ائتلاف با آسیا برای حفظ آثار تاریخی

محمد باریکانی-روزنامه‌نگار

امضای تفاهمنامه همکاری 25ساله چین و ایران که بخشی از آن با هدف احیای جاده ابریشم صورت گرفته است، حالا وارد مرحله تازه‌ای شده ‌و همین دیروز قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در نخستین اجلاس رسمی «ائتلاف برای میراث‌فرهنگی آسیا» در چین حضور یافت تا پیشنهادهای ایران در حوزه میراث فرهنگی و همکاری‌های مشترک با چین و 16کشور عضو با استقبال اعضای این ائتلاف فرهنگی مواجه شود.
لی کوین، رئیس سازمان میراث فرهنگی چین نیز در دیداری که در حاشیه اجلاس «ائتلاف برای میراث فرهنگی آسیا» با علی دارابی، قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی و معاون میراث فرهنگی کشور داشت  از برپایی نمایشگاه آثار تاریخی چین در ایران خبر داد.
این نخستین‌بار است که چین تصمیم دارد میراث تاریخی خود را به ایران منتقل کند و احتمالا در یک نمایشگاه 3‌ماهه در موزه ملی ایران به معرفی تاریخ و تمدن خود به ایرانی‌ها بپردازد. تنها آثار تاریخی متعلق به تمدن چین در ایران، ظروف چینی موجود در چینی‌خانه بقعه ثبت جهانی‌شده شیخ صفی‌الدین اردبیلی، جد بزرگ شاهان صفوی است که در دوران الجایتو مغول در ایران می‌ز‌یست. نمونه این ظروف تاریخی و بسیار ارزشمند که در دوره صفویان به ایران اهدا‌ شدحتی در موزه‌های چین هم نایاب یا بسیار کمیاب است.
چین حالا تلاش دارد پس از سفر رئیس‌جمهور به آن کشور و امضای توافقنامه 25ساله در دومین گام پس از صدور اجازه سفر شهروندان چینی به ایران، آثار موزه‌ای خود را نیز برای نمایش تاریخ چین به ‌تهران ارسال کند.
جدا از این همکاری، 4پیشنهاد ایران به اعضای «ائتلاف برای میراث فرهنگی آسیا» با استقبال پکن  و اعضای ائتلاف مواجه شد که مهم‌ترین آنها همکاری برای استرداد آثار تاریخی و فرهنگی قاچاق‌شده به کشورهای عضو برای بازگرداندن به سرزمین مادری و همکاری مشترک برای مرمت آثار تاریخی و ثبت پرونده‌های مشترک میراث جهانی ملموس و ناملموس در یونسکو است.

اعضای ائتلاف، آثار تاریخی را بازگردانند
علی دارابی، قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: همکاری فعال کشورهای عضو «ائتلاف برای میراث‌فرهنگی آسیا» در مبارزه با قاچاق اموال فرهنگی و تاریخی الزامی است و استرداد این آثار به سرزمین مادری به همراه انتقال تجارب موفق کشورهای عضو ائتلاف برای بازگرداندن آثار تاریخی به کشور مبدأ ضرورتی انکارناپذیر است.
توسعه همکاری میان کشورهای عضو ائتلاف برای تهیه پرونده‌های ثبت میراث جهانی ملموس، ناملموس و طبیعی به‌صورت مشترک از دیگر ضرورت‌های همکاری اعضای ائتلاف ا‌ست. تشکیل مرکز اسناد برای گردآوری، تدوین و ایجاد بانک اطلاعاتی آثار تاریخی در حوزه‌های حقوقی و قانونی نیز از دیگر ضرورت‌های مورد نیاز در چنین ائتلافی است.
ایران از مهم‌ترین کانون‌های میراث‌فرهنگی در جهان است و این موضوع مورد تأیید تمامی صاحب‌نظران و پژوهشگران است. به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران برای توسعه همکاری و انتقال تجارب در عرصه‌های موزه‌ای و نمایشگاهی با کشورهای عضو اعلام آمادگی می‌کند.
روابط میان ایران و چین کهن و باسابقه است و پژوهشگران معتقدند این مناسبات دوجانبه از «راه ابریشم» آغاز شده و خوشبختانه تا امروز نیز پایدار بوده است. بر این اساس، ایران و چین درصورت افزایش سطح تعاملات گردشگری، بسیاری از مشکلات در سایر حوزه‌ها را حل و فصل خواهند کرد.

استقبال از برپایی نمایشگاه آثار تاریخی چین در ایران
لی کوین، رئیس سازمان میراث فرهنگی چین گفت: چین از توسعه روابط و مناسبات 2کشور در عرصه‌های میراث‌فرهنگی و گردشگری حمایت می‌کند. ایران و چین 2کشور با تمدن‌های کهن و تاریخی در آسیا هستند که باید همکاری‌های گسترده‌تری با یکدیگر داشته باشند. بر همین اساس چین از اعلام آمادگی ایران برای برگزاری نمایشگاه موزه‌ای در ایران قدردانی می‌کند، چون این رویدادها را گامی مؤثر برای توسعه دیپلماسی فرهنگی می‌داند. بدین‌ترتیب چین از برگزاری نمایشگاه آثار موزه‌ای در ایران قدردانی می‌کند.

«ائتلاف برای میراث‌فرهنگی آسیا» چیست؟
«ائتلاف برای میراث‌فرهنگی آسیا» توسط 18کشور آسیایی ازجمله ایران بنیانگذاری شد و نخستین جلسه رسمی این ائتلاف فرهنگی در شهر شین‌جیان در حال برگزاری است. چین، ایران، ارمنستان، کامبوج، جمهوری دمکراتیک خلق کره، قرقیزستان، پاکستان، سوریه، امارات متحده عربی، یمن، آذربایجان، میانمار و سریلانکا اعضای مؤسس این ائتلاف و بنگلادش، سنگاپور، تاجیکستان، ازبکستان و ویتنام اعضای ناظر بر آن هستند.
به گزارش ایرنا از پکن، ائتلاف برای میراث فرهنگی آسیا سازوکار همکاری بین‌دولتی است و هدف آن افزایش ظرفیت حفاظت و هماهنگی طولانی‌مدت برای نگهداری آثار تاریخی در سراسر آسیا، همراه با توسعه اقتصاد، جامعه، فرهنگ، گردشگری و محیط‌زیست است. تقویت ارتباطات مستقیم مردم کشورهای آسیایی، تسهیل انتقال تمدن‌های آسیایی و ایجاد جامعه‌ای با آینده مشترک برای آسیا از اهداف این ائتلاف است. حمایت از پروژه‌های مشترک در زمینه حفاظت و مدیریت میراث فرهنگی در سراسر آسیا، ازجمله باستان‌شناسی، حفاظت و مرمت مکان‌های میراثی، مبادلات بین‌موزه‌ای، تدوین پرونده‌های میراث‌فرهنگی جهانی، حفاظت و مدیریت، پیشگیری از واردات، صادرات و انتقال مالکیت غیرقانونی اموال فرهنگی و تسهیل بازگشت و استرداد اموال فرهنگی گمشده نیز در شرح وظایف این ائتلاف آسیایی قرار دارد.