سد شهرداری در برابر فساد

چه زمانی که ساخت‌وساز رونق داشت و هزینه شهرداری از این راه تامین می‌شد و چه اکنون که مشکلات اقتصادی فعالیت‌های شهر را تحت‌تأثیر خود قرار داده است، نظارت بر فعالیت‌های سازمان‌ها، شرکت‌ها و حتی معاونت‌های شهردار به‌صورت مداوم انجام می‌گیرد. بنا به اعلام شهرداری تهران در این دوره 113چالش و گلوگاه فساد در شهرداری تهران شناسایی شده و یکی از دستاورد‌های آن بازپس‌گیری 101ملک و جلوگیری از 5هزار میلیارد تومان معاملات و پرداخت‌های غلط است. تجمیع حساب‌های مالی و خرید مصالح ساختمانی از بورس نیز بخشی از جنبه‌های عملی مبارزه با فساد است. در این مدت 740مورد تخریب، جلوگیری از ساخت‌وساز و 39هکتار آزاد‌سازی‌ اراضی نیز قسمت دیگری از نتایج مبارزه با فساد در شهرداری است.
سازمان بازرسی که زیرنظر مستقیم شهردار تهران قرار دارد بخشی از کار نظارت را انجام می‌دهد و شورای اسلامی شهر می‌تواند هر چند ماه یک‌بار از رئیس این سازمان بخواهد که اقدامات انجام شده را در صحن شورا به‌صورت علنی و با حضور رسانه‌ها شرح دهد. در همین زمینه، رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران با تأکید بر اهمیت تحول درون‌زا برای تبدیل شهرداری به نهاد خدمتگزار کارآمد، گفت: شناسایی گلوگاه‌های فساد ذیل این ابرپروژه تحول پیش‌بینی شده است.

داوود گودرزی با اشاره به رویکرد نظام‌مند مبارزه با فساد، یادآوری کرد: ما از این پس را درست خواهیم کرد اما این به‌معنای بی‌توجهی و رها کردن گذشته نیست؛ باید هوشمندانه عمل کنیم که از این پس فسادی شکل نگیرد. ما تجربیات سالیان گذشته کشورهای مختلف را بررسی کردیم که ببینیم چگونه توانستند بر فساد فائق شوند. مسئله مدیریت و انتخاب مدیران به‌عنوان یک نکته اصلی در مبارزه با فساد مدنظر است.
او با اعلام اینکه در برخی موارد دستورالعمل‌ها دست و پا گیر شده است، گفت: کشف تخلف و نحوه رسیدگی و مباحث فرهنگی و سازمانی نیز در مبارزه با فساد مؤثر است. شفافیت ناقص فهمیده شده و اجرا می‌شود. باید مشخص شود که چه چیزی را برای چه‌کسی و چگونه شفاف‌سازی‌ کنیم؟ اگر بتوانیم شفافیت را به سطح حـداکثـری برسانیم می‌توانیم محیط سالم‌تری را مقابل شهروندان قرار دهیم. گودرزی با بیان اینکه بخش عمده‌ای از سالم‌سازی‌ محیط انتخاب مدیران است، تصریح کرد: مسئله تعارض منافع در حال پیاده شدن در شهرداری است و فرایند الکترونیکی شدن امور نیز تا جایی که ممکن است
در حال پیگیری است و اپلیکیشنی در شهرداری در حال تهیه است تا تمام امور مرتبط با مدیریت شهری برای دسترسی شهروندان تعریف شود و به‌دنبال آن امکان تخلف از بین برود.

1 بازپس‌گیری
شهرداری تهران مالک ساختمان‌هایی است که در دوره‌های گذشته شاید یک دهه پیش در اختیار افراد یا گروه‌هایی قرار گرفته است. در دوران مدیریت پیشین شهرداری تهران، اقداماتی برای شناسایی این املاک و بازپس‌گیری آنها انجام شده بود. ابتدای تابستان امسال نیز سامانه جامع املاک افتتاح شد که در آن اطلاعات املاک متعلق به شهرداری به‌صورت رایانه‌ای و قابل دسترسی نگهداری و تکمیل می‌شود. با شروع به‌کار شورای ششم مرحله‌ دیگری از بازپس‌گیری املاک آغاز شد. رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران در این‌باره گفت: از ۱۰۱ملک شهرداری که باز پس گرفته‌ایم، ۴۳ملک در منطقه یک و در اختیار افراد مطرح بوده است. شهردار منطقه یک و مجموعه مدیریت شهری با قاطعیت ایستادند و توانستیم این املاک را بازگردانیم که البته کار آسانی نبود. گودرزی با بیان اینکه املاک بازگردانده شده به تفکیک مناطق مشخص شده است، گفت: عدد املاک تصرف شده بسیار زیاد است اما در کنار سازمان املاک در تلاش هستیم که سامانه جامع املاک تکمیل شود و آنها را به‌طور دقیق شناسایی کنیم اما درخصوص املاکی که وضعیت آنها مشخص و قطعی شده یک به یک جلو می‌رویم و معطل نمی‌مانیم که سامانه جامع املاک کامل شود. رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران همچنین تصریح کرد: این شناسایی انجام خواهد شد تا ببینیم املاک در چه مناطقی واقع شدند و یا بدانیم آیا براساس قرارداد واگذار شده یا خیر؟ و یا اینکه قرارداد به اتمام رسیده یا باید تمدید شود. چراکه تمام این املاک واگذارشده غیرقانونی نیست و ممکن است تنها مهلت قرارداد آنها به اتمام رسیده باشد. در مجموع در حال انجام اقدامات لازم درخصوص املاک واگذارشده شهرداری هستیم اما هنوز به سرانجام نرسیده‌ایم. وقتی به این نتیجه می‌رسیم که ملکی در منطقه‌ای به اشتباه تصاحب شده، آن را به املاک شهرداری برمی‌گردانیم.

2 اصلاح روندها
قوانین شهرداری که بعضی از آنها چندین دهه قدمت دارند و برخی در سال‌های اخیر اصلاح شده‌اند باید مورد بازبینی قرار گیرند تا امکان سو‌ءاستفاده نداشته باشند. رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران با بیان اینکه شناسایی و اجرای مقررات دیربازده است، یادآور شد: این در حالی است که اگر اقدامات اجرایی شود، فساد بسیار محدود خواهد شد. ما در این راستا اسناد را مورد مطالعه قرار دادیم و جلسات نخبگانی در همین راستا برگزار کردیم. درنهایت ۱۱۳چالش و گلوگاه فساد احصا شد و برای سالم‌سازی‌ باید در این زمینه وارد شویم. گودرزی با بیان اینکه اگر بتوانیم صورت وضعیت‌ها را به سرانجام برسانیم اتفاقات خوبی خواهد افتاد، گفت: به‌روزرسانی سایت شفاف مورد توجه قرار گرفت؛ چراکه ۷۷بند مصوبه ‌وجود دارد که باید در سایت شفاف ارائه شود. لایحه‌ای در حال تنظیم است که براساس آن باید بخشی از این ۷۷بند اصلاح شود. از این تعداد ۳۵بند به روزرسانی شده و بخشی از آن که نیاز به اصلاح دارد در حال بررسی است.

3 حقوقی
رسیدگی به پرونده‌های قضایی شهرداری گاهی اوقات مدت‌ها طول می‌کشد و فشار زیادی بر بخش اداری وارد می‌کند. رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران در این‌باره گفت: ۲۵هزار پرونده حقوقی از سال‌های گذشته در شهرداری وجود دارد که بخشی از آن اصلاح شده است همچنین در مجموعه مرکز حقوقی شهرداری، پرونده‌هایی که در ۱۵ماه گذشته رأی آن به نفع ما صادر شده، 1197پرونده بوده که بیش از ۱۱هزار میلیارد تومان به سود شهرداری بوده است. گودرزی افزود: جلوی 5هزارمیلیارد تومان معاملات و پرداخت‌های غلط گرفته شده است.
 ۴۸پروژه مشارکتی بزرگ در شهر تهران که عمده آنها دارای مشکل هستند، 7شبه‌شبکه اخذ رشوه و ۷۵۰فقره پرونده تخلفات فردی شناسایی و کشف شد که برخی کارمند و برخی بازنشسته شهرداری بودند. محکم ایستاده‌ایم که اگر قرار است کسی به شهرداری مراجعه کند خودِ مردم باشند و نیازی به کارچاق‌کن و دلال نباشد.

4 ساخت‌وساز
ساخت‌وساز به‌دلیل مسائل مالی کلان خود همیشه یکی از چالش‌برانگیز‌ترین بخشی‌های نظارتی شهرداری بوده است. رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران بیان کرد: ما به‌دنبال این هستیم که فرایند صدور پروانه‌های ساختمانی را کاهش دهیم که در برخی مناطق به کمتر از ۲ماه کاهش یافته است و با پروانه اولیه می‌توانند اقدام به ساخت کنند. اتصال به سامانه پنجره واحد دولت نیز پیگیری شده که اتفاق خوبی بوده و همچنان ادامه دارد. در ۲۰مورد تلاش کردیم که به پنجره واحد متصل شویم. تمام این موارد به کاهش پرونده‌های تخلف کمک می‌کند. یکی از نکات اصلاح حکمرانی این است که بین نهادهای حاکمیتی، عمومی، تعاونی و بخش خصوصی، مباحث را به‌درستی مشخص کنیم. دفاتر خدمات الکترونیک وظیفه مشخصی ندارند و نباید کار شهرسازی انجام دهند. او با اشاره به اصلاح فرایند تصمیم‌گیری در شوراهای داخلی و معماری مناطق و استقرار مدل اصلاحی فرایند صدور پروانه‌های ساختمانی گفت: شهرداران مناطق باید اختیار داشته باشند که بتوانند تصمیم‌گیری کنند و از طرفی نباید ولنگاری ایجاد شود. سازندگان مسکن نیز اقداماتی را که به‌صورت قانونی انجام می‌دهند، اما در این مسیر دچار دست‌اندازهای بوروکراسی شهرداری‌ می‌شوند، به ما اطلاع دهند. دست همه کسانی را که در پی آبادانی تهران و رفاه شهروندان از طریق قانونی هستند، می‌فشاریم. گودرزی با تأکید بر اینکه رابطه بین انبوه‌سازان و بدنه شهرداری نباید به سمت پرداخت رشوه و زیرمیزی برود، گفت: با کوتاه کردن فرایند صدور پروانه و شفاف‌سازی آن، زمینه‌های مفسده‌آمیز را کاهش می‌دهیم.

مکث
بخشی از ۱۹محور اصلاح روند کاری در شهرداری
پیگیری خزانه‌داری واحد و تجمیع 1200واحد در ۳۱حساب
خرید مصالح مورد نیاز شهرداری از طریق بورس مانند 37هزار تن قیر، 11هزار تن میلگرد و 40هزار تن سیمان
تمرکز پرداخت حقوق‌ها توسط معاونت مالی و ۱۹۰میلیارد تومان صرفه‌جویی در 4 ماهه انتهایی سال۱۴۰۰