جهش 222درصدی قیمت برق در اروپا

توقف صادرات گاز روسیه به اروپا و تبدیل شدن این مسئله به اسلحه‌ای علیه کشورهای اروپایی در جنگ اوکراین مهم‌ترین عاملی بوده که در 3ماهه سوم سال گذشته میلادی(یعنی ماه‌های جولای تا سپتامبر2022) بازارهای گاز و برق اتحادیه اروپا را تحت‌ تأثیر قرار داده است.
در تازه‌ترین گزارش کمیسیون اروپا که دیروز منتشر شد، به این مسئله اشاره شده که چگونه روسیه با کاهش تدریجی حجم گاز ارسالی خود به قاره اروپا از طریق خط لوله نورداستریم‌1 در اوج دوره ذخیره‌سازی گاز، به بازارهای گاز این قاره فشار آورده است. در این گزارش آمده که کاهش صادرات باعث شده تا قیمت عمده‌فروشی گاز تا پایان‌ماه اگوست(دهم شهریورماه) به بیش از 300یورو در هر مگاوات ساعت برسد. کاهش صادرات گاز روسیه در این دوره زمانی همچنین بازارهای برق را نیز به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است که ناشی از نوسانات در بازار گاز بوده است. همچنین آمار و ارقام مربوط به واردات گاز طی 9‌ماه ابتدای سال یعنی در ماه‌های ژانویه تا نوامبر 2022(از دی‌ماه1400 تا آبان‌ماه1401) نشان می‌دهد که واردات گاز روسیه از طریق خط لوله در اتحادیه اروپا نسبت به سال قبل 69میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.
در گزارش 3ماهه سوم سال2022 با اشاره به کاهش چشمگیر واردات گاز از روسیه در این دوره آمده که واردات گاز از طریق خط لوله از روسیه طی 3‌ماه سوم سال، 74درصد نسبت به‌مدت مشابه در سال2021 میلادی کاهش یافته است. در این گزارش این نکته یادآوری شده که فعالیت خط لوله نورد‌استریم‌1 در ‌ماه سپتامبر به‌دلیل خرابکاری کاملا متوقف شده است.
گزارش کمیسیون اروپا همچنین حاکی از آن است که به‌طور کلی واردات گاز طبیعی اتحادیه اروپا از کشورهای جهان در 3ماهه سوم سال گذشته میلادی حدود 86درصد افزایش یافته و به 32میلیارد مترمکعب رسیده است. بنابر این گزارش، در بیشتر سال2022، قیمت هاب گاز در اروپا در مقایسه با بازارهای آسیایی بالاتر بوده و باعث شده تا تمایل به واردات گاز طبیعی مایع(ال‌ان‌جی) افزایش پیدا کند. بنابر آمارهای اعلام شده، از ژانویه تا نوامبر2022، حجم واردات گاز طبیعی از آمریکا 52میلیارد مترمکعب بوده است. این رقم در سال2021 میلادی 22میلیارد مترمکعب بوده است. در این میان مصرف گاز اتحادیه اروپا در 3ماهه سوم 2022میلادی 8درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته و به 59میلیارد مترمکعب رسیده است. از سوی دیگر، تقاضای گاز برای تولید برق نیز 13درصد نسبت به‌مدت مشابه در سال2021 افزایش یافته است. طبق گزارش کمیسیون اروپا، افزایش قیمت گاز باعث شده تا تقاضای گاز در برخی از صنایع کاهش یابد. طبق این گزارش، اتحادیه اروپا حدود 101میلیارد یورو برای واردات گاز در 3ماهه سوم هزینه کرده که بالاترین رقم در یک دهه گذشته است.
افزایش هزینه‌های برق نیز باعث شده تا در 3ماهه سوم سال2022 فشار زیادی بر این بازار وارد شود. به‌طور متوسط قیمت برق اروپا در این دوره زمانی 339یورو در مگاوات‌ساعت بوده که از افزایش 222درصدی نسبت به دوره مشابه در سال2021 حکایت دارد. افزایش قیمت گاز، توقف فعالیت خط لوله نورداستریم1 و ناکافی بودن فعالیت نیروگاه‌های برق هسته‌ای، کاهش تولید برقابی به‌دلیل خشکسالی ازجمله عوامل مؤثر افزایش چشمگیر قیمت برق در اروپا بوده است.