گزارش
شجاعت در بیان نظرات
سعید ابوطالب و نرگس آبیار از عماد افروغ گفتند
هلیا نصیری-روزنامه‌نگار
بدون شک، درگذشت عماد افروغ در حوزه جامعه‌شناسی و پژوهشگری بزرگ‌ترین خسران فرهنگی در جامعه امروز ما به‌حساب می‌آید. او به اندازه سیاستمدارانی که در این سال‌ها فقط فریاد زدند، فکر کرد، پژوهش کرد و نوشت. با تمام وجود از دغدغه‌هایش صحبت و از نظریه‌هایش دفاع کرد. دغدغه‌اش انقلاب بود و به شکل صحیح از این انقلاب تمام‌قد دفاع می‌کرد. در این گزارش کوتاه سعید ابوطالب و نرگس آبیار از شخصیت و ویژگی‌های این جامعه‌شناس فقید گفتند.
صراحت بیان در ارائه نظرات
سعید ابوطالب، از اعضای دوره هفتم کمیسیون فرهنگی و از دوستان و همکاران مرحوم عماد افروغ است. وی به سوابق مبارزاتی افروغ در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اشاره می‌کند و به همشهری می‌گوید: «مرحوم افروغ در دوران دانشجویی، قبل از پیروزی انقلاب مبارزات طولانی در دوران شاه داشتند و نگرانی او در همان دوران موضوع فلسطین هم بود. خاطرم هست که در جلسه‌ای که با رئیس مجلس لبنان داشتیم، اشاره‌ای به این مبارزات شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مرحوم افروغ توجه خود را معطوف به کارهای پژوهشی کرد و در این حوزه کارش را جدی‌تر از همیشه و بدون هیچ وقفه‌ای ادامه داد. او در حوزه جامعه‌شناسی فعالیت‌های زیاد داشت، اما اگر بخواهم از ویژگی‌های اخلاقی او بگویم، چه در دورانی که عضو کمیسیون فرهنگی بود و چه بعد از دوره مسئولیتش در مجلس، صراحت و شجاعت بیان خاصی داشت. وقتی به یک نظریه می‌رسید و نتیجه را براساس تحقیق و پژوهش به‌دست می‌آورد، بدون هیچ جهت‌دهی آن را بیان و به علمی‌ترین شکل از آن دفاع می‌کرد.»
قدرتمند در نقد مخالفان
این کارگردان و مستندساز در ادامه توضیح می‌دهد: «برای آخرین‌بار، مرحوم افروغ را در رونمایی کتاب جدیدش دیدم؛ شخصیتی که در جامعه امروز ما، کمتر دیده خواهد شد. عماد افروغ فلسفه و جامعه‌شناسی غرب را می‌شناخت و اشراف کامل بر آن داشت. او در جریان مقاومت هم قرار داشت. بهترین تحلیل‌ها را عنوان می‌کرد و به‌خوبی می‌توانست تحلیل مخالفان انقلاب را نقد کند.»
ابوطالب همچنین می‌گوید: «در طول این سال‌ها، عماد افروغ نشان داد که به هیچ طیف سیاسی‌ای وابستگی ندارد و همیشه و در هر جایی که مسئولیت داشت، اصول علمی برایش مهم‌تر بود. وی بعد از حضورش در مجلس، قائل بر این بود که دیگر فضای سیاسی برایش جایی ندارد؛ چراکه معتقد بود در این فضا، اخلاق سیاسی وجود ندارد. او سراغ علم رفت، به‌نظرم بهترین و قوی‌ترین منتقد در حوزه جامعه‌شناسی بود. افروغ فرد تلاشگری بود که بسیاری از تحقیقاتش منتشر و مورد استفاده دانشجویان و دیگر پژوهشگران قرار گرفته است. در عرصه نظریه‌پردازی و پژوهشی جای فردی چون افروغ خالی خواهد ماند.»
سینما از نگاه عماد افروغ
نرگس آبیار، کارگردان سیــنـما در دوره سی‌وپنجم فیلم فجر سابقه همکاری با مرحوم عماد افروغ را داشت. آبیار به همراه حسین کرمی، سیدضیا هاشمی، حجت‌الاسلام مرقاتی و عماد افروغ انتخاب فیلم‌های فجر را برعهده داشتند. کارگردان «شبی که‌ماه کامل شد» با عنوان این مطلب که در فجر سی‌وپنجم فرصتی بود که در کنار عماد افروغ فیلم‌ها را انتخاب کنیم، به همشهری می‌گوید: «به‌عنوان یک جامعه‌شناس برای سینما ماهیت و ذاتی اجتماعی قائل بود که تقابل‌پذیر است. به‌زعم او، سینما از جامعه اثر می‌گیرد و بر جامعه اثر می‌گذارد. سینما را واجد نگاه سلبی و ایجابی می‌دانست.» وی همچنین رویکرد مرحوم افروغ به فیلم‌های اجتماعی در سینما را مهم خوانده و می‌گوید: «از نگاه او، سینما آیینه تمام‌نمایی از مسائل و مشکلات اجتماعی است که ممکن است این مسائل از دید جامعه‌شناسان و منتقدان مسائل اجتماعی دور بماند، ولی سینما می‌تواند با طرح موضوع در حوزه‌های اجتماعی، مسائل را برای بررسی به جامعه‌شناسان و سایر رشته‌های ذیربط علوم‌انسانی گوشزد کند.»
در همینه زمینه :
