافی‌شاپ‌ها تا دیروقت باز هستند می‌شود از این ظرفیت بهترین استفاده را برد». او ادامه می‌دهد: «اصلا از گذشته این‌طور رسم بوده که وقتی مردم می‌خواستند خبر مهمی را بشنوند به قهوه‌خانه می‌رفتند و به رادیو گوش می‌دادند تا ببینند چه می‌گوید و آنها چه باید بکنند. جوانان برای نود دقیقه دور هم جمع می‌شوند فوتبال می‌بینند، انرژی خود را خالی می‌کنند و تمام».



ما مخالفیم

همه این اظهارنظر‌ها درست و بجا بود اما سردار رحیمی ‌-رئیس پلیس تهران بزرگ- نسبت به پخش فوتبال در برخی کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها واکنش نشان داد. سردار حسین رحیمی درخصوص پخش مسابقات فوتبال در برخی کافی‌شاپ‌ها و حتی قهوه‌خانه‌ها اظهار کرد: «کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها مجاز به پخش مسابقات فوتبال نیستند». رئیس پلیس تهران بزرگ اضافه کرد: «پخش مسابقات فوتبال در اماکن عمومی و اصناف خاص نیازمند اخذ مجوزهای لازم از نیروی انتظامی است».
این تنها کاربران فضای مجازی نبودند که نسبت به این‌موضوع واکنش نشان دادند. محمدجواد حق‌شناس- عضو شورای شهر تهران- نیز در واکنش به‌ نظر پلیس در ارتباط با ممنوعیت پخش مسابقات جام‌جهانی درکافه‌ها گفت: «امروزه به‌دلیل کوچک شدن خانه‌ها، مردم مانند گذشته امکان رفت و‌ آمد با یکدیگر را ندارند». وی با بیان اینکه یکی از دلایل استقبال مردم از تماشای بازی‌های گروهی ورزشی این است که می‌توانند در کنار دوستان و آشنایان مسابقات را تماشا کنند و ملاقات و دیدار داشته باشند، گفت: «این علاقه تنها به ورزش محدود نمی‌شود بلکه می‌بینیم در عزاداری‌ها نیز مردم مایلند در خیابان‌ها عزاداری کنند و در جمع حضور داشته باشند و امکان ملاقات با دیگران نیز برایشان فراهم باشد. این یک واقعیت است که گروه‌های همسن دوست دارند در کنار دیگر هم‌نسل‌های خود فوتبال ببینند و از آنجا که نمی‌توان در آپارتمان‌های 70-60متری جمع شد و فوتبال نگاه کرد، تماشای مسابقات ورزشی در کافه‌ها، قهوه‌خانه‌ها و... مورد توجه قرار گرفته است». حق‌شناس همچنین پخش فوتبال در کافه و... را راهی برای همبستگی میان دوستان و هم‌نسلان در جامعه عنوان کرد و گفت: «اعلام نظرهایی که نه مستند قانونی دارد و مسبوق به سابقه است و نه با منطق سازگار است مورد قبول نیست و این‌گونه دستورالعمل‌ها مبنی بر ممنوعیت پخش فوتبال در کافه‌ها روا نیست. من با فرماندار تهران تماس گرفتم که آیا شورای تامین این ممنوعیت را تصویب کرده که او عنوان کرد این‌گونه دستورالعمل‌ها مربوط به استاندار و فرمانداری نیست».

چند سال قبل نیز رئیس پلیس وقت اماکن ناجا با اعلام ممنوعیت پخش مسابقات فوتبال در کافی‌شاپ‌ها گفته بود: «موضوع پخش فوتبال از کافی‌شاپ‌ها مطرح نشده و مجوزی در این راستا از سوی پلیس اماکن ناجا صادر نشده است». روزها به تندی سپری می‌شد و غرغرهای کافی‌شاپ‌داران برای ممنوعیت پخش مسابقات همچنان ادامه داشت. البته این موضوع باعث نشد که کافی‌شاپ‌ها برای جذب مشتری و تماشای فوتبال، تبلیغات خوش‌آب‌ورنگ در فضای مجازی را کنار بگذارند و تلاش نکنند که هوش از سر همه فوتبال دوستان بربایند. «تماشای دسته‌جمعی جام‌جهانی 2018 در کافه/ اگر شانس رفتن به روسیه را نیافته‌اید، ما یک فرصت دوباره به شما می‌دهیم. بدون آنکه لازم باشد به شهرهای سردسیر روسیه بروید می‌توانید فوتبال را در کنار دیگر علاقه‌مندان و با بهترین امکانات تماشا کنید/ تماشای دورهمی فوتبال بسیار شبیه لذت تماشای فوتبال در استادیوم است/ بهترین امکانات پذیرایی شامل چای و تخمه آفتابگردان در کنار انواع نوشیدنی‌ها و خوردنی‌ها و انواع شیرینی‌ها و از همه مهم‌تر جمعی طرفدار دوآتشه فوتبال که همگی برای تشویق تیم ملی گرد هم جمع می‌شوند در کافه...»؛ اینها تنها بخش کوچکی از تبلیغاتی است که این روزها دست به‌دست می‌شود. اما با اعلام اولیه مسئولان پلیس همه این تبلیغات خوش‌آب‌ورنگ خیلی زود رنگ باخت و محقق شدنش به اما و اگر‌های پلیس و شورای‌عالی اجتماعی منوط شد و دوستداران فوتبال و همه آنهایی که دوست داشتند دورهمی بازی‌های جام جهانی را در کافه‌ها تماشا کنند به فضای مجازی پناه بردند. توییتر، فیس‌بوک و کانال‌ها پر بودند از اعتراض‌هایی که کاربرهای ریز و درشت مطرح می‌کردند.

اسکندر آزموده - رئیس اتحادیه کافی‌شاپ‌داران تهران- گفت: «به اعضای اتحادیه گفته‌ایم که هنگام پخش بازی‌های جام‌جهانی تلویزیون را روشن نکنند یا شبکه‌ای را جز شبکه‌ای که بناست بازی‌ها را پخش کند انتخاب کنند. بنابراین اگر اقداماتی نظیر شرط‌بندی یا حوادث دیگری که از پخش فوتبال در این مکان‌ها ناشی می‌شود رخ بدهد ما از نیروی انتظامی کمک خواهیم گرفت». وی با بیان اینکه کافی‌شاپ‌ها نباید از ساعت 12شب به بعد فعالیتی داشته باشند، گفت: «این موضوع را از طریق ارسال پیامک به تمامی اعضا اطلاع داده‌ایم و با برخی دیگر به شکل حضوری و تلفنی صحبت کرده‌ایم تا مشکلی پیش نیاید اما از آنان تقاضا داریم که این بحث را مدیریت کنند و اگر احیانا مشکلی پیش بیاید احتمال لغو پروانه فعالیت اعضای متخلف نیز وجود دارد». آزموده با اعلام اینکه کافه‌دارها بدون کسب مجوزهای لازم حق نمایش مسابقه‌ها را ندارند ادامه داد: «خانواده‌های زیادی از راه کافه‌داری امرار معاش می‌کنند. قرار نیست با نمایش محدود مسابقه‌ها خیلی از خانواده‌ها از کار بیکار شوند، چون واقعا پلیس اماکن نیروی انتظامی به‌ویژه در بحث کافه‌داری با کسی شوخی ندارد و قوانین سفت و سختی هم برای کار کافه‌دارها وضع کرده است».

سرهنگ هلالی- رئیس پلیس اماکن نیروی انتظامی- خیلی رک و پوست‌کنده با بیان اینکه پخش برنامه دارای ضوابط و شرایط خاصی است گفت: «تاکنون موضوع پخش فوتبال از کافی شاپ‌ها مطرح نشده و مجوزی در این راستا از سوی پلیس اماکن ناجا صادر نشده است». وی با بیان اینکه مکان‌های پخش‌کننده این برنامه، باید شرایط ویژه‌ای داشته باشند، گفت: «وزارت ورزش و جوانان متولی آن است که مشخص کند چه مکان‌هایی امکان نمایش فوتبال را دارند که در صورت درخواست پیوست انتظامی، پلیس اماکن نسبت به ارائه ملاحظات انتظامی و ترافیکی اقدام خواهد کرد».



بالاخره موافقت شد

هنوز دعوای کافه‌دارها و نیروی انتظامی فروکش نکرده بود که بالاخره سخنگوی ناجا با صدور اطلاعیه‌ای نظر مثبت و نهایی پلیس را برای نمایش مسابقات در کافی‌شاپ‌ها اعلام کرد. حالا با نظر مثبت پلیس و اعلام رسمی سخنگوی ناجا دیگر هیچ منعی برای دیدن دورهمی مسابقه‌های فوتبال در کافی‌شاپ‌ها وجود ندارد. مرکز اطلاع‌رسانی پلیس پایتخت در اطلاعیه‌ای اعلام ‌کرد: «در پی انتشار مطلبی به نقل از سردار رحیمی- رئیس پلیس پایتخت- درخصوص ممنوعیت پخش مسابقات فوتبال جام‌جهانی در کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها با تکذیب این خبر تاکید می‌شود که پخش مسابقات فوتبال جام‌جهانی در کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها تابع ضوابط و مقررات صنفی است و پلیس مخالفتی با آن ندارد».

بسیاری از مغازه‌ها هنگام پخش فوتبال پر از افرادی می‌شود که دوست دارند فوتبال ببینند؛ مشتری‌ها، کسبه محله و حتی رهگذران. فوتبال دیدن یک تفریح سالم است. در بسیاری از نقاط جهان هنگام برگزاری مسابقات جام‌جهانی، میدان‌های اصلی شهر پر از مردمی است که در حال تماشای فوتبال از طریق ال‌سی‌دی‌های بزرگی هستند که شهرداری آنجا نصب کرده است. همه که نمی‌توانند به تماشای جام‌جهانی بروند. بنابراین در کشورهای مختلف با نصب ال‌سی‌دی‌ها در میادین حس‌وحال جام‌جهانی را به شهرها‌یشان منتقل می‌کنند. حالا ما می‌خواهیم این حس دور هم بودن را از علاقه‌مندان به فوتبال بگیریم».

 اعتمادی، مدیر داخلی یکی از کافی‌شاپ‌هایی است که چند شب متوالی مسابقه‌های فوتبال در کافی‌شاپ محل کارش به نمایش در آمده است. او می‌گوید: «فوتبال بدون هیچ هزینه‌ای شادی را به جامعه تزریق می‌کند. با تصمیم‌های اشتباه کاری نکنیم که شادی‌های بدون هزینه جای خود را به شادی‌های کاذب بدهند. جوان غرق در مشکلات، زمان و مکانی برای خالی شدن انرژی‌ و فراموش کردن مشکلاتش می‌خواهد. چه زمانی بهتر از جام‌جهانی فوتبال؟». حالا تبلیغات رنگارنگ کافه‌دار‌ها جان تازه‌ای گرفته است و بسیاری از کافه‌ها خود را برای پذیرایی از تماشاچیان بازی‌های جام‌جهانی به‌خصوص بازی‌های ایران آماده می‌کنند.





حالا با نظر مثبت پلیس و اعلام رسمی سخنگوی ناجا دیگر هیچ منعی برای دیدن دورهمی مسابقه‌های فوتبال در کافی‌شاپ‌ها وجود ندارد. مرکز اطلاع‌رسانی پلیس پایتخت در اطلاعیه‌ای اعلام ‌کرد: «در پی انتشار مطلبی به نقل از سردار رحیمی- رئیس پلیس پایتخت- درخصوص ممنوعیت پخش مسابقات فوتبال جام‌جهانی در کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها با تکذیب این خبر تاکید می‌شود که پخش مسابقات فوتبال جام‌جهانی در کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها تابع ضوابط و مقررات صنفی است و پلیس مخالفتی با آن ندارد