آمریکا در بحران بانک‌های فناوری

عمادالدین‌ قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

طی یک هفته اخیر، با انحلال 2بانک رمزارزی و بانکی دیگر که سرمایه‌های استارت‌آپ‌های آمریکایی در آن ذخیره می‌شده، نگرانی‌هایی در دنیای فناوری ایجاد شده است. اگرچه به مشتریان و به‌ویژه کسانی که سرمایه خود را بیمه کرده بودند، اطمینان داده شده که پول آنها بازگردانده خواهد شد، اما این سقوط پیاپی و دومینو‌وار حوزه پولی، دنیای فناوری را با تزلزل مواجه کرده است. این اتفاق ممکن است منحصر به حوزه فناوری نشود و بخش قابل‌توجهی از حوزه‌های دیگر مالی و پولی آمریکا و به‌تبع آن دنیا را تحت‌تأثیر قرار دهد. در دورانی که کرونا همه‌گیری خود را بر دنیا و به‌ویژه آمریکا تحمیل کرد، بسیاری از کسب‌وکارها سقوط کردند و آمریکا برای مقابله با بحران تعطیلی‌ها و بیکاری‌ها چاره‌ای نداشت، جز چاپ 2.5تریلیون دلار بدون پشتوانه. این اتفاق در بسیاری دیگر از کشورها هم رخ داد. اما تابستان گذشته، آمریکا با تورم کم‌سابقه 9درصدی مواجه شد و برای مهار تورم تلاش کرد نرخ بهره را تا 4.5درصد افزایش دهد. اگرچه با پایان همه‌گیری، بازگشایی کارخانه‌ها و جذب نیروی کار، عادی شدن شرایط اقتصادی دور از انتظار نبود، اما حالا انحلال بانک‌های مذکور یک‌بار دیگر زنگ خطر یک بحران اقتصادی دیگر را به‌صدا درآورده است.

انحلال ناگهانی «سیلورگیت»
طی هفته گذشته بانک سیلورگیت به‌عنوان یکی از بانک‌های بزرگ حوزه رمزارز رسما انحلال خود را اعلام کرد. از این بانک به‌عنوان سنگ‌بنای دنیای کریپتو نام برده می‌شود، اما در بیانیه‌ای اعلام کرده که به‌علت «تحولات اخیر صنعت» تمام عملیات‌های خود را متوقف می‌کند. به‌نظر می‌رسد که منظور سیلورگیت از کلمه صنعت، صنعت کریپتو باشد.
با این حال به‌نظر می‌رسد که انحلال سیلورگیت گام اول است، چراکه «شبکه صرافی سیلورگیت» که به صرافی‌های کریپتو مانند کوین‌بیس و جمینی اجازه می‌دهد تا معاملات بین خود و مشتریانشان را انجام دهند هم تعطیل شده است.

دومینوی سقوط
روز گذشته اما شوک جدیدی به آمریکا وارد شد. بانک Signature به‌عنوان یکی از 2مقصد اصلی شرکت‌های رمزارزی در آمریکا به سومین بانک ایالات متحده تبدیل شد که در یک هفته اخیر سقوط می‌کند. وزارت خزانه‌داری، فدرال‌رزرو و شرکت بیمه سپرده فدرال آمریکا در بیانیه مشترکی اعلام کرده‌اند که مشتریان این بانک به سرمایه‌های خود دسترسی خواهند داشت.

زلزله در سیلیکون‌ولی
4دهه پیش، بانک سیلیکون‌ولی(SVB) در قلب منطقه‌ای متولد شد که به‌دلیل مهارت‌های فناورانه و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌اش معروف است.
SVB تا جایی رشد کرد که تبدیل به شانزدهمین بانک بزرگ آمریکا شد. این بانک تا پیش از آنکه مجموعه‌ای از تصمیمات نامعقول منجر به فروپاشی آن شود، نیازهای مالی شرکت‌های فناوری در سراسر جهان را تامین می‌کرد. SVB همچنین در دوران کرونا با تقاضاهای بسیاری که داشت نقش‌ قابل‌توجهی در حوزه فناوری ایفا کرد.
بسیاری از شرکت‌های فناوری از SVB برای نگهداری پول نقد استفاده می‌کردند؛ پول نقدی که صرف حقوق و دستمزد و سایر هزینه‌های تجاری این شرکت‌ها می‌شد.
با این حال، بذر نابودی SVB زمانی کاشته شد که سرمایه‌گذاری هنگفت در اوراق قرضه دولت آمریکا با زمان طولانی انجام شد. اما از آنجا که اوراق قرضه با نرخ بهره رابطه معکوس دارد، زمانی که فدرال‌رزرو شروع به افزایش سریع نرخ بهره ‌برای مبارزه با تورم کرد، از دست رفتن ارزش سبد اوراق قرضه SVB آغاز شد.
فریبرز مشیریان، استاد دانشگاه UNSW و مدیر مؤسسه مالی جهانی می‌گوید: «ناگهان همه آگاه و البته نگران شدند که بانک با کمبود سرمایه مواجه است و به همین‌خاطر برداشت انبوه پول را آغاز کردند.»
حالا شاید بتوان سقوط 200میلیارد دلاری این بانک را بزرگ‌ترین ورشکستگی یک بانک در آمریکا از زمان بحران مالی جهانی دانست.

تلاش بایدن برای جلوگیری از وحشت عمومی

جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده درباره انحلال بانک‌های آمریکایی که باعث وحشت در میان مردم شده در بیانیه‌ای اعلام کرد که «مردم آمریکا و کسب‌وکارهای آمریکایی می‌توانند اطمینان داشته باشند که سپرده‌های بانکی آنها در صورت نیاز قابل دسترس خواهد بود.»
بایدن در بخشی دیگر از این بیانیه گفته است: «من شدیدا متعهد هستم که مسئولان این آشفتگی را به‌طور کامل پاسخگو کنم و به تلاش‌های خود برای تقویت نظارت بر بانک‌های بزرگ‌تر ادامه می‌دهیم تا دیگر در این موقعیت قرار نگیریم.»