اصفهان، بزرگ‌ترین شهر جهان

توماس هربرت یکی از مشهورترین جهانگردان تاریخ به شمار می‌آید که در نخستین دهه قرن هفدهم میلادی در انگلستان متولد شد. او در سال 1628میلادی که جوانی 20ساله بود به اتفاق یک هیأت انگلیسی وارد بندرعباس شد و از طریق شهرستان لار خودش را به شیراز رساند. هربرت ماجرای سفرش به دور دنیا را در قالب سفرنامه‌ای مفصل شرح داده و به جزئیات این سفر طولانی پرداخته است.

تصاویر باارزش
 سفرنامه هربرت که بارها به زبان‌های مختلف چاپ شده، حاوی تصاویر مستند و بسیار ارزشمند است. ازجمله مهم‌ترین تصاویر موجود در این سفرنامه می‌توان پرتره شاه‌عباس، تصاویر مربوط به نحوه پوشش طبقات مختلف جامعه ایران و پوشش زنان ایرانی و اهالی نقاط مختلف ایران را دید. قدیمی‌ترین و شاید بی‌نظیرترین تصویر از میدان نقش جهان هم در سفرنامه هربرت منتشر شده است. او در سفرنامه‌اش از اصفهان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان نام برده است و اما برسیم به تصاویری که این جهانگرد انگلیسی از ایران برای اروپایی‌ها ساخته است. او شیراز را به‌عنوان قشنگ‌ترین شهر آسیا و دومین شهر باشکوه ایران معرفی کرده‌است. هربرت پس از نزدیک به یک‌ماه اقامت در شیراز از مسیر تخت جمشید راهی اصفهان، پرآوازه‌ترین شهر شرقی زمانه خود شد و پس از ملاقات با شاه عباس 3هفته در این شهر تاریخی‌ماند. او در مسیر رسیدن به کاخ شاه عباس از تماشای زیبایی‌های طبیعت تپه اشرف سرمست شده و باغ‌های آن را با شوق و شور فراوان ستایش کرده است.

شوق سفر به ایران
هربرت در سفرنامه‌اش شرحی مفصل از آنچه در ایران مشاهده کرده را به شکل فوق‌العاده‌ای ارائه داده و سفرنامه او با عنوان «سفرنامه هربرت» در ایران منتشر شده است. این کتاب حاوی جزئیات زیادی است و می‌تواند به‌عنوان یک منبع معتبر تاریخی مورد استفاده پژوهشگران تاریخ قرار بگیرد. کتاب سفرنامه هربرت در سال 1638میلادی در لندن منتشر شده و پژوهشگران اروپایی هم از آن بهره‌برده‌اند. این جهانگرد انگلیسی در سفرنامه‌اش درباره مسائل اجتماعی و اقتصاد ایران، شهرها، باغ‌ها، علوم جغرافیایی، تاریخ و باستان‌شناسی و حتی مسائل مربوط به رام‌کردن حیوانات سخن گفته است. توماس هربرت برای دیدار با دربار شاه عباس وارد ایران شد اما وقتی اصفهان را به مقصد بغداد ترک کرد، مدام از فرهنگ غنی ایرانی‌ها و زیبایی وصف‌ناپذیر شیراز و اصفهان می‌گفت. او نه تاجر بود، نه دیپلمات و آن‌طورکه در سفرنامه‌اش گفته صرفا ذوق تحقیق و کنجکاوی او را به ایران کشاند. هربرت در نویسندگی هم تبحری خاص داشت و همین موضوع باعث شد سفرنامه پروپیمانی درباره سفر نسبتا طولانی‌اش به ایران بنویسد.