قهرمانان تولید

در سالی که از سوی رهبر معظم انقلاب، سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین نامگذاری شده است، صدها تن از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان عرصه‌های دانش‌بنیان در دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی به بیان بخشی از دستاوردها و برنامه‌های خود پرداخته و با اشاره به موفقیت‌ها و کامیابی‌هایی که در مسیر پیشرفت کشور به‌دست آورده‌اند، از چگونگی تحقق شعار این سال سخن گفتند. به این بهانه با برخی شرکت‌کنندگان در این مراسم و سخنرانان درباره دستاوردها و اقداماتی که انجام داده‌اند به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

پایان خام‌فروشی یک محصول استراتژیک

هاشم نامور، مدیرعامل شرکت پالایش نفت بندرعباس: به همت متخصصان و کارشناسان شرکت پالایش نفت بندرعباس، اجرای پروژه ارتقای تولید کک نفتی به‌زودی در این شرکت به پایان خواهد رسید. اجرای چنین روشی در صنعت پالایشگاهی کشور نیازمند طراحی‌های پیچیده و خاص و نیز بهره‌گیری از دانش روز و فناوری‌های بسیار حساسی است که اکنون در اختیار 6کشور جهان قرار دارد. ایران با بومی‌سازی این فناوری توانست خود را به‌عنوان هفتمین کشور دارای این دانش در جهان معرفی کند.
خوشبختانه برای نخستین‌بار موفق شدیم تمام مراحل از مطالعات امکان‌سنجی تا مطالعات مفهومی و طراحی بنیادین و تفصیلی را خود و با استفاده از دانش بومی به‌دست پیمانکاران، مشاوران و مهندسان داخلی اجرا و پیگیری کنیم؛ موضوعی که سبب تقویت روحیه اعتماد به نفس و خودباوری کارشناسان داخلی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور شده است. با اجرای این طرح، شرکت‌های تولید آلومینیوم کشور که باید مدت‌ها منتظر می‌ماندند تا درصورت دور زدن تحریم‌ها بتوانند کک اسفنجی مورد نیاز خود را برای تولید آلومینیوم با قیمت‌های گزاف به کشور وارد کنند از این روند معاف شده و با کمترین هزینه و بالاترین سرعت، نیاز خود را برای تولید محصول در داخل کشور تامین می‌کنند. هم‌اکنون پروژه ارتقای کیفیت نفت کوره در این شرکت در حال اجراست.  با اجرای کامل این طرح می‌توانیم علاوه بر تامین 300هزارتن کک اسفنجی مورد نیاز کشور که اکنون به شکل کامل از خارج کشور وارد می‌شود، 100هزار تن محصول مازاد را نیز به کشورهای هدف صادراتی خود عرضه کنیم. معتقدم با اجرای این پروژه علاوه بر تولید کک اسفنجی قادر به تولید روغن صنعتی گروه‌های یک، 2 و 3 خواهیم شد که تا پیش از این نیازمند واردات آن بودیم، اما با اجرای این طرح پیش‌بینی می‌کنیم سالانه 500هزار تن از این روغن در پالایشگاه نفت بندرعباس تولید و نیاز کشور به این محصول نیز به شکل کامل تامین شود. براساس ارزیابی انجام شده، با بهره‌برداری از این پروژه‌ها سالانه دست‌کم از خروج یک‌میلیاردو300میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری خواهد شد. انتظار می‌رود با اجرای این طرح در 42‌ماه آینده دست‌کم هزار نفر به شکل مستقیم و بعد از پایان اجرای طرح برای 3هزار نفر به شکل دائم فرصت شغلی جدید ایجاد شود.

واردکننده‌ای که صادر‌کننده شد

حمید حمدانی -مدیر عامل گروه صنعتی پاک چوب:   صنعت mdf  در  بازار با استقبال بالایی رو به رو است. به‌گونه‌ای که اکنون 8درصد از سهم اشتغال پایدار کشور را فعالان این حوزه به‌خود اختصاص داده‌اند.گردش مالی این صنعت سالانه بالغ بر  8میلیارد دلار است که این مسئله سبب شده بتوان آن را از صنایع مهم و پربازده کشور به شمار آورد. با وجود این، به‌دلیل ضعف در تامین مواداولیه برای تولید محصول، نیازمند واردات محض مواداولیه mdf بودیم؛ موضوعی که سبب شده بود ورود کالای سفارش داده شده با تأخیر همراه شود یا سلیقه خریدار برای انتخاب محصول به‌دلیل برخی محدودیت‌های حق انتخاب مشتری محدود می‌شد؛ ضمن اینکه هزینه گزافی نیز برای واردات آن صورت می‌گرفت و ارز زیادی برای واردات آن نیاز بود. برای رفع این نیاز، موضوع تامین مواد اولیه مورد نیاز در دستور کار قرار گرفت و با کاشت 7.2میلیون قطعه نهال اکالیپتوس به‌عنوان ماده اولیه مورد نیاز برای ساخت mdf در جنوب کشور، زیرساخت لازم برای تولید mdf در نتیجه قطع وابستگی کشور به خارج در تهیه این محصول، فراهم شد. آخرین آمارها نشان می‌دهد نیاز کنونی کشور به mdf خام، سالانه یک‌میلیون مترمکعب است که اکنون موفق شده‌ایم با ایجاد و راه‌اندازی 3مجتمع، نیاز کشور را به واردات این محصول تا 50درصد معادل 150میلیون دلار کاهش دهیم.پیش‌بینی می‌شود با بهره‌برداری از سایر خطوط تولیدی در سال1403 بتوانیم کشور را در تامین این محصول کاملا خودکفا کنیم و از خروج سالانه 300میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری کنیم. به‌دلیل کیفیت بالای تولید محصول ایرانی در مقایسه با نمونه‌های مشابه خارجی، موفق به ایجاد بازارهای جدیدی برای صادرات محصول به دیگر کشورها شده‌ایم. در یک سال گذشته با صادرات 11میلیون دلار محصول به کشورهای آسیایی برای کشور ارزآوری کردیم و توانستیم در این بخش خود را به‌عنوان یکی از کشورهای صادرکننده نیز به جهان معرفی کنیم. با بهره‌برداری از خطوط تولیدی این محصول اکنون برای 1400نفر به شکل مستقیم و برای 50هزار نفر نیز به شکل غیرمستقیم فرصت شغلی ایجاد شده است.

هویت‌بخشی به کسب‌‌وکارها با کمک فضای مجازی

محمدرضا آقایا-مدیرعامل با سلام : رونق دادن به کسب‌وکارهای خانگی با معرفی آنان ازسوی کسانی که در شرکت‌های بزرگ‌تر فعالیت می‌کنند، در برخی جوامع  در دستور کار قرار دارد؛ اقدامی که به ایجاد شرکت‌های خرد و کوچک با هدف ایجاد اشتغال مولد منجر شده است و از این‌رو به سرمایه‌گذاری برای تولید محصول در مقیاس‌های محلی کمک شایانی کرده است. این نوع از فعالیت، موضوعی است که در ایران قدمت و سابقه طولانی ندارد. بسیاری از شرکت‌ها و فعالان این عرصه به‌دلیل نداشتن توانایی لازم برای تبلیغات حتی با وجود خدمات خوب و استانداردی که ارائه می‌کنند، نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند. با نگاه به این موضوع، از سال95 فعالیت خود را آغاز و تلاش کردیم با ایجاد بستری در فضای مجازی کسب‌وکارهای کوچک، متوسط و خرد را که حجم بالایی از اقتصاد جوامع محلی را شامل می‌شوند مورد حمایت خود قرار دهیم. بسیاری از مصرف‌کنندگان از اینکه همواره یک محصول با یک نشان تجاری خاص را مصرف کنند، خسته‌ شده‌و دنبال تجربه مصرف کالاهای جدید هستند. با این نگاه برنامه‌های خود را توسعه دادیم و اکنون با گذشت 7سال از فعالیت‌مان موفق شده‌ایم با ایجاد 4هزار غرفه زمینه را برای 65هزار محصول در فضای مجازی و ارتباط میان خریدار و فروشنده را با یکدیگر برقرار کنیم تا کسب‌وکارهای خردی که هرگز فرصت معرفی خود را در شبکه‌های اجتماعی وسیع نداشتند بتوانند به شکل مستقیم خود را معرفی و محصولاتشان را به‌فروش برسانند. به‌عنوان نخستین شرکت فعال در این حوزه تاکنون توانسته‌ایم خدمات خود را حتی به دورترین روستاها و شهرهای کشور برسانیم؛ به‌گونه‌‌ای که اکنون صاحبان کسب‌وکارهای بومی و محلی در 400نقطه کشور در این شبکه عضویت دارند و کالا و محصولات خود را به بازار عرضه کرده و از این طریق درآمد کسب می‌کنند. این حجم از کار در حالی است که طراحان این شبکه برای مدیریت آن موفق شده‌اند برای 35نفر به شکل مستقیم فرصت شغلی ایجاد کنند. ‌‌‌‌‌‌‌

بومی‌سازی تولید واکسن به روش MRNA


وحید خدامی-مدیرعامل گروه رناپ: شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان و به تبع آن نیاز به استفاده از واکسن برای مقابله با این بیماری در سال‌ 99به یکی از چالش‌های بزرگ دولت‌ها تبدیل شد. انحصار در تولید واکسن از سوی برخی شرکت‌ها منجر به رقابت‌های ناسالم برای خرید آن شد؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و ثروتمند با خرید کلان واکسن مانع از دسترسی مردم در دیگر کشورها به این محصول شدند. پیش از شیوع کرونا، از 5سال قبل مطالعات دامنه‌داری برای احصای نیازهای دارویی کشور و نیز توجه به تکنولوژی تولید دارو در ایران با استفاده از فناوری MRNA انجام دادیم و این فناوری را برای نخستین‌بار در کشور بومی کردیم. به‌دلیل نبود تجربه قبلی در این فناوری و نیز برخی محدودیت‌ها برای واردات مواداولیه و تجهیزات موردنیاز، تمام مواد، تجهیزات و نیز فرمولاسیون تولید محصول را با کمک متخصصان تحصیلکرده در دانشگاه‌های تراز اول دنیا که به ایران بازگشتند، بومی‌سازی کردیم. با شیوع کووید، به این نتیجه رسیدیم که ویروس سویه‌های جدیدی پیدا می‌کند و به این دلیل، به‌دنبال ساخت واکسن کووید بر پایه فناوری MRNA رفتیم. می‌دانستیم شرکت‌های تولید‌کننده واکسن در حال حرکت به سمت ساخت واکسن برپایه این فناوری هستند و واکسن‌های فعلی با جهش‌های بعدی بی‌اثر می‌شوند. این شرکت‌ها قطعا واکسن‌های خود را به‌راحتی در اختیار کشورهای دیگر قرار نمی‌دادند و برای فروش آن نیز مبالغ کلانی را مطالبه می‌کردند؛ از این رو، برای تامین نیازی که در آینده به‌وجود می‌آمد، توجه خود را بر تولید واکسن بر پایه این فناوری متمرکز کردیم تا نیاز کشور به این محصول را در زمان خود پاسخ دهیم. فناوری MRNA فناوری است که می‌توان از آن برای تولید دارو با حداقل زمان استفاده کرد و برای انجام این کار نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین نیست. با توسعه این فناوری اکنون علاوه بر واکسن کووید، در حوزه تولید واکسن سرطان، ایدز و آنفلوآنزا در حال تحقیق و توسعه هستیم. امیدواریم با به نتیجه رسیدن تحقیقات در این حوزه بتوانیم نیازهای کشور را به این داروها برطرف کنیم و حتی صادرات نیز داشته باشیم. آمارها نشان می‌دهد بازار واکسن‌های فایزر و مدرنا در سال گذشته میلادی 50میلیارد دلار چرخش مالی داشته است. پیش‌بینی می‌شود سهم واکسن‌سازی‌ در جهان تا سال2035 دست‌کم به 20درصد کل تولید محصولات دارویی بالغ شود؛ بازاری که ایران باید با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوران این حوزه به آن ورود کند و سهمی از این بازار را به‌خود اختصاص دهد؛ سهمی که با فعال کردن ظرفیت‌های گسترده خالی در این صنعت می‌توان آن را به آسانی به‌دست آورد.