هیزم تعطیلات زیر خاکستر کرونا

مریم سرخوش- روزنامه‌نگار

با وجودی که برخی کارشناسان معتقد بودند بعد از آخرین موج کرونا در کشور (آبان‌ماه) موج جدید یعنی هشتم، اواسط بهمن1401 در کشور آغاز شود، اما چنین نشد. موج هشتم از اواخر اسفند، با افزایش مسافرت‌ها و دید‌وبازدیدهای نوروزی رخ‌نمایی کرد. با افزایش ناگهانی موارد ابتلا، مرگ‌ها هم پس از چند‌ماه (سال گذشته 63درصد آمار روزانه فوتی‌ها تک‌رقمی بود) دوباره 2رقمی شد. از 22اسفند که آمار شناسایی روزانه بیماران جدید، یکباره به بیش از 900نفر رسید تا ظهر دیروز (18فروردین) 553نفر به‌دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند و 22هزارو127بیمار جدید هم شناسایی شدند؛ یعنی به‌طور متوسط روزانه 885نفر به کرونا مبتلا شده و 22نفر هم جان خود را از دست دادند. براساس اعلام وزارت بهداشت، تهران، مازندران، کرمان و اصفهان در روزهای پایانی تعطیلات نوروز دارای بالاترین موارد ابتلا بودند و چهارمحال و بختیاری، مرکزی، خراسان جنوبی و یزد هم بیشترین بستری را داشتند. بیشترین فوتی‌ها هم در همدان، قزوین، مازندران و کهگیلویه و بویراحمد ثبت شده است. آمار بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه هم افزایش پیدا کرده و از 449نفر در 2اسفند سال گذشته به 827نفر در 18فروردین امسال رسیده است؛ بخش‌هایی که دوباره پر شده‌اند. بررسی‌های همشهری هم نشان می‌دهد در ایام نوروز بیماران بدحال کرونا در مراکز درمانی دولتی تهران، معطلی‌های چندروزه برای بستری در بخش‌های آی‌سی‌یو را تجربه کرده‌اند. این درحالی است که طی یک‌سال اخیر کرونا وضعیت نسبتا آرامی را در کشور داشت، اما به‌نظر می‌رسد که تعطیلات و دیدوبازدیدهای نوروزی دوباره چرخش بیماری و انتقال ویروس را افزایش داده است. حالا زهرا شیخی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم در تشریح گزارش ارائه شده از سوی وزارت بهداشت درباره موج هشتم کرونا، از احتمال افزایش فوتی‌ها خبر می‌دهد؛ این در حالی است که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور هم براساس آخرین گزارش‌های اعلام شده از معاونت بهداشت وزارت بهداشت به ۳۲.۶۸درصد کاهش پیدا کرده و تنها 16درصد مردم ماسک می‌زنند؛ درصورتی که براساس توصیه‌های جهانی استفاده از ماسک و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، اثربخشی قابل‌توجه‌تری حتی نسبت به واکسن‌ها هم دارد.

شرایط کرونا بحرانی نیست
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به نشست اخیر این کمیسیون با حضور معاونان بهداشت و درمان وزارت بهداشت، گفت: «به‌گفته حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، حدود ۳هفته است که با موج جدیدی مواجه هستیم و موارد ابتلا و به‌دنبال آن بستری رو به افزایش است. همچنین از حدود ۲هفته گذشته تعداد مرگ‌های کرونا دوبرابر افزایش پیدا کرده، اما طی چند روز اخیر، آمار بستری‌ها رو به کاهش بوده است.» به‌گفته شیخی در گزارش وزارت بهداشت اینطور عنوان شده که وضعیت قطعی کووید-19 در هفته گذشته رو به نزول بوده و در حال حاضر وضعیت کشور زرد است و موجی که در آسیا رخ داده بود هم رو به کاهش است، اما با توجه به تعطیلات نوروز احتمال افزایش موارد مراجعه، مرگ و بستری‌ها وجود دارد.

چرا آمار فوتی‌ها افزایش پیدا کرد؟
بابک عشرتی، معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت درباره موج جدید بیماری در کشور به همشهری می‌گوید: «بیشترین موارد ابتلا، ناشی از همان زیرسویه‌های اومیکرون است و با توجه به اینکه موارد ابتلا افزایشی شده، طبیعی است که افزایش بستری و فوتی‌ها را هم داشته باشیم. زمانی که با پیک بیماری و افزایش موارد ابتلا مواجه می‌شویم، مهم‌ترین گروه‌هایی که بیشتر در خطر ابتلا قرار دارند، سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند. همچنین افرادی که واکسیناسیون خود را تکمیل نکرده باشند بیشتر در معرض ابتلا به نوع شدید بیماری قرار دارند.» او ادامه می‌دهد: «توصیه وزارت بهداشت تزریق دوزهای یادآور یا همان دوز سوم و چهارم است. نوبت اول و دوم واکسن الزامی بود و بخش قابل‌توجهی از مردم آن را تزریق کردند، اما توصیه می‌شود که دوزهای یادآور هم تزریق شوند و براساس دستورالعمل‌های اعلام شده از سوی وزارت بهداشت شهروندان می‌توانند نسبت به تزریق واکسن اقدام کنند.»‌ به‌گفته عشرتی، با جمع‌آوری مراکز تجمیعی، در حال حاضر واکسیناسیون کرونا در تمامی مراکز بهداشتی و درمانی کشور انجام می‌شود: «کمبودی درباره واکسن‌ها نداریم و به میزان کافی در اختیار دانشگاه‌های علوم‌پزشکی قرار دارد. نکته مهم هم اینجاست که شواهدی مبنی بر اینکه اثربخشی واکسن‌های قدیمی در برابر سویه‌های جدید کرونا از بین رفته یا کاهش پیدا کرده، وجود ندارد. توصیه سازمان جهانی بهداشت هم تزریق واکسن‌های در دسترس است. البته وزارت بهداشت در به‌روزرسانی واکسن‌ها تأکید دارد و واکسن برکت هم براساس سویه اومیکرون به‌روزرسانی شده است.» این مسئول همچنین توصیه می‌کند که افراد درصورت بروز علائم بیماری، حداقل 5روز در منزل بمانند و مردم هم برای کاهش انتقال بیماری به‌ویژه در اماکن عمومی و سربسته حتما از ماسک استفاده کنند.

مهم‌ترین توصیه به جای واکسن
به تأکید مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا یکی از دلایل مهم افزایش ابتلا، بستری و مرگ‌ومیر، کاهش استفاده از ماسک و بی‌توجهی به رعایت فاصله فیزیکی است. او به ایرنا گفته: «زیرسویه جدید اومیکرون با توجه به جهشی که داشته بیشتر از زیرسویه‌های قبلی ریه را درگیر می‌کند و باعث بیماری سخت‌تری می‌شود. علائم هم در این زیرسویه جدید اومیکرون بین افراد مختلف متفاوت است. در تعداد زیادی از مردم علائم خیلی شدید نیست و مثل یک سرماخوردگی ساده عمل می‌کند، اما در برخی دیگر، ریه درگیر عفونت می‌شود؛ به همین علت تعداد بیماران بدحال نسبت به گذشته بیشتر و تعداد موارد بستری نیز افزایش یافته است.»‌ او معتقد است؛ در پیک جدید کرونا باید منتظر ادامه روند افزایشی ابتلا و فوتی‌ها باشیم و زمانی که با ابتلای اکثریت مردم نوعی مصونیت گروهی ایجاد شود به مرور فاز کاهشی آغاز می‌شود.
عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا درباره تزریق دوز یادآور واکسن کرونا هم می‌گوید: «واکسن‌های موجود بر نوع جدید اومیکرون تأثیری زیادی ندارند. البته تزریق واکسن‌های اولیه کرونا تا حدی باعث نوعی مصونیت در بین مردم شده، اما نمی‌توان انتظار داشت، واکسن‌هایی که از ابتدای کرونا کارایی داشتند، اکنون نیز بر انواع جدید ویروس کرونا اثرگذار باشند. البته از ابتدای کرونا هم هرگز واکسن‌ها جلوی ابتلا به بیماری را نگرفته‌اند، بلکه مانع از ابتلای شدید به بیماری، بستری و مرگ بیماران شده‌اند. هر چند اگر تعداد قابل‌توجهی از مردم واکسن نزده بودند، تعداد موارد ابتلا و بستری بیماران بیداد می‌کرد، اما اینکه مانند دوره‌های قبل مردم دوباره در صف بایستند و واکسن بزنند، توصیه نمی‌شود.»

نکته
چگونه در برابر سویه جدید کرونا ایمن بمانید؟
توجه به رنگ‌بندی شهرها: رنگ‌بندی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت را رصد کنید و سفرهای غیرضروری به شهرهای قرمز و نارنجی نداشته باشید.
ماسک باکیفیت: همچنان استفاده از ماسک یکی از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه ابتلا به کروناست.
رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی: تنها راه قطع زنجیره و مهار پیک کرونا رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی است. تا فروکش کردن پیک بیماری، از حضور در محیط‌های سربسته و شلوغ خودداری کنید و درصورت حضور حتما ماسک بزنید.
تکمیل واکسیناسیون: تحقیقات نشان داده افرادی که حداقل 2دوز واکسن کرونا دریافت کرده‌اند به نسبت افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند کمتر به کووید-19 مبتلا شده یا درصورت ابتلا نیز به نوع خفیف آن دچار شده‌اند.
تست PCR کرونا: یکی از بهترین روش‌های کاهش تعداد مبتلایان، انجام تست کروناست. پس از گذشت 2روز و درصورت تشدید علائم با مشورت پزشک نسبت به انجام تست PCR اقدام کنید.

مکث
کرونا در موج هشتم چه شکلی است؟
  عامل ابتلا: زیرسویه‌های XBB و BQ1 اومیکرون با قدرت سرایت بیشتر
  شایع‌ترین علائم: آبریزش بینی، سرفه خشک و عطسه، تب و لرز، بدن درد، ضعف و بی‌حالی (متوسط یا شدید)، سردرد، تهوع و استفراغ، گلودرد و معده‌درد
  نشانه‌های بارز: گلودرد و سرفه خشک
  زمان قرنطینه: 5 تا 7روز (درصورت درگیری ریه، 10 تا 14روز افزایش می‌یابد.)