تالاب
۶۰ تالاب کشور خشک شد
مذاکره برای تأمین حقابه هامون با افغانستان در دستور کار سازمان محیط‌زیست
معاون امور تالاب‌ها در دفتر زیستگاه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست از خشک شدن ۶۰تالاب کشور خبر داد. مسعود باقرزاده‌کریمی با اعلام این خبر به ایلنا، گفت: 3میلیون هکتار تالاب شامل ۱۰۵تالاب در کشور شناسایی شده که یک میلیون و 300هزار هکتار از این تالاب‌ها یعنی ۳۰درصد آن و معادل ۶۰تالاب خشک شده است. البته درصد خشکیدگی در تالاب‌ها متفاوت است؛ به‌طور مثال 90درصد تالاب گاو‌خونی، 70درصد تالاب ارومیه، 20درصد تالاب گندمان و 100درصد تالاب جازموریان خشک شده است. او با بیان اینکه هم‌اکنون ۷۰درصد تالاب هورالعظیم آبگیری شده است، تأکید کرد: کانون‌های گردوغبار به 2دسته داخلی و خارجی قابل تقسیم است اما بیشترین میزان گردوغبار در کشور ناشی از کانون‌های داخلی است که شامل 3بخش می‌شود؛ بستر خشک‌شده تالاب‌ها، اراضی کشاورزی رها شده و اراضی مرتعی و طبیعی که به‌دلیل چرای بی‌رویه دام پوشش گیاهی خود را از دست داده‌اند. این 3عامل به‌تدریج باعث ایجاد کانون گردوغبار در کشور شده‌اند.
4 طرح برای احیای تالاب‌ها
باقرزاده‌کریمی درباره برنامه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست برای احیای تالاب‌ها گفت: کل برنامه‌های اجرایی احیای تالاب‌ها شامل ۴دسته لایروبی مسیل‌ها، انحراف آب، کانال‌کشی، عمق ایجاد کردن و کاهش تبخیر است که بسته به نوع تالاب در قسمت‌های مختلف متفاوت است؛ برای مثال الگوی احیای تالاب جازموریان با هامون در سیستان متفاوت است. او تعیین نیاز آبی، حقابه و تأمین آن را از مهم‌ترین موضوعات برنامه احیای تالاب‌ها اعلام کرد و افزود: اگر حقابه تالاب‌ها تأمین شود، پروفیل خاک را مرطوب می‌کند و مشکلات ناشی از گردوغبار کمتر می‌شود. تدوین برنامه مدیریت زیست‌بوم تالاب و اجرای آن و نیز مشارکت مردمی و طرح‌های کسب و کار معیشت جایگزین از دیگر برنامه‌های سازمان محیط‌زیست برای احیای تالاب‌هاست.
معاون امور تالاب‌ها در دفتر زیستگاه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره تالاب‌هایی که در شرایط حاد قرار دارند، گفت: درخصوص تالاب‌هایی که در شرایط حاد قرار دارند باید ببینیم کدام یکی از برنامه‌ها زودتر ما را به نتیجه می‌رساند. البته در تالاب‌های استان اصفهان بحث حقابه‌ها تعیین شده اما در تأمین آن با مشکل مواجه هستیم. برای تأمین حقابه زاینده‌رود چندین‌بار مکاتباتی با دستگاه‌های مربوطه انجام شده اما در بحث زاینده‌رود تصمیم مشارکتی است و همه ذینفعان در شورای هماهنگی زاینده‌رود تصمیم می‌گیرند. این شورا به ریاست وزیر نیرو و با حضور استانداران 3 استان، معاونان دستگاه‌ها و نماینده کشاورزان بالادست و پایین‌دست تشکیل شده و مترمکعب به مترمکعب برای آب تصمیم گرفته می‌شود.
باقرزاده‌کریمی درخصوص تأمین حقابه هامون از افغانستان نیز گفت: افغانستان براساس معاهده‌ای که سال‌ها پیش با ایران منعقد کرده موظف است سالانه ۸۲۰ میلیون مترمکعب حقابه ایران را تأمین کند. این حقابه برای نیازهای کشاورزی و شرب منطقه بوده است نه برای هامون‌ها چراکه در دوره‌ای که این معاهده نوشته شد بحث حفاظت از هامون مطرح نبوده و سیلاب‌ها و جریان‌های قوی هیرمند این تالاب‌ها را پرمی‌کرده است. او ادامه داد: مذاکرات سازمان حفاظت محیط‌زیست با کشور افغانستان برای تأمین این ۸۲۰میلیون مترمکعب حقابه که برای کشاورزی و شرب مصرف می‌شود نیست؛ البته همین میزان هم هم‌اکنون تأمین نمی‌شود. مذاکرات ما با افغانستان برای تأمین حقابه هامون‌هاست و معتقدیم باید مطالعات مشترک در 2کشور انجام شود.
