زمستان سخت برای دنیای فناوری

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

این روزها اخراج ۱۲ هزار نفر از گوگل حسابی جنجالی شده است. روز گذشته هم مشخص شد اسپاتیفای، قصد دارد به‌زودی تعدیل نیروی گسترده‌ای داشته باشد.
اخراج‌های بی‌حساب و کتاب شرکت‌های فناوری در سال گذشته میلادی به‌شدت به صنعت فناوری جهان ضربه زد. براساس آمارهای گزارش شده، بیش از 150هزار کارمند فناوری در برخی نقاط جهان به‌ویژه ایالات متحده آمریکا از کار بیکار شده‌اند. اما چرا این زمستان اوضاع برای شرکت‌های بزرگ فناوری خراب شده است؟

تعدیل نیرو در کمین شرکت‌های کوچک‌تر
لی امیدوار است درصورت کاهش سرعت افزایش نرخ بهره، اخراج کارمندان در این صنعت تا پایان سال کاهش یابد. کیوم نیز معتقد است اخراج‌‌های دنیای فناوری احتمالا امسال به شرکت‌های فناوری کوچک و متوسط سرایت خواهد کرد چرا که سرمایه‌گذاران خطرپذیر، هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند.
 کیوم گفت: ما شاهد موج تدریجی حرکت فناوری‌های بزرگ به سمت صنعت فناوری گسترده‌تر خواهیم بود. به این ترتیب اخراج‌ها احتمالا بیشتر هم خواهند شد. درحالی‌که صنایع خاصی مانند فناوری و رسانه موجی از اخراج‌ به راه انداخته‌اند، بازار کار گسترده‌تر همچنان پایدار مانده است. اقتصاد آمریکا در سال گذشته 4.5میلیون شغل ایجاد کرد و نرخ بیکاری در دسامبر از 3.7درصد به 3.5درصد کاهش یافت تا به پایین‌ترین سطح 50سال گذشته برسد. وانکودر گفت: در کل نمی‌توان گفت که بازار کار به‌ویژه در اقتصاد دچار مشکل شده است، بلکه این معضل هم‌اکنون فقط مختص صنعت فناوری است.

برگشت از مسیر کارآفرینی
در بازار کار پررونق سال گذشته، صنعت فناوری یک استثنا بود. پس از قانون‌شکنی‌های گسترده در استخدام به‌خصوص 2 سال اول همه‌گیری کووید-19، حالا غول‌‌های صنعت فناوری مانند شرکت‌های آمازون و متا در سال 2022مسیر خود را معکوس کردند. به گزارش سایت Layoffs.fyi، وب ‌سایتی که از مارس 2020اخراج‌های دنیای فناوری را دنبال می‌کند، فقط در سال گذشته حداقل 154هزار نفر از بیش از هزار شرکت فناوری دنیا، از کار بیکار شده‌اند.

چرا این همه اخراج؟
قرنطینه در پی شیوع وحشتناک کووید-19به‌ویژه در 2 سال ابتدایی بروز آن، تأثیر عمده‌ای بر هزینه‌های مصرف‌کننده داشت. تجربه‌هایی مانند سفر یا رستوران رفتن تا حد زیادی به‌دلیل ترس از بیماری از سبد خانوارها حذف شده بود، بنابراین مردم شروع به تغییر هزینه‌های اختیاری خود به سمت محصولات شرکت‌های فناوری مانند آمازون و پلوتن کردند. به‌گفته روچا وانکودر، اقتصاددان ارشد در شرکت تحلیل بازار کار لایک کست، اما طولی نکشید که مصرف‌کنندگان شروع به بازگشت به الگوهای هزینه‌های قبل از همه‌گیری کردند. وانکودر گفت: آنچه ما هم‌اکنون شاهد آن هستیم در حقیقت نوعی عادی‌‌سازی‌ شرایط پس از فروکش کردن آمار مرگ‌ومیر کووید-19است. این یعنی در بسیاری از موارد، غول‌های فناوری به‌ویژه خرده فروشان، بیش از حد نیرو استخدام می‌کردند. به‌گفته دانیل کیوم، دانشیار بازرگانی در دانشکده بازرگانی کلمبیا، نرخ بهره بالاتر نیز در اخراج کارکنان نقش دارد. کیوم گفت: اینطور نیست که فناوری‌های بزرگ پول نقد نداشته باشند، اما آنها سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی را در زمینه‌های تجاری جدید پرخطر انجام می‌دهند و تامین مالی این پروژه‌ها بسیار گران شده است. بنابراین آنها چاره‌ای ندارند، جز عقب نشینی.

شرکت‌های فناوری استخدام را متوقف می‌کنند؟
براساس داده‌های 2‌ماه پیش شرکت جذب استعداد iCIMS، فرصت‌‌های شغلی برای مشاغل فناوری از ژانویه تا دسامبر سال گذشته تقریبا 30درصد کاهش یافت و به علاوه استخدام‌‌ها نیز در این صنعت 23درصد کاهش داشته است.

تعدیل‌ها در سال 2023ادامه دارد؟
راجر لی وب سایت Layoffs.fyi را در مارس 2020راه‌اندازی کرد تا به کارکنان فناوری اخراج شده کمک کند، دیده شوند و مشاغل جدیدی ایجاد کنند. لی گفت: «راستش در سال 2021، به حذف سایت فکر کرده بودم، چرا که تصور می‌‌کردم هدفش را انجام داده است. انتظار نداشتم که به سرعت در سال‌های 2022تا 2023شاهد موج دیگری از اخراج‌ها باشیم. این وب سایت از هفته گذشته ردیابی بیش از 100شرکت که بیش از 26هزار اخراج در سال 2023انجام داده‌اند، آغاز کرده است. بیشترین تعدیل نیروی کار شرکت‌ها در سال جدید میلادی که فقط یک‌ماه از آن سپری شده است، تاکنون شامل آمازون: 8هزار نفر، سیل فورس: 8هزار نفر و کوین بیس: 950نفر می‌شود. مایکروسافت نیز هفته گذشته اعلام کرد که 10هزار نفر از کارکنان خود را امسال تعدیل خواهد کرد.

سریال ادامه دار اخراج ها
آمارهای منتشر شده در این وب سایت که البته دربرگیرنده همه شرکت‌های فناوری در سراسر دنیا نیست، در سال 2023ادامه یافته است و تاکنون بیش از 26هزار نفر در سال‌جاری میلادی از سوی این شرکت‌ها کار خود را از دست داده‌اند. راجر لی، خالق وب سایت Layoffs.fyi در این‌باره می‌گوید: تعداد اخراج‌‌های واقعی بسیار بیشتر از آن چیزی است که در سایت وجود دارد، فقط به این دلیل که بیشتر اخراج‌‌ها به‌صورت شفاف گزارش نمی‌شود. خبر بد این است که متأسفانه نمی‌توانم به پایان سریال اخراج‌ها به این زودی‌ها، خوش بین باشم.

آمریکایی‌ها، در صدر
داده‌های وب سایت Layoffs.fyi نشان می‌‌دهد که شرکت‌های فناوری آمریکایی که بیشترین تعدیل نیرو را در سال گذشته میلادی انجام داده اند عبارتند از: متا: 11هزار نفر، آمازون: 10هزار نفر، سیسکو: 4هزار و 100نفر، کاروانا: 4هزار نفر، توییتر: 3هزار و 700نفر. شرکت آلفابت به‌عنوان شرکت مادر گوگل نیز اخیرا از اخراج نزدیک به 12نفر از نیروی کار خود خبر داد. این آخرین غول فناوری است که هزاران نفر از کارمندان خود را بیرون کرده است. شرکت فناوری Brainly، مستقر در لهستان نیز در آغاز ژانویه 23کارمند خود را از لهستان، اسپانیا و آمریکا اخراج کرد. پیش از این نیز تقریبا تمام تیم خود را در هند در پایان سال 2022حذف کرده بود که چیزی حدود 25نفر بودند. شرکت بریتیش ولت که یک استارت‌آپ شکست خورده بریتانیایی است نیز در 17ژانویه به درخواست مدیریت 206نفر از 232کارمند خود را بی‌‌درنگ بیکار کرد. شرکت فناوری اسپاتیفای به‌عنوان غول صعنت پخش موسیقی سوئدی، در حال آماده شدن برای اعلام اخراج در هفته جاری است. منابع آگاه اعلام کرده‌اند که اسپاتیفای هنوز میزان این تعدیل نیرو را اعلام نکرده است.