رزرو تورهای ورود به ایران صفر شد

محمد باریکانی- روزنامه‌نگار

گردشگری ایران 4سال است که به دلایل مختلف با رکود مواجه شده است. از ورود کرونا به ایران تا حوادث سیاسی و ناامنی‌های ایجاد شده در کشور همگی در ایجاد رکود در صنعت گردشگری ایران مؤثر بودند و حالا فعالان صنعت گردشگری به همشهری خبر داده‌اند که ‌ وضعیت رزرو تورهای ورودی به ایران در سال 1402نیز به صفر رسیده است. وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ارائه آماری به روزنامه همشهری اما مدعی شده است که ورود گردشگران کشورهای همسایه به ایران در 3ماه سال‌جاری در مقایسه با سال قبل بیش از 88درصد رشد داشته است؛ ادعایی بدون درج نام کشورهایی که اتباع آنها در این مدت به ایران سفر کرده‌اند و بدون آنکه مشخص باشد کدام دسته از اتباع ورودی به ایران در ردیف گردشگران خارجی قرار می‌گیرند. فعالان صنعت گردشگری اما به همشهری می‌گویند که آمارهای ارائه‌شده ازسوی وزارت میراث‌فرهنگی دارای اشتباه محاسباتی است و آنان که به صرف داشتن مهر ورود در گذرنامه‌شان به ایران سفر کرده‌اند، گردشگر نیستند، بلکه بیشتر اتباع عراق و افغانستان هستند که برای دیدار با خانواده‌شان به ایران سفر می‌کنند و بیشتر در منزل خانواده و آشنایان خود در محله دولت‌آباد تهران یا شهرهای دیگر سکونت داشته‌اند.

90 درصد تورهای ورودی اروپا و آسیای شرقی کنسل شد
پویان رفیعی‌شاد،  رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران

سازمان جهانی گردشگری تعریف مشخصی از گردشگر دارد؛ بنابراین اگر بخواهیم هر تبعه خارجی که وارد ایران می‌شود توریست خطاب کنیم، آمار غلط داده‌ایم.
مقایسه آمار گردشگران ورودی با سال قبل هم کاملا غلط است؛ سال گذشته اصلا سفر به ایران ممنوع بود و ویزای ورود به ایران صادر نمی‌شد؛ بنابراین باید آمار گردشگران ورودی امسال را  با سال 97و 98 مقایسه کنیم. مبنای محاسبه وزارت میراث فرهنگی در اعلام رشد گردشگران ورودی از کشورهای همسایه اشتباه است.90درصد تورهای ورودی از اروپا و آسیای شرقی به ایران با توجه به حوادث اخیر کشور کنسل شده است؛ حتی در اوج ورود گردشگران خارجی به ایران که نیمه دوم فروردین‌ماه و آغاز فصل دوم سفر به ایران است نیز با کنسلی تورها مواجه شده‌ایم. البته گردشگران ورودی به ایران از اروپا و آسیای شرقی داریم، ولی تعدادشان بسیار ناچیز و نوع سفرشان بیشتر انفرادی است. میزان ارزآوری توریست‌های اروپا و آسیای شرقی به ایران هم اصلا قابل مقایسه با گردشگران کشورهای همسایه نیست. انتخاب اقامت گروه‌های اروپایی بیشتر در هتل‌های 4و 5ستاره و گران‌قیمت است که قابل مقایسه با میزان ارزآوری گروه‌های عرب که تنها به مشهد سفر می‌کنند و در هتل‌آپارتمان‌ها اقامت دارند، نیست. بسیاری از اتباع افغانستان هم که به ایران سفر می‌کنند برای بازدید از بستگان خود به ایران می‌آیند و در خانه آنها اقامت دارند. بیشتر اتباع عراق هم که به ایران سفر می‌کنند به محله دولت‌آباد تهران می‌روند و در خانه فامیل و آشنا اقامت دارند. پس الزاما گردشگر خارجی نیستند. با افزایش قیمت خوراک در کشورهای همسایه‏‏ اتباع خارجی روزانه از مرز عبور می‌کردند و به‌دلیل افزایش مابه‌التفاوت دلار و ارزان‌تر بودن اجناس در ایران، خریدهایشان را در مرز انجام می‌دادند وبه کشورشان بازمی‌گشتند؛ بنابراین اینگونه ورودها به ایران نه‌تنها توریستی نیست که آسیب هم به اقتصاد کشور وارد می‌کند. البته الان به‌دلیل اتفاقات اخیر کشور همین ترددهای مرزی هم محدود شده است.کشورهای توسعه‌یافته حساب اقماری گردشگری دارند و می‌توانند تأثیر ورود یک گردشگر بر صنعت گردشگری کشور و حتی ارزآوری حاصل از این صنعت را محاسبه کنند. وقتی از تأثیر ورود توریست اروپایی یا آسیای شرقی به ایران صحبت می‌کنیم با قشری مواجه هستیم که بیشتر بازنشسته هستند و با برنامه‌ریزی سفر می‌کنند. دفاتر مسافرتی خارج از ایران درصورت بستن قرارداد با دفاتر ایرانی می‌توانند بعد از یک‌سال تورهای ورود به ایران را هماهنگ کنند؛ یعنی در شرایط فعلی ما حتی مسافران سال آینده ایران را هم از دست داده‌ایم؛ بنابراین می‌توان به جرأت گفت که ورود گردشگران گروهی و درآمدزا به ایران 2سال طول خواهد کشید. ‌

گردشگری ورودی تا 2 سال آینده در کماست
ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان ایران

4سال است که گردشگری گروهی ورودی به ایران تعطیل است. از سال 98ورود گردشگر به ایران تعطیل شده و فعلا هم امیدی به ورود گردشگران نیست.
بعید است که تا 2سال آینده گردشگری ورودی به ایران دوباره فعال شود؛ چون ایران‌هراسی بیشتر شده و هرچه در سال‌های گذشته تلاش کردیم از حجم ایران‌هراسی در جهان با صنعت گردشگری بکاهیم و در این مسیر موفق هم بودیم در اتفاقات اخیر کشور همه این تلاش‌ها نقش بر آب شد.
پیش از 4سال قبل آنقدر گردشگر خارجی به ایران می‌آمد که اقامتگاه برای آنها نداشتیم و تمام مراکز اقامتی در شهرهای تبریز، اصفهان، شیراز و یزد پر می‌شد و سال‌ها درگیر حل مسئله کمبود هتل و اقامتگاه بودیم، ولی از سال 98به این سو از حجم گردشگران ورودی به ایران به‌شدت کاسته شد. ‌
‌ الان 4سال است که تورآوران ایران نه درآمدی دارند و نه کسی به دادشان می‌رسد و در این شرایط هیچ امیدی به پا گرفتن گردشگری ورودی تا 2سال آینده نیست. 2فصل توریستی سفر به ایران پاییز و بهار بود. نه‌تنها برای پاییز که حتی برای بهار سال آینده نیز هیچ رزروی از تورهای ورودی به ایران صورت نگرفته است و تقاضای سفر به ایران وجود ندارد؛ چون گردشگران در شرایط فعلی میل و علاقه‌ای برای سفر به
ایران ندارند.
البته مسئولان کشور علاقه زیادی به ورود گردشگران خارجی به ایران دارند و ما نیز تلاش خود را در این مسیر می‌کنیم. قرار است در چند هفته آینده دفاتر مسافرتی در نمایشگاه بین‌المللی اسپانیا حضور پیدا کنند و برنامه حضور در نمایشگاه بین‌المللی آلمان را هم در دستور کار داریم. حضور در نمایشگاه روسیه را هم تدارک دیده‌ایم‌.
پیش از کرونا با 135شرکت چینی مذاکره برای ورود گردشگر به ایران داشتیم، اما با‌ ورود کرونا به ایران و حوادث پس از آن با رکود کامل گردشگر ورودی مواجه شدیم. با حوادث اخیر کشور هم باید دوباره از صفر شروع کنیم و به همین دلیل هیچ امیدی تا 2سال آینده برای ورود گردشگران خارجی به ایران نداریم. دولت هم تلاش خود را می‌کند، اما واقعیت آن است که ایران‌هراسی بیشتر شده و الان شرکت‌های خارجی که 30سال است با ایران کار می‌کنند به ما می‌گویند بازار سفر به ایران در کشورشان به‌شدت کساد شده و کسی برای آمدن به ایران ثبت‌نام نمی‌کند.
درصورت تداوم این وضعیت، بازار گردشگری ایران از دست می‌رود و مصر و ترکیه و کشورهای همسایه ایران جای کشورمان را در گردشگری منطقه پر می‌کنند. ایران‌هراسی نیز تنها از مسیر گردشگری و حضور گردشگران خارجی در ایران کاهش می‌یابد.