گزارش
مراکز استان چقدر فضای سبز دارند؟
شهرداری مراکز استان‌ها برنامه‌های افزایش فضای سبز سال جدید را با مدیریت منابع آبی آغاز کرده‌اند
راحله عبدالحسینی- روزنامه‌نگار
سرانه فضای سبز توصیه شده توسط سازمان ملل 20تا 25مترمربع برای هر نفر است و آمار نشان می‌دهد استاندارد بین‌المللی فضای سبز برای هر فرد ساکن کلانشهرها بین 15تا 50مترمربع و به‌طور متوسط 30مترمربع است. استاندارد فضای سبز در کشور 12مترمربع است و بر این اساس مراکز استان‌هایی که از این میانگین فاصله دارند با اجرای برنامه‌های متنوعی سعی دارند این کمبود را جبران کنند. کاشت گونه‌های سازگار با محیط، استفاده از روش‌های نوین آبیاری، توسعه فضای سبز عمودی و احداث بوستان‌های محلی از این برنامه‌هاست. آمار نشان می‌دهد بیشترین فضای سبز به ساری، مرکز استان‌مازندران تعلق دارد و کمترین آن به رشت و زاهدان می‌رسد.
روش نوین آبیاری فضای سبز در اصفهان
با اینکه اصفهان با داشتن فضای سبزی معادل 28.2مترمربع از میانگین کشوری بالاتر است، سال گذشته فقط دو روز هوای پاک را تجربه کرد. این موضوع را با رئیس اداره فنی اجرایی سازمان پارک‌ها و فضای سبز اصفهان در میان می‌گذاریم. امیر رضایی به همشهری می‌گوید: سرانه فضای سبز تابعی از عوامل مختلف است مثل میزان آلاینده‌ها. در اصفهان هر چند سرانه فضای سبز عدد حائز اهمیتی است، اما با وجود آلایندگی که در اصفهان وجود دارد، باز هم از هوای پاک خبری نیست.
رضایی تأکید می‌کند که دیگر اولویت با افزایش فضای سبز در اصفهان نیست و نگهداری از آن اهمیت بیشتری دارد. او ادامه می‌دهد: بیشتر گونه‌های گیاهی در اصفهان درختانی مقاوم به خشکی مثل داغداغان، عرعر، زیتون و... هستند، با این حال به‌علت محدودیت منابع آبی، برنامه‌ای برای افزایش فضای سبز نداریم. اصفهان با محدودیت‌های منابع آبی دست و پنجه نرم می‌کند که در حوزه کشاورزی هم مشهود است. برای جبران این محدودیت و نگهداری از فضای سبز موجود، راهکارهایی برای نخستین بار در این شهر به اجرا درآمده است. رضایی در توضیح بیشتر می‌گوید: بیش از 60درصد آبیاری فضای سبز با سیستم آبیاری تحت فشار انجام می‌شود و اجرای این طرح اصفهان را جزو اولین‌ها قرار می‌دهد. آبیاری 40درصد مابقی فضای سبز هم به شکل کنترل شده و با نظارت است.
طرح دیگری که در اصفهان برای نگهداری از فضای سبز موجود به تازگی به اجرا در آمده است، استفاده از پساب است. رضایی می‌گوید: آبیاری حدود یک سوم فضای سبز که در حاشیه شهر و پارک‌های جنگلی قرار دارد، در حال حاضر با استفاده از پساب تصفیه شده انجام می‌شود.
کاشت گونه‌های سازگار با اقلیم
سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز برای توسعه فضای سبز مراکز استان، برنامه‌هایی دارد. مدیرکل محیط‌زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور به همشهری می‌گوید: تنوع نهال‌های کشت شده با توجه به اقلیم هر مرکز استان در اولویت قرار دارد. به‌عنوان مثال در تجربه موفق دیم‌کاری در ایلام با کاشت 65هزار نهال اکالیپتوس نشان داده‌است که این تجربه در استان‌های با اقلیم مشابه که با تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کنند نیز به اجرا در می‌آید.
محمدفرید لطیفی ادامه می‌دهد: تنوع کشت در افزایش فضای سبز شامل درختان میوه مثل زیتون که درآمدزایی هم داشته‌باشد و همچنین کاشت درختان صنعتی مثل صنوبر هم می‌شود که از چوب آن هم استفاده می‌شود. کاشت گونه‌های سازگار با اقلیم هر استان موضوعی است که لطیفی بر آن تأکید دارد. لطیفی، یکی دیگر از برنامه‌های اولویت‌دار شهرداری‌ها برای توسعه افزایش سبز را در سال‌جاری، تسریع در روند جداسازی آب خام از آب آشامیدنی برای آبیاری فضای سبز شهری عنوان می‌کند. آب خام در طبیعت جاری است و تصفیه نشده‌است و می‌تواند برای آبیاری فضای سبز استفاده شود. البته ناگفته نماند که استفاده از پساب حاصل آب‌های تصفیه شده در تصفیه‌خانه‌ها برای آبیاری فضای سبز شیوه جدید و به صرفه‌ای است که با فراهم شدن زیرساخت آن به مرور در مراکز استان‌ها اجرایی می‌شود. در سال‌های اخیر، تهیه و اجرای 550طرح جداسازی شبکه آب خام از آب شرب شهری، زمینه استفاده بهینه از منابع آبی را برای توسعه پایدار شهرها فراهم کرده است. لطیفی به اجرای طرح مردمی یک میلیارد درخت در کشور هم اشاره‌ای می‌کند و یادآور می‌شود: با اجرای کامل این طرح تا 3سال آینده، در حاشیه شهرهایی که فضای سبز استانداردی دارند نیز شاهد کاشت نهال خواهیم بود. به‌گفته او، همکاری مردم در کاشت و نگهداری از فضای سبز نخستین راه حفظ و نگهداری فضای سبز شهرهاست.
مکث
زاهدان و تامین منابع آب برای فضای سبز
نگهداری و تامین آب ۲ مشکل اساسی در زمینه فضای سبز شهری زاهدان است. به‌گفته شهردار زاهدان، تنها امید شهرداری زاهدان برای ایجاد فضای سبز شهری پساب شهری است که متأسفانه میزان تولید پساب در این شهر پایین است. امیر براهویی می‌گوید: برای استفاده از پساب شهری در زاهدان باید میزان تولید آن ۴۵۰لیتر بر ثانیه باشد که این میزان هم‌اینک ۸۰لیتر بر ثانیه است. شهرداری زاهدان در حال ساخت ۲۰۰هزار مترمربع پارک به غیراز میادین و بلوارها در سطح این شهر است.
