اگر شما هم به «نوشتن» علاقه دارید اما فرصت شرکت در کلاس‌های آموزشی را ندارید، ناامید نشوید
10تکنیک ساده و بدون هزینه برای تقویت مهارت نوشتن در خانه
علی‌الله سلیمی
درباره اینکه مهارت «نوشتن» یک امر ذاتی است یا اکتسابی، بحث‌های بی‌پایانی وجود دارد. گروهی معتقدند امر نوشتن، یک ویژگی ذاتی است که بعضی‌ها دارند و بعضی‌ها هم از آن محروم هستند. یعنی آنهایی که به‌صورت ذاتی استعداد نویسندگی دارند می‌توانند در این زمینه ورود کنند و بنویسند و آنهایی هم که ذاتاً استعدادی در زمینه نویسندگی ندارند بهتر است وارد این حوزه نشوند؛ چون امر نویسندگی اکتسابی و قابل آموزش نیست. اما عده‌ای هم معتقدند نویسندگی به اندک ذوق یا همان استعداد نویسندگی نیاز دارد و بقیه‌اش با آموزش صحیح و به‌موقع محقق می‌شود. مثالی که این عده می‌آورند، وجود رشته نویسندگی خلاق در کشورهای پیشرفته است که نویسندگان بزرگی را آموزش داده و تربیت کرده است. اگر بخواهیم تعریفی از امر نوشتن داشته باشیم باید بگوییم، مهارت نوشتاری یعنی به قلم درآوردن افکار و ایده‌های خود در قالبی صحیح به‌نحوی که خواننده متن بتواند به‌درستی متوجه منظور شما شود.
1-اغلب نویسندگان و کسانی که کارشان به نوعی «نوشتن» است، بیشتر وقت خود را برای خواندن می‌گذارند تا نوشتن، چون به هر میزان که مطالعه کنند، به همان میزان معلومات و دایره واژگانی‌شان افزایش پیدا می‌کند و در موقع نوشتن کمتر با کمبود کلمه و واژه مواجه می‌شوند. معروف است که نویسندگان بزرگ خوانندگان بزرگی هم هستند. در واقع این جمله به یک واقعیت ساده اشاره می‌کند: برای آنکه بهتر بنویسید باید بیشتر بخوانید! دو مهارت نوشتن و خواندن ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و افرادی که در مهارت خواندن تسلط خوبی داشته باشند، با سادگی و سهولت بیشتری می‌توانند بنویسند.
2-نوشتن خاطرات روزانه را در اولویت قرار دهید، چون خاطره‌نویسی یکی از ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین تمرین‌هایی است که در کلاس‌های نویسندگی فرامی‌گیرید. مهارت نوشتاری همچون دیگر مهارت‌ها نیاز به تمرین و تکرار دارد و ساده‌ترین ابزار برای این منظور نوشتن خاطرات روزانه است. اگر نوشتن خاطرات را دوست ندارید، در مورد افکار خود بنویسید، واقعه‌ای را که در محل کار رخ داده بازگو کنید یا هر موضوع دیگری که روزانه موضوعی برای نوشتن داشته باشید. هدف از انجام این تمرین عادت شما به نوشتن در روز است، اینکه در نهایت نوشتن تبدیل به بخشی جدایی‌ناپذیر از برنامه روزانه شما شود.
3-تا می‌توانید دایره لغات در زبان خود را افزایش دهید، چون لغات ابزار اصلی نوشتن هستند، همانطور که کدها ابزار اصلی برنامه‌نویسی. به هر میزان که دایره لغات گسترده‌تری داشته باشید، هنگام نوشتن کمتر دچار تأمل و وقفه می‌شوید. یادگیری لغات جدید را همواره در اولویت کاری خودتان در بخش‌های خواندن و نوشتن قرار دهید. شما می‌توانید از طریق حل جدول یا بازی‌های زبانی نه‌تنها دایره لغات خود را به چالش بکشید بلکه حتی لغات جدیدی را همراه با سرگرمی بیاموزید؛ روش مؤثری که به مرور به یکی از عادت‌های روزمره شما تبدیل می‌شود و دایره لغات شما را تقویت خواهد کرد.
4-سعی کنید درباره یک موضوع، یک انشای خوب بنویسید. همه ما دوران مدرسه و زنگ انشا را به‌خاطر داریم و حداقل یک‌بار انشایی در مورد فصول سال یا اینکه تعطیلات خود را چگونه گذراندیم، نوشته‌ایم. نوشتن انشا در تقویت مهارت نوشتاری شما مؤثر است. نوشتن انشا با خاطره‌نویسی یا دیگر اشکال نوشتاری تا حدود زیادی متفاوت است، چون یک انشای خوب از ساختاری قاعده‌مند پیروی می‌کند که باید به خوبی آن را رعایت کنید. بهتر است بدون فکر شروع به نوشتن نکنید بلکه ابتدا نقشه‌ای ذهنی از موضوع ترسیم کرده و بعد ایده‌های خود را روی کاغذ بنویسید.
5-استفاده از تکنیک‌های مهم نوشتاری به شما کمک می‌کند که متن‌های خواندنی بنویسید. فرقی نمی‌کند که شما در حال نوشتن یک انشا هستید یا یک مقاله دانشگاهی، برخی از تکنیک‌های نوشتاری به شما کمک می‌کنند تا به شکل ماهرانه‌تری بنویسید. یکی از تکنیک‌های مهم، استفاده از جزئیات به جای کلی‌گویی است. هیچ‌کس از مطالعه متنی سرشار از مفاهیم کلی و بدون جزئیات و مثال لذت نمی‌برد. حتی متون سخت فلسفی هم در راستای توضیح مفاهیم خود جزئیاتی را می‌گنجانند. شما هم بهتر است هنگام توضیح درباره مطالب مورد نظر خود از جزئیاتی که فکر می‌کنید به انتقال منظورتان کمک می‌کند، استفاده کنید.
6-ویرایش و اصلاح نوشته‌ها یادتان نرود. هیچ متنی تا زمانی که مورد ارزیابی و اصلاح قرار نگیرد کامل نیست. شما تا زمانی که متن خود را مجدداً مطالعه نکرده و اشکالات آن را پیدا نکنید، در مهارت نوشتن خود بهبود قابل توجهی نخواهید دید. ویرایش نوشته بخش مهمی است که در پایان باید توسط خود فرد یا متخصصان انجام شود. در حقیقت دریافت بازخورد از دیگران می‌تواند تأثیر به‌سزایی در نوشتن شما داشته باشد. حال این دیگران می‌تواند شامل فردی متخصص باشد یا یکی از دوستانتان که از دانش نوشتاری نسبتاً خوبی برخوردار است. البته بهتر است خودتان مهارت ویراستاری‌تان را افزایش دهید.
7-یکی دیگر از رازهای نوشتن، توصیف تصاویر است. برای تمرین، بهتر است شما عکسی را انتخاب کرده و سپس آن را توصیف کنید. این عکس می‌تواند یک اثر مشهور نقاشی باشد یا شاید هم عکسی که در جایی دیده‌اید. می‌توانید از هر منبعی برای پیدا کردن عکس استفاده کنید، تنها به‌خاطر داشته باشید که خود را در یک دایره موضوعی محدود نکنید. هدف از انجام این تمرین آن است که بتوانید با لغات مرتبط با هر موضوع آشنا شوید و از آنها در نوشته خود استفاده کنید. پس تا می‌توانید عکس‌هایی با موضوعات متفاوت را انتخاب کنید و دایره لغات خود را گسترش دهید.
8-خلاصه‌نویسی تکنیکی است که اغلب افراد آن را نادیده می‌گیرند، چون مانند روش‌های دیگر سرگرم‌کننده نبوده و حتی می‌تواند بسیار خسته‌کننده باشد. اما بهتر است بدانید این تکنیک بدون توجه به سطحی که در آن قرار دارید، مبتدی تا پیشرفته، می‌تواند منجر به تقویت مهارت نوشتن شما شود. تکنیک خلاصه‌نویسی فرایند بسیار ساده‌ای دارد. داستان، فیلم، کتاب، متن، مقاله، سخنرانی یا هر منبع خواندنی یا شنیدنی ممکن را انتخاب کنید. موضوع اصلی آن را پیدا کنید، جزئیات مطرح شده را یادداشت کنید، سپس تمامی مطلب را به کوتاه‌ترین شکل ممکن بنویسید. تکنیک خلاصه‌نویسی کمک می‌کند تا نوشتن براساس ساختار را تمرین کنید.
9-استفاده از شبکه‌های اجتماعی و منابع آنلاین کمک زیادی به تقویت مهارت نوشتاری شما می‌کند. فراموش نکنیم زندگی در قرن حاضر به افراد این امکان را بخشیده تا بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای به منابع بی‌شماری به‌صورت آنلاین دسترسی داشته باشند. اغلب شبکه‌های اجتماعی همچون سرشار از محتواهای آموزشی مختلف در موضوعات متعدد همچون یادگیری مهارت‌های نوشتاری هستند. وب‌سایت‌های تخصصی متنوعی هم وجود دارند که به شما در تقویت مهارت‌های نویسندگی‌تان کمک می‌کنند. برخی وب‌سایت‌های آنلاین هم وجود دارند که به شکل تخصصی تکنیک‌های مهمی برای تقویت مهارت نویسندگی را آموزش داده یا امکان ویرایش نوشته‌های شما را فراهم می‌کنند.
10مطالعه کتاب‌های تقویت مهارت نوشتن را هم فراموش نکنید. بسیاری از این کتاب‌ها از اصلی‌ترین منابع یادگیری هستند که از گذشته تا‌کنون باقی مانده‌اند. کتاب‌های آموزشی، به توضیح مفاهیم اصلی موضوعات پرداخته و تمرین‌هایی ارزشمند را برای ماندگاری بیشتر در اختیار فرد یادگیرنده قرار می‌دهند. کتاب‌های آموزشی نویسندگی می‌توانند در تقویت تمامی مهارت‌های شما در حوزه نوشتن مؤثر باشند و از طریق تمرین‌های خود نکات مهمی را در ذهن شما تثبیت سازند. اغلب این کتاب‌های تقویت مهارت نوشتن در سطح‌های مختلف تألیف و عرضه شده و به هنرجویان نویسندگی کمک می‌کند تا با تکنیک‌های لازم برای نوشتن آشنا شوند.
