منابع طبیعی
معادن شن و ماسه و شهرک‌سازی، دریاچه ولشت را تهدید می‌کند
بی‌ثباتی اقتصادی به ساخت وساز در دل شالیزارها، اراضی جنگلی و دره‌های شمال دامن زده است
برداشت شن و ماسه از بهترین عرصه‌های طبیعی کشور ازجمله حاشیه رودخانه‌ها مدت‌هاست به یکی ازمهم‌ترین چالش‌های محیط‌زیست کشور تبدیل شده است؛ به‌خصوص این برداشت‌ها بیش از هر منطقه دیگری مناطق شمالی کشور را تهدید می‌کند. در تازه‌ترین خبرها، دریاچه ولشت که از آن به‌عنوان یکی از بکرترین و زیباترین مناطق گردشگری نام برده می‌شود، اکنون به‌دلیل شهرک‌سازی و برداشت شن و ماسه با خطرات متعددی از جمله رانش زمین مواجه است.
عباس محمدی، فعال محیط‌زیست با اشاره به برداشت‌های فاجعه‌‌بار شنوماسه از عرصه‌های طبیعی به‌خصوص حاشیه رودخانه‌ها به همشهری گفت: ریشه همه این مشکلات، سخت شدن فضای کسب و کار و بی‌ثباتی اقتصاد کشور است. وقتی پول و سرمایه جایگاه واقعی خود را داشته باشد دیگر کسی برای کاهش ارزش پول خود سراغ خرید زمین و ملک نمی‌رود و در نتیجه این همه ساختوساز در شمال کشور اتفاق نمی‌افتد.
او با تأکید بر اینکه نظام باید برای ثبات اقتصادی چاره‌ای بیندیشد، گفت: آنچه اکنون مناطق شمال کشور را تهدید می‌کند ناشی از فساد اداری است و براساس همین فساد است که عوامل و سازمان‌هایی که باید بر حفظ منابع طبیعی نظارت داشته باشند، چشم خود را بر این مسائل بسته‌اند و در خلأ همین نظارت و بی‌ثباتی اقتصادی است که فراتر از اراضی شهرهای شمالی، شاهد ویلاسازی در دل شالیزارها و اراضی جنگلی گیسوم و دره‌های ماسال هستیم؛ مناطقی که برخلاف همه معیارهای منابع طبیعی و محیط‌زیست، قربانی ساخت و ساز شده و می‌شود.به گفته وی، سازمان‌ها ودستگاه‌های ذیربط در برخورد با تخلفات ساختوساز به جریمه کردن بسنده می‌کنند؛ درحالی‌که این جریمه‌ها تنها به نفع سازمان‌های جریمه‌کننده است و به بهای زمین و ملک در شمال دامن می‌زند.
محمدی گفت: ما مدت‌هاست که با پدیده عجیب و غریب ویلاسازی انبوه در استان گیلان، مازندران و تا حدودی گلستان مواجه هستیم. طبیعی است که ویلاسازی و آپارتمان‌سازی انبوه به شن و ماسه نیاز دارد. از آنجا که تمام راه‌های دسترسی استان‌های شمالی به تهران و سایر نقاط، کوهستانی است حمل‌ونقل شن و ماسه از تهران یا سمنان به این استان‌ها صرفه اقتصادی ندارد؛ به همین دلیل برای دستیابی به شن و ماسه ارزان از نزدیک‌ترین منابع، شن و ماسه مورد نیاز خود را برداشت می‌کنند که متأسفانه این منابع، بهترین اراضی کشور است که یا جنگلی و مرتعی است یا قبلا جنگل و مرتع بوده و قابلیت احیا دارد یا کناره رودخانه و بخشی از اکوسیستم رودخانه است.
او تصریح کرد: در نبود نظارت و سهل‌انگاری دستگاه‌های متولی حفاظت از طبیعت و محیط‌زیست، امتداد رودخانه هراز و دره‌های اطراف آن به معدن شن و ماسه تبدیل شده است؛ حتی جاده‌هایی که توریستی است و منظر آن باید حفظ شود حالا دستخوش این برداشت‌ها شده است. محمدی می‌گوید:کار به جایی رسیده که چشم‌اندازهای مشرف به جاده و شهرک‌ها به محل‌های برداشت شن و ماسه، آن هم به بدترین وضع ممکن تبدیل شده است؛ به‌طوری که کوه را می‌تراشند و ترانشه‌های بسیار زشتی بر چهره طبیعت برجای می‌گذارند. این ترانشه‌ها را می‌توان در جای جای جاده چالوس مشاهده کرد.
دریاچه ولشت در خطر است
نمونه‌ای از برداشت‌های بی‌ضابطه شن و ماسه معادنی است که در اطراف دریاچه ولشت فعال است و محیط‌زیست این دریاچه را با چالش جدی مواجه کرده است.
سعدی فاخری، فعال محیط‌زیست، با اشاره به اینکه یکی از کارخانه‌های شن و ماسه در 150متری دره چالوس و پل زغال قرار دارد، به ایسنا گفت: پساب این کارگاه شن و ماسه علاوه بر آلودگی که برای رودخانه ایجاد می‌کند، دقیقا در هزار متری«ولشت» قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه ارتعاشات و انفجارات شبانه روزی و برداشت خاک در این کارگاه باعث رانش دریاچه می‌شود، افزود: «ولشت» بر اثر یک رانش بسیار بزرگ به‌وجود آمده و برداشت از خاک‌های این منطقه تا2کیلومتر اطراف دریاچه ممنوع است.
این فعال زیست‌محیطی با بیان اینکه برای جلوگیری مرگ حتمی دریاچه ولشت باید در اطراف آن پوشش گیاهی ایجاد شود، تصریح کرد: 2کارگاه شنوماسه اطراف دریاچه که در پایین‌دست، حدود 15سال فعالیت می‌کنند و متأسفانه یک کارگاه دیگر در قالب شهرک شن و ماسه قرار است به‌زودی در همین حوالی احداث شود. متأسفانه 54هکتار از اراضی اطراف«ولشت» برای احداث این شهرک درنظر گرفته شده که این موضوع خطر رانش را چند برابر می‌کند.
از نگاه مسئولان محلی
فرماندار چالوس هم با تأکید بر پیگیری جدی وضعیت شرکت‌های شن و ماسه پل زغال به ایسنا گفت: اینکه منطقه نوشهر و چالوس به تولید مصالح نیازمند است شکی در آن وجود ندارد اما نباید به محیط‌زیست و سلامت مردم آسیب وارد کند. محمد ناصر زندی با اشاره به اینکه تجربه تلخی از وجود آلودگی شرکت‌های شن و ماسه مرزن آباد و دشت کجور به داخل رودخانه چالوس وجود دارد، افزود: هر شرکت شن و ماسه‌ای که به سلامت محیط‌زیست و مردم آسیب وارد کند یا باید عملکردش اصلاح شود و یا به حالت تعطیل درآید.
رئیس اداره محیط‌زیست شهرستان چالوس دراین باره گفت: پل زغال درشمار عرصه‌های ملی و مناطق آزاد است و برای فعالیت معدن در این منطقه نیازی به استعلام از این نهاد نیست.
ابوالقاسم محمد پوربا تاکید برحفاظت از دریاچه ولشت گفت: اینکه گفته می‌شود فعالیت معادن شن و ماسه در پل زغال ممکن است دریاچه ولشت را مورد تهدید قرار دهد، دراین حوزه باید کارشناسان ذیربط نظر دهند.
صدور مجوز بدون استعلام از منابع طبیعی
رئیس اداره منابع طبیعی چالوس درباره معادن شن و ماسه اطراف دریاچه ولشت به ایسنا، گفت: پیرو دغدغه و شکایت علیه فعالیت شرکت‌های شن و ماسه و خطری که برای دریاچه ولشت ایجاد می‌کند، طی چند سال گذشته پیگیری‌های لازم صورت گرفت و شکایتی نیز تنظیم شد، اما متأسفانه این شکایات به نفع منابع طبیعی رأی نیاورد. مهرداد خزایی با اشاره به اختلاف نظر بین منابع طبیعی و سازمان صنعت، معدن و تجارت در دادن مجوز افزود: این شرکت تنها مجوز بهره‌برداری 10.3هکتار را داشت که با محدوده 12هکتار موافقت شد. خزایی با بیان اینکه قرار بود بعد از هر 4هکتار برداشت از زمین‌های اطراف دریاچه ولشت، با جنگل کاری اکوسیستم آن احیا شود اما این امر محقق نشد، گفت: سازمان صنعت، معدن و تجارت بدون استعلام از منابع طبیعی برای معادن شن و ماسه مجوز صادر می‌کند و این، چالش‌های زیست‌محیطی فراوانی را برای عرصه‌های طبیعی به‌وجود آورده است.
در همینه زمینه :
