هوای تازه در روابط تهران- قاهره

علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار

منابع منطقه‌ای از ادامه رایزنی‌های تهران و قاهره به میزبانی بغداد و با هدف ارتقای سطح روابط و مناسبات دیپلماتیک دوجانبه خبر می‌دهند؛ رویکرد همگرایانه‌ای که پس‌از توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط، شتاب فزاینده‌ای گرفته‌است. روزنامه اماراتی «نشنال» در تازه‌ترین گزارش خود در این زمینه، ادعا کرده‌است مذاکره‌کنندگان ایرانی و مصری از‌ ماه مارس میلادی (اسفند -  فروردین) در بغداد مشغول گفت‌وگو درباره عادی‌سازی روابط فی‌مابین هستند.به‌گزارش همشهری، این درحالی‌است که در ماه‌های اخیر اخبار و گزارش‌های متعددی درباره آمادگی و علاقه طرف مصری برای تنش‌زدایی در روابط با تهران منتشر شده بود. در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند بهبود روابط تهران با دولت‌های عربی، ازجمله مصر، اردن و بحرین، بخشی از راهبرد مورد توافق ایران و عربستان درجریان توافق اخیر 2کشور برای بهبود مناسبات دوجانبه است.



اهمیت بهبود مناسبات با مصر
راهبرد مدنظر ایران در قبال مصر در سال‌های اخیر بر این مبنا استوار بوده که 2ملت با هم رابطه داشته باشند و تبادلات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی بهبود یابد، چراکه مصری‌ها معتقد به برخی قرابت‎ها با ایران هستند و همچنین علاقه‎مندی‎های زیادی به ملت ما دارند. ازسوی دیگر بهبود مناسبات با قاهره از جنبه‎ راهبردی اهمیت ویژه‎ای دارد، چراکه مصر یکی از 3کشور بزرگ منطقه ازنظر جمعیتی و همچنین تمدنی به‎حساب می‎آید. در این میان اما به‌نظر می‌رسد خروج دولت‌های عربی از زیرسایه عادی‌سازی رابطه با رژیم‌صهیونیستی شرایط مساعدتری برای بهبود مناسبات پدید آورده‌است.

میانجیگری عراق و عمان
این درحالی‌است که در ماه‌های اخیر اخبار مختلفی درباره مذاکرات تهران– قاهره به میزبانی عراق منتشر شده‌ که البته با واکنش صریحی ازسوی دوطرف مواجه نشده است. در روزهای میانی اردیبهشت‌ماه جاری بود که پایگاه خبری «العربی الجدید» گزارش داد مقام‌های ایرانی و مصر در ‌ماه آوریل(فروردین – اردیبهشت) در بغداد دیدار و گفت‌وگو کرده‌اند. در این میان به‌نظر می‌رسد عراق و عمان، با توجه به تجربه موفق توافق تهران – ریاض، درحال نقش‌آفرینی مؤثری در این زمینه هستند.

یک دهه فراز و نشیب
آخرین دیدار روسای‌جمهور 2کشور به بهمن‌ماه‌1391 و سفر محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت دهم به قاهره برمی‌گردد؛ سفری که در دوره ریاست‌جمهوری محمد مرسی انجام شد. اگرچه در آن مقطع انتظار می‌رفت تقویت مناسبات دوجانبه درمسیر جدیدی پیگیری شود، اما تحولات سیاسی مصر، رایزنی‌ها به‌منظور ارتقای سطح مناسبات را مسکوت گذاشت. اکنون اما کارشناسان معتقدند با شکل‌گیری رویکرد همگرایی نوین در منطقه، امیدواری‌ها برای به نتیجه رسیدن گفت‌وگوهای دوطرف با میانجیگری عراق افزایش یافته‌است.

دیدار رئیسی و السیسی؟
گزارش رسانه‌های منطقه‌ از روند رایزنی‌های ایران و مصر در شرایطی است که خبر می‌رسد نمایندگان دوطرف در چارچوب گفت‌وگوهای خود، در حال بررسی امکان ملاقات بین عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر و ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران هستند. پیش‌از این و به‌دنبال توافق ایران و عربستان، رئیس‌جمهور مصر و وزارت خارجه این کشور، از این رویداد استقبال کرده بودند.

امیر عبداللهیان و السیسی در حاشیه نشست بغداد2  درباره  مناسبات 2جانبه گفت‌و گو کردند

چراغ‌سبز قاهره به توسعه مناسبات
اواخر سال‌گذشته بود که برخی منابع مصری از تماس‌هایی میان ایران و مصر، آن‌هم در سطح امنیتی خبر دادند و اعلام کردند دوطرف در جریان این دیدارها، درباره پرونده‌های مرتبط با امنیت منطقه رایزنی کرده‌اند. این خبر در شرایطی اعلام شد که برخی رسانه‌ها درحال طرح مباحثی پیرامون «تشکیل محور عربی علیه ایران» بودند، اما در آن مقطع برخی مقام‌های مصری، مشارکت قاهره در ائتلاف نظامی علیه ایران را به‌طورکامل رد کردند.