سیب‌زمینی گلستان در مسیر بازار آسیای میانه

رمضان مقصودلو |  رئیس انجمن سیب‌زمینی گلستان:

کار برداشت سیب‌زمینی از اواسط اردیبهشت در استان آغاز شد، اما برخلاف سال‌های گذشته، قیمت این محصول در بازار ثبات نسبی دارد و قیمت آن، افت قابل توجهی نکرده است. سال 95، قیمت سیب‌زمینی به پایین ترین حد رسید و برخی از کشاورزان برداشت محصول را به صرفه ندانستند و زمین را با محصولی که داشت شخم زدند.

 زیرا هزینه کارگر و حمل محصول بیش از درآمد فروش آن بود. این مشکل در بهار 96 تا حدودی رفع شد. از حدود 70درصد از تولید سالانه سیب‌زمینی استان به شکل تازه‌خواری استفاده و بقیه یا صادر یا جذب صنایع می‌شود. به دلیل نبود صنایع پسین مورد نیاز در این بخش، 20 تا 30 درصد محصول باید به کشورهای دیگر صادر شود تا علاوه بر حفظ بازارهای خارجی، قیمت محصول در داخل افت نکند. از ابتدای امسال انتظار این بود که در استان نوسان و افت قیمت نداشته باشیم. در سال‌های گذشته پس از افت شدید قیمت، دولت برای کاهش خسارت کشاورزان خرید تضمینی را اجرا می‌کرد. کشاورزان در سال‌های گذشته خسارت‌های زیادی تحمل می‌کردند. 

قیمت تمام شده تولید محصول در مناطق مختلف، متفاوت است و در نتیجه، قیمت محصول نیز باید تفاوت کند. در استان تولید هر کیلوگرم سیب‌زمینی 650 تا 700 تومان هزینه دارد. با احتساب هزینه‌های کارگری و برداشت و حمل و نقل محصول حداقل قیمت باید مانند شرایط فعلی باشد تا کشاورز خسارت نبیند. سال‌های قبل قیمت محصول کمتر از نصف قیمت تمام شده بود و موجب خسارت هنگفت کشاورزان می‌شد. سال 95 برای صادرات سیب‌زمینی مشکلاتی داشتیم و با وجود ظرفیت 30 هزار تنی فقط توانستیم 10 هزار تن محصول صادر کنیم. سال 96  اما وضع بهبود یافت و امیدواریم این روند در سال 97 نیز ادامه یابد. 

محصول سیب زمینی استان از طریق مرز زمینی و ریلی اینچه برون، بندر امیرآباد و مرزهای لطف‌آباد و باج‌گیران صادر می‌شود. بیشترین صادرات سیب‌زمینی گلستان مانند سال‌های اخیر به کشورهای ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و افغانستان بوده است و انتظار داریم تا پایان فصل برداشت که تا نیمه دوم تیرماه ادامه دارد، صادرات سیب‌زمینی از استان افزایش یابد. طبیعی است که افزایش محصولات صادراتی به ویژه در بخش کشاورزی در استان علاوه بر این‌که به افزایش درآمد در بخش صادرات غیر نفتی استان کمک می‌کند، می‌تواند به افزایش سهم تولید کشاورزان استان منجر شود.

 معمولا محصولات کشاورزی گلستان، به دلیل کیفیت و مرغوبیت تولید، مزیت‌های تجاری رقابت پذیری در بازار منطقه دارد. البته برای افزایش سهم صادراتی در کشورهای منطقه برنامه‌های استان باید متناسب و همسو با سیاست‌های کشورهای بازار هدف باشد. توجه به این موضوع و تلاش برای کم هزینه شدن تولید برای کشاورز در داخل هم می‌تواند به نفع مصرف کننده داخلی باشد و هم منجر به جبران زیان و افزایش سود کشاورزان و صادرکنندگان از محل سود حاصل از صادرات شود. اگر چه در کشور نیز باید رصد دقیقی از میزان مصرف داخلی  و تقاضا در بازارهای هدف وجود داشته باشد. 

گلستان استانی کشاورزی است و کشاورزی از محورهای مهم توسعه استان در برنامه‌های توسعه 5 ساله کشور تا امروز بوده است. افزایش صادرات به معنای افزایش درآمد حاصل از بخش کشاورزی و انتفاع کشاورزان و تمرکز زدایی از تامین بازار داخل است. 

افزایش امکان صادرات، پیشگیری از هدررفت مازاد تولید ناخواسته یا خواسته را هم جبران می‌کند و به معنای جلوگیری از زیان کشاورزان است. همچنین، ثبات اقتصادی در منطقه و ثبات در قیمت ارز 2 عامل مهم موفقیت صادرات کشور خواهد بود.