انیمیشنی با 65هزار نقاشی

رضا حسینی

یک سال بعد از مرگ ونسان ونگوگ، یک پستچی جوان به زادگاه او فرستاده می‌شود تا آخرین نامه‌ای که برای نقاش شهیر فرستاده شده را به برادر او تحویل دهد.ونسان مهربان زندگی ونسان ونگوگ و به‌خصوص چگونگی مرگش را روایت می‌کند و نخستین انیمیشن بلندی‌است که به طور کامل با استفاده از تصاویر نقاشی‌شده خلق شده است. انستیتو فیلم لهستان حامی اصلی این فیلم بوده که بخشی از سرمایه‌اش هم از طریق سایت کمک‌‌های مردمی «کیکستارتر» تأمین شده است.

***

۱

درباره دو کارگردان  بزرگ‌جاه‌طلبان کوچک! دوروتا کوبیلا، فارغ‌التحصیل آکادمی هنرهای زیبای ورشو به خاطر دستاوردهایش در نقاشی و گرافیک، در 4سال پیاپی، کمک‌هزینه تحصیلی وزیر فرهنگ را دریافت کرد. او که یک فیلم کوتاه زنده و 6انیمیشن کوتاه در کارنامه دارد (البته در بخش فیلم‌شناسی «آی‌ام‌دی‌بی» تا امروز فقط 4فیلم به نامش ثبت شده است) با «پستچی کوچک»(2011) نخستین و ـ تا جایی که خودش می‌داند ـ همچنان تنها فیلم انیمیشن نقاشی‌شده به سبک برجسته اِستریواِسکاپیک را ساخت و در جشنواره‌های سه‌بعدی مختلفی تحسین و تقدیر شد. هیو وِلچمن از سال2001 فعالیت‌های سینمایی خود را با تهیه‌کنندگی فیلم‌های کوتاه آغاز کرد و در اوج کارش برای انیمیشن کوتاه «پیتر و گرگ»(2006) به همراه سوزی تِمپلِتِن برنده جایزه اسکار شد. این فیلم نخستین تجربه کارگردانی او به شمار می‌رود.

۲

 تولید  125نقاش و 65هزار نقاشی! سازندگان ونسان مهربان تصمیم گرفتند برای تولید فیلم، از نقاشانی کمک بگیرند که به صورت کلاسیک آموزش دیده بودند و نه انیماتورها. ولچمن در این باره گفت که کوبیلا از انیماتورهایی که «سبک شخصی خودشان» را دارند، پرهیز کرد و در عوض به سراغ هنرمندانی رفت که «واقعا نقاشان حرفه‌ای رنگ‌روغن به حساب می‌آمدند». روی‌هم‌رفته 125نقاش در این پروژه سینمایی همکاری کردند. البته این تعداد به‌مراتب بیشتر از آن چیزی بود که سازندگان فیلم برای پروژه‌شان در نظر گرفته بودند اما مشکلاتی در تأمین سرمایه پیش آمد و قرار شد پروژه در زمان کوتاه‌تری به سرانجام برسد. این 125نقاش از میان 5هزار متقاضی انتخاب شدند که پس از دیدن تیزر استخدام پروژه به صورت آنلاین، درخواست همکاری داده بودند. در مجموع، 65هزار نقاشی رنگ روغن کشیده شد اما با توجه به سختی‌های کار تبدیل‌‌کردن آنها به فیلم، در نهایت فقط هزار نقاشی این مرحله از تولید را پشت سر گذاشتند.

۳

گیشه  استقبال جهانی ونسان مهربان که با بودجه‌ای 5/5میلیون دلاری تولید شده است تا دهم دسامبر (نوزدهم آذر) بیش از 20میلیون دلار در گیشه‌های سراسر جهان فروش کرده که نزدیک به 6میلیون دلارش در آمریکای‌شمالی، بیش از 2میلیون در کره‌جنوبی و نزدیک به 2میلیون هم در ایتالیا به دست آمده است.

۴

 واکنش منتقدان  نابخردی وصف‌ناپذیر! این انیمیشن جاه‌طلبانه در مجموع مورد توجه بیشتر منتقدان قرار گرفته است، به طوری که امتیازهای میانگین آن در سایت‌های «متاکریتیک» و «راتن تومیتوز» به ترتیب 62 از 100(بر اساس 21نقد) و 70 از 100(بر اساس 115نقد) بوده است. اما نظر کوتاه 3منتقد مطرح و امتیازهایشان از این قرار است: پیتر دبروژ، «ورایتی» (امتیاز 80 از 100): ونسان مهربان شاید در وهله نخست، تکنیکش را به نمایش بگذارد اما حساسیت فیلم نسبت به سوژه‌اش است که در نهایت، این اثر خاص را از کپی‌‌های بد بی‌شماری جدا می‌کند که پیش از این بازارهای جهانی را آلوده و اشغال کرده‌اند. دیوید ارلیش، «ایندی‌وایر» (امتیاز 67 از 100): واقعا نمی‌توان به طور کامل، زیبایی و حس‌وحال چنین نابخردی‌ای را بیان کرد که در پاکی قلب‌ها و نیات سازندگانش تردیدی نیست؛ ولو اینکه درامی از بوسنی‌وهرزگووین درباره ساختن این فیلم بتواند به‌‌مراتب بیش از خود فیلم حرفی برای گفتن داشته باشد! ای.او.اسکات، «نیویورک تایمز» (60 از 100): درحالی‌که داستان به‌سختی پیش می‌رود، تماشاگران به تصاویر فیلم خو می‌گیرند و به‌تدریج حیرت و بهت اولیه آنها از ابتکار و تکنیک پُرجدّوجهد فیلم رنگ می‌بازد. البته افسون و جذابیت فیلم هرگز به طور کامل از بین نمی‌رود که دلیلش را به‌سادگی می‌توانید در عنوان فیلم بیابید.

۵

 جوایز  ... تا گلدن‌گلوب و شاید اسکار نخستین نمایش جهانی ونسان مهربان در جشنواره بین‌المللی فیلم انیمیشنی آنسی2017 رقم خورد که در نهایت جایزه تماشاگران را برای آن به ارمغان آورد. اما از دیگر جوایز مهمی که فیلم تا امروز به ‌دست آورده است می‌توان به جام طلایی بهترین فیلم انیمیشن در جشنواره بین‌المللی شانگهای، جایزه بهترین انیمیشن بلند در سی‌امین جوایز فیلم اروپا در برلین و جایزه «محبوب‌ترین فیلم بلند بین‌المللی» از جشنواره بین‌المللی وَنکووِر اشاره کرد. ونسان مهربان هفته گذشته در رشته بهترین فیلم انیمیشن در جوایز گلدن‌گلوب هم نامزد شد تا شانس بیشتری برای راه‌یافتن به میان نامزدهای نهایی اسکار داشته باشد.