در آرزوی احیای جایگاه واقعی مددکاری اجتماعی

فاطمه عسگری‌نیا- روزنامه‌نگار

مراسم بزرگداشت روز ملی مددکاری اجتماعی بهانه خوبی بود تا در کنار تشریح مزایای خدمات مددکاری اجتماعی در جامعه، از مسائل و مشکلات پیش‌روی فعالان این بخش هم گفته شود. در این مراسم که در مرکز همایش‌های رازی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران برگزار شد، اصلاح برخی استانداردهای مددکاری در مراکز درمانی، تعرفه‌گذاری و سختی کار مددکاران و پروانه‌دار شدن مددکاری اجتماعی مورد تأکید قرار گرفت.

گسترش ضریب نفوذ خدمات به 80درصد
سیدمحمد حسینی، رئیس اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت با بیان اینکه در گذشته به‌ازای هر 200تخت یک مددکار فعالیت داشت و در این شرایط امکان ارائه خدمات مطلوب و استاندارد به بیماران وجود نداشت، گفت: «با کارسنجی انجام شده در 60بیمارستان، 74استاندارد مجزا برای بخش مددکاری تدوین شده است و ازجمله نتایج مثبت آن می‌توان به فعالیت یک مددکار به ازای هر 20تخت بیمارستانی در بیمارستان روانپزشکی و حضور همکاران ما در همراه‌سراهای بیمارستانی اشاره کرد.»
او با بیان اینکه تعرفه‌گذاری خدمات مددکاری اجتماعی، سختی کار مددکاران، توسعه خدمات مددکاری اجتماعی در اورژانس بیمارستانی و پروانه‌دار شدن مددکاری اجتماعی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و برنامه‌های آنها به شمار می‌رود، ادامه داد: «با جذب نیروی مددکاری و توسعه رشته مددکاری اجتماعی در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی، تلاش داریم خدمات مددکاری اجتماعی را در نظام شبکه خدمات توسعه دهیم. شاید حوزه اثربخشی مددکاری اجتماعی در مراکز درمانی ۲۰درصد باشد، اما اگر در نظام شبکه خدمات را گسترش دهیم، ضریب نفوذ خدمات به ۸۰درصد می‌رسد.»

لزوم تغییر نگاه اقتصادی
یکی از نیازهای بخش مددکاری در بیمارستان‌ها ضرورت تغییر نگاه صرفا اقتصادی به واحدهای مددکاری و احیای این بخش است. رئیس مرکز مدیریت بیمارستانی وزارت بهداشت با تأکید بر این مهم اشاره کرد: «‌علاوه بر تلاش در مسیر حل مشکلات اقتصادی بیماران نیازمند توسط بخش مددکاری این بخش، باید به مباحثی نظیر کودک‌آزاری و سالمندآزاری و... نیز ورود کرده و کمک کند تا این افراد به جامعه بازگردند.»
واعظی ادامه داد: «مددکاری اجتماعی پل ارتباطی وزارت بهداشت و دیگر نهادهای خارج از وزارت بهداشت است تا با کمک به افراد نیازمند و گرفتاری که در 3دهک پایین اقتصادی قرار دارند، آنها را از نحوه مطلوب دریافت خدمات بهداشتی و درمانی بهره‌مند کنند.»
به‌گفته او، طی ۵سال گذشته با همکاری مددکاران اجتماعی قدم‌های ارزنده‌ای در حوزه مددکاری اجتماعی برای گروه‌های هدف برداشته شده است؛ بیمارانی که هزینه کمرشکن درمانی دارند، مانند بیماران سرطانی که به‌جز مسائل مالی باید دغدغه بازگشت به محیط را هم داشته باشند، کودک‌آزاری‌هایی که شاید به‌طور کلی کشور سال‌ها به‌درستی به آن نپرداخته است، سالمندآزاری و... که اهمیت فراوان دارند، همه و همه نیازمند ورود جدی مددکاران بود که خوشبختانه محقق شده است.

یک خبر خوب برای مددکاران اجتماعی
او در ادامه، یک خبر خوب هم برای مددکاران اجتماعی داشت و گفت: «در بحث ۲۵هزار استخدامی وزارت بهداشت تبدیل وضعیت همکاران مددکار ما در دانشگاه‌ها را انجام می‌دهیم و گزارش آن منتشر می‌شود.» رئیس مرکز مدیریت بیمارستانی وزارت بهداشت همچنین افزود: «برای بحث رتبه‌دار شدن مددکاران اجتماعی در سازمان نظام‌پزشکی به‌عنوان دفتر تخصصی در حال رایزنی هستیم.»

تقویت حوزه مددکاری اجتماعی ضروری است
نادر توکلی، معاون درمان دانشگاه علوم‌پزشکی ایران نیز در بخش دیگر این همایش با تأکید بر ضرورت تقویت حوزه مددکاری اجتماعی گفت: «مددکاری اجتماعی دربرگیرنده مسائل قانونی و بحران‌های اجتماعی بسیار است و باید با تقویت این حوزه بسترهای کاهش آسیب‌های اجتماعی را فراهم کنیم.» به‌گفته او، درست است در حوزه بیمارستانی جایگاه مددکاران اجتماعی از یک منظر به‌عنوان مجموعه کمک‌کننده به بیماران دارای نیاز مالی دیده می‌شود، اما آنها امروز نیازمند انجام فعالیت‌های علمی و تخصصی در این حوزه هستند؛ امر مهمی که خوشبختانه در حوزه مددکاری وزارت بهداشت اتفاق افتاده است.
او در ادامه، با بیان اینکه ضمانت آرایی طرح‌های مددکاری وابسته به تصمیم رئیس بیمارستان است، گفت: «سال۱۳۹۶ تفاهمنامه‌ای با سازمان هلال‌احمر درباره مسائل و خدمات «نان مدیکال» داشتیم. براساس این تفاهمنامه، افراد در کنار دریافت خدمات درمانی در بیمارستان، از خدمات پشتیبانی در بیمه، پیگیری مستندات و... هم با کمک خیریه‌ها بهره‌مند می‌شدند. این طرح ادامه‌دار نشد؛ چون اولا این فرایندها با حوزه درمان تداخل داشت و ثانیا روسای بیمارستان‌ها نقش مهمی در ابتر ماندنش داشتند.»