زمستان سخت بدون روتوش

سیداحسان حسینی- روزنامه‌نگار

انکار زمستان سخت اروپا و القای وقوع زمستان سخت برای ایران، چیزی جز یک سناریوی رسانه‌ای توسط برجامیون برای فشار به دولت سیزدهم جهت پذیرفتن شروط آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم نیست. اینجا 10 اتفاق عجیب و گسترده در بحران گازی اروپا را که خود رسانه‌های خارجی به آن اعتراف کرده‌اند، مرور کرده‌ایم. این 10 اتفاق عجیب در زمستان سخت اروپا، تنها گوشه‌ای از بحران انرژی در کشورهای اروپایی است که در یک سال گذشته با آن درگیر بوده‌اند، اما در ایران صرفا برای چند روز ادارات دولتی تعطیل شده‌اند و قطع گاز نیز فقط در یک شهر تربت‌جام رخ داده است. همانطور که مشاهده می‌شود بحران گازی اروپا از جهت ابعاد بسیار گسترده‌تر از ایران است و اصلا اتفاقات ایران حتی یک نمونه کوچک از زمستان سخت اروپا نیز نیست. البته در روزهای گذشته برخی رسانه‌های داخلی سعی کرده‌اند تا با بزرگ‌‎نمایی اتفاقات موردی در ایران، اینگونه القا کنند که زمستان سخت برای ایران رخ داده است؛ نه اروپا؛ درحالی‌که بحران گازی اروپا به قدری جدی است که هزاران گزارش و مقاله در رسانه‌های خارجی نوشته شده است و موضوع، یک مسئله سطح کلان انرژی بین‌الملل درباره تغییر نظم انرژی دنیاست.

اتفاق یکم
سیاست‌های سختگیرانه برای کاهش مصرف گاز

مؤسسه s‌tatis‌ta در گزارشی میزان کاهش مصرف گاز در کشورهای اروپایی در آگوست تا نوامبر2022 نسبت به میانگین سال‌های 2017 تا 2021 را نشان می‌دهد. طبق تصویر، به‌طور میانگین کشورهای اروپایی بین 20تا 30 درصد از مصرف گاز خود را کاهش داده‌اند.
واضح ‌ است که بهینه‌سازی در چند‌ماه نمی‌تواند چنین تأثیر گسترده‌ای بر کاهش مصرف گاز اروپا داشته باشد و پشت این نمودارهای سبزرنگ و زیبا درباره کاهش مصرف گاز اروپا، محدودیت‌های جدی در مصرف انرژی در بخش خانگی و صنایع نهفته است؛ محدودیت‌هایی که همگی بر رفاه خانوارها اثر منفی داشته و خسارات زیادی را بر اقتصاد اروپا وارد کرده است.
محدودیت‌های جدی در مصرف گاز اروپا صرفا به یک نمودار سبزرنگ مؤسسه s‌tatis‌ta ختم نمی‌شود و بحران گاز اروپا به قدری جدی است که هر جای آن را محکم بگیرید، از جای دیگر بیرون می‌زند. در ادامه موارد متعددی از اتفاقات عجیب و غریب در اتحادیه اروپا تحت‌تأثیر بحران گازی و زمستان سخت آورده شده است.

اتفاق دوم
تعطیلی کمپانی بزرگ مواد‌غذایی در فرانسه

طبق گزارش روزنامه فیگارو، کمپانی بزرگ غذایی فرانسه به‌دلیل قبوض سرسام‌آور برق تعطیل شد. کمپانی کوفیجئو مالک چندین برند غذایی فرانسوی، نصف کارخانه‌های خود را به‌دلیل 10برابر شدن قبوض انرژی تعطیل کرد.
همچنین فدراسیون سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای فرانسوی، هشدار داد که فرانسه ممکن است به‌دلیل قطعی و قطع برق احتمالی با مشکلات عمده‌ای در زمینه فساد موادغذایی مواجه شود؛ زیرا بسیاری از سوپرمارکت‌ها زمان کافی برای آمادگی‌ قطعی برق را ندارند.‌

اتفاق سوم
هشدار انگلیسی برای اجرای خاموشی‌ها

دولت بریتانیا جدول خاموشی بخش خانگی را منتشر کرد. (تصویر6) این خاموشی‌ها ذیل برنامه «کد اضطراری تامین برق» به‌دلیل بحران گاز در بریتانیا تعریف شده است که به‌صورت چرخشی بر شهروندان اعمال می‌شود.
طبق این جدول خاموشی، مناطق مختلف به ۱۸بلوک مصرفی و هر روز نیز به ۸دوره 3ساعته تقسیم می‌شوند و سپس در سطح یک هشدار، هفته‌ای ۹ساعت برق خانگی مشترکان قطع خواهد شد. البته درصورت بروز مشکلات بیشتر و اجرای سطح 5هشدار میزان این خاموشی در هفته به ۴۵ساعت خواهد رسید.
این اتفاق در بریتانیا در حالی رخ داد که در ایران نه‌تنها در زمستان، بلکه در تابستان نیز خبری از انتشار جدول خاموشی‌ها و قطعی برق مشترکان خانگی و تجاری نبود.

اتفاق چهارم
گرم کردن خانه‌ها در انگلیس با خاک گربه

رسانه تلگراف در گزارشی عنوان کرد که به‌دلیل کمبود انرژی و افزایش قیمت آن، انگلیسی‌ها با خاک گربه خانه‌هایشان را گرم می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تامین‌کننده غذای سگ و گربه در انگلیس اعلام کرد که فروش خاک گربه (تکه‌های فشرده چوب که زیر گربه می‌ریزند) در هفته‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته و دلیلش هم استفاده مردم انگلیس از خاک گربه برای گرم کردن خانه‌هایشان است.
البته دقت کنید که این گزارش، بدین معنا نیست که الان همه اروپایی‌ها به‌دنبال خاک ‌ گربه هستند، بلکه این مسئله به‌عنوان نشانه‌ای از بحران انرژی در اروپاست. این اتفاقات در حالی در اروپای مرفه و پیشرفته رخ داده که در ایران اصلا خبری از این دست مسائل نیست.

اتفاق پنجم
قطعی برق معابر و خیابان‌ها در زمستان فرانسه

به گزارش یورونیوز دقت کنید. این رسانه قطعی برق معابر و خیابان‌ها را به‌عنوان یک تدبیر توسط دولت فرانسه برای مقابله با بحران انرژی عنوان کرده است؛ درحالی‌که اگر همین اتفاق در ایران رخ می‌داد، نشانه زمستان سخت بود!
یورونیوز با تحسین این اقدام نوشت: کشور فرانسه تنها با کم کردن ساعات روشنایی معابر عمومی خود توانست رکوردی تاریخی از صرفه‌جویی 20درصدی در حوزه انرژی را به ثبت برساند.‌

اتفاق ششم
کاهش تولید صنعت فولاد اروپا و جهش ایران

طبق آمار انجمن جهانی فولاد، با وقوع بحران انرژی در اروپا، تولید فولاد در اتحادیه اروپا کاهش یافت و در 4ماه آگوست، سپتامبر، اکتبر و نوامبر2022 به‌ترتیب به میزان 6.9، 8.2، 9.2 و 10.1درصد افت کرد.
این درحالی است که در‌ ماه نوامبر سال‌جاری، همزمان با تامین پایدار انرژی در ایران، فولاد ما با 8درصد افزایش تولید از کشورهایی نظیر ترکیه، آلمان و برزیل پیشی گرفت و با ۲.۹ میلیون تن تولید ماهانه به جایگاه هفتم در دنیا رسید. عمده پیشنهادهای صادرات فولاد کشور، مرتبط با صنایع پایین‌دستی حوزه فولاد در کشورهای اتحادیه اروپاست که از این محصول به‌عنوان ماده اولیه استفاده می‌کنند.
طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، مصرف گاز صنایع اروپا از زمان شروع جنگ اوکراین به میزان 25درصد کاهش یافته و نیمی از صنایع کود اروپا تعطیل شده‌اند و هم‌اکنون اروپا به یک واردکننده خالص مواد شیمیایی تبدیل شده است. همچنین آکسفورد اکونومیکس نیز در گزارشی عنوان کرده که صنایع اروپا در حال انتقال به آمریکا هستند؛ زیرا قیمت انرژی در اروپا 5برابر آمریکاست.

اتفاق هفتم
90میلیارد دلار ناقابل برای واردات LNG گران

با وقوع جنگ اوکراین و ایجاد تنش بین روسیه و اتحادیه اروپا، کشورهای اروپایی با محدودیت در واردات گاز ارزان‌تر روسیه مواجه شدند و به ناچار به سمت واردات LNG (گاز طبیعی مایع‌شده) با قیمت بالاتر برای تامین برق موردنیاز حرکت کردند.
طبق گزارش مؤسسه Refinitiv، واردات LNG اروپا در مسیر ثبت رکورد جدید در ۲۰۲۲ قرار دارد. حجم واردات LNG اروپا تا پایان سپتامبر سال‌جاری ۱۲۸ میلیارد مترمکعب ثبت شده که ۱۶.۵درصد بالاتر از کل۲۰۲۱ و ۸درصد بالاتر از ۲۰۱۹ (قبل از شیوع کرونا) بوده است و احتمالا از مرز ۱۵۰میلیارد مترمکعب تا پایان ۲۰۲۲ فراتر خواهد رفت.طبق این گزارش، هزینه واردات LNG برای اروپا به 90میلیارد دلار خواهد رسید؛ این درحالی است که سال گذشته اروپایی‌ها برای پر کردن مخازن ذخیره‌سازی خود فقط 30میلیارد دلار هزینه کرده‌اند؛ یعنی هزینه 3برابری واردات LNG در سال2022.

اتفاق هشتم
افزایش قیمت هیزم در آلمان و کوپن هیزم در فرانسه


یکی دیگر از پدیده‌های عجیب در زمستان سخت اروپا، روی آوردن مردم به استفاده از هیزم به‌عنوان سوخت برای گرمایش خود بوده است. راشاتودی در گزارشی از افزایش بیش از 85درصدی قیمت هیزم در آلمان به‌دلیل افزایش تقاضا خبر می‌دهد. پیش از این تصاویری از بریدن و دزدیدن چوب نیمکت‌ها و درخت‌ها در آلمان در رسانه‌های مجازی منتشر شده بود. همچنین سایت خبری thelocal عنوان کرده است که دولت فرانسه برای 2.6میلیون نفر از افرادی که خانه خود را با هیزم گرم می‌کنند، کوپن‌های هیزم به ارزش 50تا 200یورویی برای کمک در هزینه‌ها پرداخت می‌کند؛ اتفاقاتی که وقوع آن به این گستردگی واقعا عجیب و شگفت‌آور است.

اتفاق نهم
قیمت زغال‌سنگ در اروپا 157درصد افزایش یافت

اما بحران گازی اروپا تنها به سوزاندن هیزم و مازوت و استفاده از خاک ‌ گربه ختم نمی‌شود، بلکه اروپایی‌ها با صرف‌نظر از همه پروتکل‌های زیست‌محیطی، به تشدید استفاده از زغال‌سنگ روی آورده‌اند.
طبق گزارش بروگل، قیمت زغال‌سنگ در اروپا 157درصد نسبت به قبل از جنگ اوکراین افزایش یافته است. همچنین خبرگزاری آناتولی نیز از 4برابر شدن قیمت زغال‌سنگ در برخی کشورها خبر می‌دهد.

اتفاق دهم
تورم 40درصدی موادغذایی در ایتالیا

افزایش قیمت گاز در اروپا منجر به افزایش قیمت برق نیز شده است. طبق گزارش اویل پرایس، قیمت برق در اروپا 6برابر شده است و از بین 10کشور با قیمت بالای برق در دنیا، 8کشور اروپایی هستند.
راشاتودی نیز در گزارشی عنوان کرده که قیمت برق در ایتالیا 329درصد رشد داشته که این موضوع باعث تورم بی‌سابقه موادغذایی در این کشور شده است. طبق این گزارش، تورم موادغذایی اساسی در ایتالیا افزایش شدیدی داشته؛ به‌گونه‌ای که قیمت روغن‌های گیاهی نسبت به سال گذشته ۵۵درصد، قیمت کره ۴۳ درصد و قیمت شکر ۳۹درصد بالا رفته است.