راز صف طولانی واردکنندگان در بانک مرکزی

کمیسیون صنایع و معادن مجلس دلیل صف طولانی واردکنندگان برای گرفتن ارز جهت واردات را اعلام کرد: دلیل اصلی افزایش زمان بین ثبت سفارش جهت واردات مواداولیه و تجهیزات صنعتی با تخصیص و تامین ارز از سوی بانک مرکزی، اعمال نرخ‌های دستوری در این بازار ارز است، هرچند که کنترل نکردن صف تقاضای ارز و چالش در تامین ارز، زمان انتظار را طولانی‌تر کرده است.
به‌گزارش همشهری، در جریان مذاکرات دیروز خانه ملت، بین رئیس مجلس و رئیس بانک مرکزی بر سر فشار بیشتر بر واردکنندگان جهت بازگرداندن ارز خود به داخل کشور اختلاف پیش آمد و درنهایت محمدباقر قالیباف از محمدرضا فرزین خواست که مسئولیت بپذیرد و پاسخگو باشد. قالیباف خطاب به فرزین گفت:« اگر جنابعالی به‌عنوان رئیس بانک مرکزی احساس می‌کنید، این اختیار برای شما وجود ندارد، به مجلس اعلام کنید چرا که این اختیار برای شما وجود دارد و درخواست شما را در جلسه سران قوا تصویب کردیم.» کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گزارش خود از وضعیت نابسامان تخصیص ارز جهت واردات مواداولیه و تجهیزات صنعتی، اعلام کرد: بهتر است سقف دستوری تخصیص ارز برداشته شود و یک بازار رسمی با مدیریت بانک مرکزی ایجاد شده و وزارتخانه‌های صمت، جهادکشاورزی و بهداشت ملزم شوند تا سطح سفارش‌ها ماهانه را به کمتر از 4.5میلیارد دلار برسانند. به باور نویسندگان این گزارش باید اختیارات بیشتری به بانک مرکزی داده شود تا فشار بیشتری به صادرکنندگانی وارد کند که حاضر به بازگرداندن ارز خود نیستند و حتی این اجازه صادر شود تا این دست از صادرکنندگان به‌صورت فوری از خدمات بانکی محروم شوند.

پاسخ فرزین به انتقادها
رئیس‌کل بانک مرکزی در واکنش به انتقادها و ابهام در تامین ارز واحدهای صنعتی گفت: از ابتدای فروردین تا 17شهریور 11میلیاردو840میلیون دلار ارز جهت واردات اختصاص داده شده، که تاکنون 6میلیاردو738میلیون دلار آن تامین شده است. فرزین، در عین حال وجود مشکل تامین ارز را تأیید کرد و گفت: با توجه به اقداماتی که از طریق صرافی و بانک‌ها صورت گرفته، این موضوع کمی با تأخیر صورت می‌گیرد. او با بیان اینکه از وزارتخانه‌های صمت، بهداشت و جهادکشاورزی خواسته شده به میزان ارز تخصیص یافته، ثبت سفارش‌ها را تأیید کنند، افزود: بانک مرکزی هم تلاش می‌کند تا به‌صورت فصلی تعهدات خود را عملیاتی کند.
رئیس‌کل بانک مرکزی با اعلام اینکه برخی شرکت‌ها بدون نیاز ارزی ثبت سفارش می‌کردند، در واکنش به فشار این نهاد به صادرکنندگان هم اظهار کرد: کمیته بررسی تخلفات پولی و ارزی تشکیل شده تا تخلف صادرکنندگان را بررسی کند، چرا که تامین نیاز ارزی از بازار غیررسمی مصداق قاچاق است و شرکت‌هایی که این کار را انجام می‌دهند، مشمول قانون پولشویی خواهند شد. وی افزود: اگر این تخلفات ثابت شود، حساب ریالی و ارزی آنها مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به آنها تصمیم‌گیری می‌شود و قوه قضاییه نیز برای جلوگیری از تخلفات بیشتر با بانک مرکزی همراهی می‌کند. فرزین در واکنش به نمایندگانی که معتقد بودند که بانک مرکزی باید پاسخگوی همه مشکلات ارزی کشور باشد، گفت: نمایندگان که درصدد پاسخگویی ارزی از بانک مرکزی هستند باید پاسخ دهند آیا همه اختیارات دست این مجموعه است؟ باید کمک کنیم اختیارات لازم را داشته باشیم زیرا نمی‌توانیم پاسخگوی مواردی باشیم که در اختیار ما نیست.
رئیس‌کل بانک مرکزی در رابطه با سؤالات تعدادی از نمایندگان مبنی بر اینکه چرا واحدهای تولیدی باید ملزم باشند ارز خود را به بانک مرکزی بفروشند، گفت: از مجموعه‌های تولیدی باید سؤال کرد کدام‌یک از نیازهای ارزی خود را از بازار قاچاق و آزاد تأمین می‌کنند که بخواهند آن را در بازار آزاد بفروشند؛ به‌عنوان مثال نرخ دستمزد و بهای گاز و برق مصرفی آنها متناسب با بازار آزاد است که بخواهند ارز خود را در بازار آزاد و نرخ بالاتر بفروشند؟ فرزین در رابطه با مسئله مطرح شده مبنی بر
پشت خط فروشی ارز تصریح کرد: مواردی گزارش شده که افراد و شرکت‌ها در پشت خط اقدام به خرید ارز می‌کنند، لذا با توجه به سیاست جدید بانک مرکزی واسطه‌ها حذف شده و با عنایت به اشراف اطلاعاتی تخصیص لازم صورت می‌گیرد تا سوءاستفاده‌ها از بین برود.

انتقاد قالیباف از رئیس‌کل
این اظهارنظر فرزین با واکنش قالیباف مواجه شد و رئیس مجلس مسئولیت و پاسخگویی درباره شرایط ارزی کشور را به‌عهده بانک مرکزی دانست و گفت: اگر موردی برای اصلاح قوانین در این حوزه وجود دارد به مجلس اعلام کنید. او مسئولیت ارز، سکه و ارزش پول ملی را از ماموریت‌های ذاتی و مسئولیت‌های بانک مرکزی عنوان کرد و افزود: اینکه بانک مرکزی عنوان می‌کند که از درآمدها، نوع ارز و... مطلع نیست، معتقدیم که این مسئله از اختیارات بانک مرکزی است.
قالیباف خطاب به فرزین گفت: اگر جنابعالی به‌عنوان رئیس بانک مرکزی احساس می‌کنید، این اختیار برای شما وجود ندارد، به مجلس اعلام کنید چرا که معتقدیم این اختیار برای شما وجود دارد و درخواست شما را در جلسه سران قوا تصویب کردیم. وی یادآور شد: اینکه امروز در سخنان خود اعلام کردید که بانک مرکزی در جریان قرار ندارد، پذیرفتنی نیست و پاسخگویی به‌عهده شما است و اگر موردی هست به مجلس اعلام کنید، قطعا در این‌باره کمک خواهیم کرد.
قالیباف درباره مسائل و سیاست‌های ارزی نیز عنوان کرد: در سیاست‌های ارزی یک قانون دائمی وجود دارد که در مجلس هم توقع داریم برخی سیاست‌هایی که در بودجه سالانه تصویب می‌شود، مبنای تصمیم‌گیری‌ها محسوب شوند و اگر دولت و شما در بانک مرکزی احساس می‌کنید موردی نیاز به اصلاح دارد، به مجلس انتقال دهید تا اصلاح شود اما قرار نیست با وجود بودن قانون، کار دیگری انجام دهید. رئیس قوه مقننه ادامه داد: در قانون دائمی کشور، مدیریت شناور در ارز وجود دارد ولی اینکه قیمت‌گذاری مقطوع را در بخشی انجام دهید، با قوانین کشور مغایر است.