همکاری فراگیر در بهبود کیفیت زندگی

نرگس معدنی‌پور*

سلامت و شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی آن در زندگی اولویت‌های اصلی شهری قرار دارد. این عامل به‌دلیل نقش و اهمیتی که در کیفیت زندگی شهروندان دارد و همچنین می‌تواند سایر متغیرهای کلان زندگی شهری را تحت‌الشعاع خود قرار دهد، به‌درستی در فهرست اهداف کلان و اولویت‌های مدیریت شهری برای خدمت به شهروندان قرار می‌گیرد. مسئولیت جمعی ما این است که اطمینان حاصل کنیم در کلانشهر تهران، شاخص‌های سلامت و کیفیت زندگی، در وضعیتی مناسب هستند.
به‌ یاد داشته باشیم، تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت در شهر تهران از یک‌سو و نیز شاخص‌های سلامت اجتماعی از سوی دیگر، نیاز به توجه ویژه‌ای دارند؛ چراکه تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت، از قبیل متغیرهای جمعیتی، دسترسی عادلانه و مناسب شهروندان در پهنه‌های مختلف به خدمات و مراقبت‌های موردنیاز، عوامل مخاطره‌آمیز در سلامت روانی اجتماعی، شاخص‌های توانمندسازی شهروندان، به‌دلیل رشد و توسعه فزاینده کالبدی شهر تهران، موجب نگرانی و دغدغه شده است. شاید این پرسش که «مدیریت شهری در شرایطی افزایش عوامل مخاطره‌آمیز سلامت و کیفیت زندگی چه راهکاری دارد؟» برای شهروندان مطرح شود. باید گفت آنچه اهمیت دارد این است که راهکارهای مداخله کارآمد و اثربخش باید طراحی و پیاده‌سازی شود که از مهم‌ترین آنها، توجه به راهکارهای مبتنی بر «شواهد» است تا از این طریق، ضمن توجه به متغیرهای اصلی تعیین‌کننده سلامت و کیفیت زندگی شهروندان، از اجرای برنامه‌ها و اقداماتی که ممکن است تأثیرگذار نباشند، پرهیز شود.
شهروندان از طریق ارتقای آگاهی و مهارت‌های خود در زمینه سلامت فردی و اجتماعی، همچنین مشارکت در ترویج سلامت و کنترل و کاهش عوامل مخاطره‌آمیز و گسترش همیاری‌های اجتماعی و داوطلبانه در این زمینه، می‌توانند نقش سازنده‌ای در جهت بهبود شاخص‌های کلان ارتقای سلامت و کیفیت زندگی در سطح شهر تهران و محلات آن داشته باشند. در کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران، سعی می‌شود تا در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها، ضمن تمرکز بر زمینه‌ها و عوامل کلان مؤثر در شاخص‌های سلامت و کیفیت زندگی، فرصت‌های مشارکت و همیاری‌های اجتماعی و داوطلبانه شهروندان در بهبود وضعیت سلامت و کیفیت زندگی را گسترش داده و از ابتکارات محلات در این زمینه، حمایت شود.
فراموش نکنیم که تلاش‌های گوناگون برای بهبود وضعیت سلامت و کیفیت زندگی در شهر تهران، همچون یک زنجیره به‌هم‌پیوسته است که بهبود هر یک از آنها بدون توجه به کنترل و کاهش تأثیر دیگری، دشوار است.