کابوس ضدحملات بهاری در اوکراین
فشار غرب بر اوکراین برای آغاز ضدحملات در فصل بهار علیه نیروهای روسیه در شرایطی ادامه دارد که تبعات بلندمدت و کوتاهمدت این حملات میتواند به کابوسی برای کییف تبدیل شود
هدیه شیران- روزنامهنگار
کییف مدتهاست که درباره حمله گسترده به مواضع تحت کنترل روسیه در فصل بهار صحبت میکند. برای انجام این کار، انبوهی از تسلیحات غربی راهی اوکراین شد، تاریخهای مختلفی برای شروع عملیات تعیین گردید و جهات اصلی این ضدحمله نیز پیشبینی شد؛ اما بهار به نیمه رسیده، مهلتهای تعیینشده بارها به تعویق افتاده و هنوز هم خبری از آغاز عملیات نیست.
وبسایت تحلیلی و آمریکایی «وکس» در این خصوص نوشت که «اوکراینیها تحت فشار هستند تا مناطق تحت کنترل روسیه را تسخیر کرده و نشان دهند که قادرند از تسلیحات پیشرفته غربی به نحو مؤثری استفاده کنند. کییف باید نشان دهد که این درگیری فرسایشی و طاقتفرسا قرار نیست به بنبست برسد. اما واقعیت این است که انتظارات از اوکراین با واقعیتهای موجود همخوانی ندارد.»
مقامهای اوکراینی خود در هفتههای اخیر جسته و گریخته به انتظارات فراتر از واقع غرب از کییف اشاره کردهاند. بهعنوان مثال، «الکسی رزنیکوف» وزیر دفاع اوکراین، اخیراً در مصاحبهای با واشنگتنپست با انتقاد ضمنی از انتظارات بزرگی که از کییف میرود، گفت «این انتظارات میتواند منجر به ناامیدی عمیقی شود. نمیتوانم بگویم که تصرف کدام شهرها یا کدام مرزها موفقیت قابلتوجه و کدام یک، دستاورد متوسطی برای ما هستند.»
بهنظر میرسد آنچه باعث شده تا فشارها بر اوکراین برای حملات بهاره تشدید شود موفقیت ضدحملات نیروهای اوکراینی در سال گذشته و بازپسگیری شهر «خارکف» بوده است. این درحالی است که به نوشته وکس، تحولات امروز میدان جنگ بسیار متفاوت از سال گذشته است. افزون بر این، 2هفته پیش پایگاه پولیتیکو در گزارشی نوشته دولت بایدن بهصورت بیسر و صدا در حال آماده شدن برای این احتمال است که پاتک بهاری اوکراین نتواند انتظارات را برآورده کند.
پشتپرده پافشاری غرب بر حملات بهاره
اما چرا غرب بر انجام ضدحمله بهاره اصرار دارد؟ کشورهای غربی انتظار دارند اوکراین پس از دریافت حمایت مالی، تجهیزات نظامی و آموزش نیروهایش توسط غرب، روسیه را که از عملیات زمستانیاش در جنگ خسته شده است غافلگیر کند. اوکراین و روسیه اکنون درگیر نبردی سخت در باخموت هستند. اوکراین سال گذشته از استراتژی درگیری فرسایشی استفاده کرد و با ضدحملات موفق شد تا خارکف را پس بگیرد اما کارشناسان با اشاره به هزینههای سنگین اوکراینیها، نسبت به موفقیت آن تردیدهای جدی دارند. از سوی دیگر، حالت تدافعی اوکراین در جنگ، هزینه سیاسی گزافی برای کشورهای غربی دارد که بهرغم مخالفت یا اکراه برخی از جریانهای سیاسی داخلی همچنان از کییف حمایت میکنند. به همین دلیل دولت آمریکا که سال آینده با انتخابات سرنوشتسازی هم روبهروست میخواهد کییف تحرکات مؤثرتری در میدان جنگ داشته باشد. حال هرچه زمان آغاز این حملات بیشتر طول بکشد، احتمال کاهش یا توقف حمایتهای غرب از اوکراین نیز تقویت میشود.
نقش تسلیحات در حمله احتمالی اوکراین
کشورهای غربی هفته گذشته پس از ماهها کشمکش بر سر ارسال تانکهای پیشرفته جنگی چون لئوپارد، آبرامز و چلنجر به اوکراین به توافق رسیدند. غربیها علاوه بر اینکه 320تانک و شمار زیادی نفربر زرهی به اوکراین دادند، خط تعمیر این تسلیحات را در مرز لهستان فعال کردند و نیروهای اوکراینی را نیز برای استفاده از این تسلیحات آموزش دادند؛ شرایطی که در نگاه اول فوقالعاده بهنظر میرسد. اما کییف اکنون تانکهای مختلفی را در اختیار دارد که هریک مشخصات خاص خود را دارند. این تانکها به سبکهای متفاوتی کار میکنند و مهماتشان با هم سازگار نیست، امری که تامین و نگهداری از این تسلیحات را برای اوکراینیها دشوار کرده است. مایکل کوفمن، کارشناس مسائل روسیه، میگوید «نیروهای اوکراینی امروز در میادین جنگ با مشکل تامین مهمات تانکها روبهرو هستند. این چالش با آغاز ضدحملات احتمالی در بهار تشدید هم خواهد شد که مسئلهای بسیار حیاتی است.»
تفاوت فاحش در سطح آمادگی اوکراین و روسیه
فشارها بر کییف برای آغاز ضدحملات در شرایطی ادامه دارد که اوکراین در سال گذشته متحمل تلفات سنگینی شده است. براساس اسناد اطلاعاتی که اخیرا منتشر شده، در یک سال گذشته 124هزار تا 131هزار اوکراینی کشته شدهاند که بیش از 17هزار نفر از آنان در میدان جنگ جان خود را از دست دادهاند که رقم قابل توجهی است. حال نکته اینجاست که پس از یک سال درگیری تمامعیار، کییف مجبور شده تا نیروهای بیشتری را بسیج کرده و آنان را در کنار نیروهای کارکشته و آموزش دیده قرار دهد که خود ناهماهنگیهایی را در ارتش بهوجود میآورد. این مسئله وقتی اهمیت بیشتری پیدا میکند که تقویت نیروهای روسیه در جبهههای جنگ بهدلیل تبلیغات گسترده غربیها درباره ضدحملات بهاره اوکراین را درنظر بگیریم بهویژه اینکه کارشناسان تأکید دارند روسیه قطعاً از عقبنشینی سال گذشته خود در «باخموت» درس گرفته و اشتباهات گذشته را تکرار نخواهد کرد. به همین دلیل است که برآورد شده ضدحملات بهاره اوکراین پرهزینه و عمیقا چالشبرانگیز خواهد شد.
پس از حملات بهاره چه اتفاقی میافتد؟
بزرگترین پرسشی که اوکراینیها و متحدان غربیاش باید پاسخ دهند این است که بعد از این حملات، چه نتایجی در انتظار اوکراین است؟ وکس در این خصوص معتقد است: «این احتمال را نمیتوان رد کرد که اوکراین ممکن است بتواند بخشهایی از قلمرو تحت کنترل روسیه را پس بگیرد اما در اینجا همهچیز به تعریفی بازمیگردد که طرفین درگیری از «موفقیت» دارند.
اوکراین میخواهد نیروهای روسیه را از مرزهای خود بیرون براند اما تحقق این هدف در ضدحملات بهاره بعید است چراکه روسیه در حال حاضر یک ششم از خاک اوکراین را در اختیار دارد. تحرکات نظامی روسها برای افزایش این قلمرو همچنان ادامه دارد و در این امر شکست هم نخوردهاند.» از طرفی، اوکراین برای تداوم ضدحملات خود نیازمند حمایتهای بیشتری است و این در حالی است که غربیها بارها گفتهاند که این حمایتها بینهایت نیست.