گزارش
«خانه مسافرها» شناسنامه‌دار می‌شوند
متقاضیان راه‌اندازی خانه مسافر می‌توانند با مراجعه به درگاه ملی صدور مجوزها برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های مجاز اقدام کنند
محمد باریکانی-روزنامه‌نگار
هیأت وزیران در سال94 فعالیت خانه مسافرها را به رسمیت شناخت و از آن سال تاکنون خانه مسافرها همچون هتل‌ها و مهمانپذیرها و اقامتگاه‌های رسمی پذیرای مسافران و گردشگران شدند. اما شرط فعالیت خانه مسافرها برای نظارت بر عملکرد آنها توسط دستگاه‌های نظارتی به‌منظور ارائه خدمات کیفی به گردشگران منوط به دریافت مجوز از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شد. حالا وزارت اقتصاد درصدد شناسنامه‌دار کردن خانه مسافرهاست.
شناسایی اولیه 200هزار اقامتگاه غیرمجاز گردشگری
تا پایان سال94 و همزمان با آغاز طرح شناسایی خانه مسافرها براساس مجوزهای صادر شده برای فعالیت این مراکز اقامتی، در 19استان کشور 20هزار خانه مسافر دارای مجوز شدند. این خانه‌ها تا پیش از دریافت مجوز، به‌صورت غیرمجاز فعالیت داشتند و اقدام به جلب و جذب مسافر و گردشگر کرده بودند. همان سال اعلام شد که تنها در شهر مشهد 7200خانه مسافر فاقد مجوز شناسایی شده و در استان گیلان نیز بیش از 5هزار واحد غیرمجاز شناسایی شده‌اند. یکسال و نیم پس از صدور مجوز برای 20هزار خانه مسافری که پیش‌تر به‌صورت غیرمجاز و خارج از نظارت فعالیت می‌کردند، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در آماری اعلام کرد که تا نیمه سال96 تعداد 200هزار خانه و آپارتمان غیرمجاز در کشور شناسایی کرده است که بدون مجوز در حال خدمت رسانی به گردشگران در سراسر کشور بودند.
اسکان 6درصد از مسافران نوروزی 1401 در خانه‌های غیرمجاز
نوروز 1401 که ترس از کرونا فرو ریخته بود و ایرانی‌ها سفرهای بیشتری را تجربه می‌کردند، مرکز آمار ایران در گزارشی اعلام کرد که 7میلیون‌و800هزار خانوار ایرانی در نوروز سفر کرده‌اند که 6درصد آنها در ویلاها یا خانه‌های اجاره‌ای به‌عنوان مراکز اقامتی غیرمجاز در کشور اسکان داشتند. ایران همین حالا و براساس اعلام وزارت میراث فرهنگی با کمبود بیش از یک میلیون مرکز اقامتی در سراسر کشور مواجه است و بر همین اساس دولت تصمیم گرفته بود با ارائه مجوز وزارت میراث فرهنگی به دارندگان خانه‌های شخصی کیفیت اقامت در کشور را بالاتر ببرد و کمبود واحدهای اقامتی را با بهره‌گیری از املاک شخصی جبران کند. طرح خانه مسافرها اما با اعتراض هتلدارها مواجه شد و آنها اعلام کردند که از زمان ارائه مجوز به خانه‌های شخصی برای میزبانی از گردشگران ضریب اشغال هتل‌ها به‌شدت کاهش یافته است. همین موضوع موجب شد تا وزارت میراث فرهنگی در دولت گذشته طرح خانه مسافر را تعطیل کند.
بازی برد-برد مشارکت مردمی در گردشگری
وزارت اقتصاد حالا در دولت جدید طرح تازه‌ای راه‌اندازی کرده است که براساس آن، مجوزهای ایجاد خانه مسافرها به‌صورت ثبت محور به درخواست‌کنندگان ارائه شود و مسیر راه‌اندازی خانه مسافرها کوتاه‌تر و از طریق وزارت اقتصاد و نه وزارت میراث فرهنگی و گردشگری صورت بگیرد.
این موضوع را کیومرث سرمدی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به خبرگزاری فارس گفته و اذعان کرده بود که «در شهرهایی که گردشگرپذیر بودند، افراد خانه‌هایشان را به مسافران اجاره می‌دادند، بدون اینکه ساماندهی در این موضوع وجود داشته باشد. این افراد مجوز نداشتند و اصولا نظارتی بر آنها وجود نداشت، این روند معضلات فراوان به‌وجود می‌آورد. قیمت خانه‌ها نیز مشخص نبود و افراد به‌صورت دلخواه خانه‌هایشان را با قیمت‌هایی که خودشان مشخص می‌کردند در اختیار مسافران قرار می‌دادند. از طرف دیگر، امکان بروز مشکلات دیگر در این خانه‌ها که بدون نظارت اجاره داده می‌شد وجود داشت.» او با استقبال از طرح وزارت اقتصاد برای صدور مجوز و شناسنامه‌دار کردن خانه‌های مسافرها در کشور اعلام کرد: در این روند، هم کسانی که خانه‌ای دارند و می‌خواهند در اختیار مسافران قرار دهند از نفع مالی برخوردار می‌شوند و هم مسافران با اطمینان خاطر بیشتری در شهرهای مختلف اسکان می‌یابند.
براساس طرح جدید وزارت اقتصاد که اجرایی می‌شود، این وزارتخانه به‌عنوان متولی عملیاتی کردن درگاه ملی مجوزهای کشور، صدور مجوز خانه‌های مسافر را به‌صورت ثبت‌محور در دستور کار قرار داده است.
