بی رونقی چهارراه استانبل

 مسعود میر/ روزنامه‌نگار
 معادله پیش‌بینی وضعیت فروش فیلم‌های سینمایی در ایران از آن کارهای ناممکن بوده که البته در سال‌های اخیر پیچیده‌تر هم شده است. این پیش‌بینی شاید شبیه تصمیمات سیاسی باشد،  درست شبیه اقدام ناگهانی و خارج از عرف دیپلماتیک یک رئیس‌جمهور در ینگه دنیا برای خروج از یک تعهد. نه قرار نیست حرف‌های سیاسی بزنیم و برجام و احوالاتش را مورد مداقه قرار دهیم بلکه می‌خواهیم چرایی یک شکست تجاری در گیشه را بررسی کنیم. شکستی که برای کارگردانش باورکردنی نیست. مصطفی کیایی در همین سال‌های کوتاه کارش و با همین چند فیلمش نشان داده که نقشه راه فتح گیشه را بلد است اما فیلم جدید در حال اکرانش یک نمونه مهم و قابل بررسی در عدم‌برآورده کردن انتظارات برای فروش به‌نظر می‌رسد.

خط ویژه فروش در عصر یخبندان کیایی در این سال‌های فعالیتش به‌عنوان فیلمساز چندان توسط منتقدان و داوران جدی گرفته نشده اما معمولا تماشاگران آثارش قدر او را بیشتر و بهتر دانسته‌اند و فروش بالای فیلم هایش گواه این ادعاست. به‌جز چهارراه استانبول که فیلم آخر کیایی به شمار می‌آید او در دهه90 سه فیلم دیگر هم ساخته است: «خط ویژه» که در اسفند 92اکران شد و در پایان اکرانش در بهار 93حدود 2و نیم میلیارد تومان فروخته بود، «عصر یخبندان» که در سال 94اکران شد و کمی بیش از 2میلیارد تومان در گیشه سینماها دشت کرد و دست آخر« بارکد» که در سال 96با فروشی بیش از 11میلیارد تومان در فهرست پرفروش‌های سال قرار گرفت. کیایی پیش‌تر در گفت‌وگویی با همشهری تأکید کرده بود که به فیلمساز بدنه بودن افتخار می‌کند و نقل قول جالبی را هم چاشنی آن گفت‌وگو کرد: «اصلا مدل من اینگونه است که عاشق سینمایی هستم که پولش را از چرخه مخاطب دربیاورد. شاید حرف من خیلی خوشایند نباشد اما من مدل هالیوود را دوست دارم چون سینما را به‌صورت صنعت درآورده و این مهم است.» همه اینها را گفتیم تا برسیم به اینکه چرا فیلم آخر مصطفی کیایی که از قضا سوژه مخاطب‌پسندی هم دارد این روزها در گیشه فروشی کم رمق دارد و تعجب بسیاری را برانگیخته است.



داغ پلاسکو، آتش برجام

چهارراه استانبول با قصه‌ای براساس حادثه ساختمان پلاسکو اکنون بر پرده سینماهاست. فیلم کیایی در هفته دوم اردیبهشت اکران شد و تا به امروز با فروش یک میلیارد و 800میلیون تومانی برای سازنده‌اش یک شکست در گیشه به شمار می‌آید.

مصطفی کیایی که بعد از تجربه موفق تهیه‌کنندگی و کارگردانی همزمان در بارکد برای فیلم چهارراه استانبول هم به‌جز تهیه‌کنندگی روی صندلی کارگردانی هم نشسته در گفت‌وگو با همشهری دو دلیل عمده را برای فروش ناامیدکننده فیلمش و البته اوضاع نابسامان فروش بقیه فیلم‌ها بر می‌شمرد: اولی تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام و دیگری ادامه اکران فیلم‌های نوروزی. کیایی می‌گوید:«اکران دوم نوروز که فیلم چهارراه استانبول هم در آن مجموعه تعریف شد و به نمایش درآمد به‌شدت تحت‌تأثیر فضای سیاسی و اجتماعی بعد  خروج آمریکا از برجام قرار گرفت.راستش من اصلا نمی‌خواهم درباره اثرات این تصمیم ترامپ حرف بزنم اما وقتی او از برجام خارج شد حال مردم از این رفتار بهم ریخت. فیلم ما هم مانند سایر فیلم‌ها تحت‌تأثیر این بی‌انگیزگی مخاطبان قرار گرفته است. البته فروش روزانه مان بد نیست و با فروش روزانه فیلم تگزاس برابری می‌کند اما متأسفانه فروش چهارراه استانبول دور از آن چیزی است که ما تصور می‌کردیم. فروش فیلم ما در چند روز ابتدایی بسیار خوب بود اما بعد از آن اتفاقات سیاسی به سرعت افت کرد.» کیایی همچنین ادامه‌داربودن اکران فیلم‌های نوروزی را هم دلیل دیگری در بی‌رونقی فروش فیلم‌های نوبت دوم اکران بهار می‌داند و می‌گوید:«بعضی فیلم‌های نوروزی به‌خاطر قدرت‌شان سینماها را ول نکردند و هنوز با تعداد زیادی سالن روی پرده هستند. ضمن اینکه نباید فراموش کرد فروش فیلم‌ها در‌ ماه رمضان هم شرایط خوبی ندارد.» کارگردان چهارراه استانبول همچنین با رد این نظر که گرفتاری‌های مردم در کنار فیلمی که به هر حال فیلم تلخی به شمار می‌آید دلیل این فروش کم و غیرمنتظره شده، تأکید می‌کند:«من موافق این نگاه و نظر نیستم چون دو فیلم طنز تگزاس و خجالت نکش هم دچار همین مشکل هستند و به‌رغم فروش خوب در روزهای ابتدایی اکران، الان حال و روز خوبی در گیشه ندارند.» حرف آخر کیایی درباره تصور خودش به‌عنوان تهیه‌کننده از فروش چهارراه استانبول است: «من تصور می‌کردم که در بدترین شرایط هم فیلم من بیش از 10میلیارد تومان می‌فروشد اما ظاهرا وضعیت سینما در کشور ما به هزار و یک مسئله دیگر گره خورده است.»