فشار دخل و خرج تولید بر مرغداران

علی ابراهیمی/ روزنامه‌نگار
نوسان قیمت و عرضه مواد پروتئینی رویه‌ای است که طی چند دهه گذشته موجب گلایه تولید‌کنندگان، مصـرف‌کنندگـان و حـتـی دست‌اندرکاران تنظیم بازار شده است. تولید‌کنندگان با استناد به رشد هزینه تمام‌شده تولید ناشی از افزایش قیمت جهانی و داخلی نهاده‌ها و قیمت تمام‌شده تولید، نظارت ستاد تنظیم بازار بر قیمت فروش محصولات خود را عامل مقرون به‌صرفه نبودن تولید قلمداد می‌کنند. از سوی دیگر کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان و تأثیر افزایش قیمت‌ها بر کاهش بیشتر تقاضا و زیان تولیدکنندگان، موجب شده تا دولت با تعیین قیمت سقف و کف برای گوشت مرغ، ایجاد تعادل در نظام عرضه و تقاضای این فرآورده‌ها را دنبال کند. بر این اساس در سال گذشته نیز ستاد تنظیم بازار کشور قیمت کف 7هزار و 100و نرخ سقف 7هزار و 800تومانی را برای هر کیلوگرم گوشت مرغ در بازار تعیین کرد؛ نرخی که گرچه افزایش 500تومانی را نسبت به قبل از آن تجربه کرده بود اما به اعتقاد تولید‌کنندگان با قیمت تمام‌شده واقعی تولید این محصول فاصله دارد. روی دیگر سکه نوسان هزینه تمام‌شده تولید و قیمت فروش گوشت مرغ در بازار با سایر مباحث اقتصادی مانند نوسان نرخ ارز و تأثیر آن بر قیمت تمام‌شده واردات و تأمین نهاده‌های صنعت طیور مرتبط است. رشد قیمت جهانی کنجاله سویا، کنجاله ذرت و ریزمغذی‌ها و برخی انتظارات تورمی ناشی از تنش‌های سیاسی به نابسامانی روند تأمین و عرضه این نهاده‌ها دامن‌زده و اکنون مرغداران از مقرون به‌صرفه نبودن تولید و عرضه محصولات خود با قیمت حتی 30درصد کمتر از هزینه تمام‌شده تولید خبر می‌دهند.



واحدهای مرغداری که هنوز از تبعات شیوع آنفلوآنزای مرغی و تلف شدن بیش از 10درصد گله‌های مرغ مادر گوشتی کمر راست نکرده‌اند با بحران کمبود و افزایش قیمت ذرت، سویا، ریزمغذی و داروهای مورد نیاز این صنعت مواجهند.

 تولید کنندگان نوسان نرخ ارز و مافیای تأمین نهاده‌های طیور را مقصر اصلی شرایط نابسامان تولید در واحدهای مرغداری تلقی کرده و معتقدند دخل‌وخرج واحدهای تولیدی آنها همخوانی ندارد.

 آنها تأکید می‌کنند با زیان 30درصدی ناشی از قیمت تمام‌شده و نرخ فروش مرغ زنده و گوشت مرغ در بازار، قادر به ادامه فعالیت نبوده و با این روند در آینده نه چندان دور باید عطای تولید را به لقای زیاندهی مرغداری‌ها ببخشند تا از زیان بیشتر خود جلوگیری کنند.

 این تولید‌کنندگان از بی‌مهری نظام توزیع نسبت به کسب و کارشان نیز به‌شدت گلایه‌مند بوده و فاصله نرخ واقعی 4هزار و 200تومانی فروش مرغ زنده با موعد پرداخت چند ماهه و قیمت بیش از 7هزار تومانی این محصول در بازار را ناعادلانه و به زیان تولید‌کنندگان می‌دانند.



وقتی ذرت و کنجاله سویا، طلا شد

یک تولید‌کننده مرغ گوشتی در استان مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری از احوال ناخوش واحدهای مرغداری در این منطقه و رسیدن تولید‌کنندگان به ایستگاه پایانی مقاومت در برابر رشد هزینه تمام‌شده تولید خبر داد و گفت: به‌دلیل واردات و عرضه انحصاری، قیمت نهاده‌های اصلی تولید مرغ یعنی کنجاله سویا و کنجاله ذرت نسبت به ماه‌های پایانی سال گذشته 50تا 100درصد افزایش یافته، این محصولات در بازار کمیاب شده و هیچ‌کس پاسخگوی افزایش هزینه تمام‌شده تولید و زیان مرغداران نیست. حسن دامچی با بیان اینکه قیمت هر کیلو ذرت در حالی از 900به هزارو 250و نرخ سویا از 1700به 2500تا 2700تومان افزایش یافته که مسئولان اعلام می‌کنند قیمت مصوب سویا در بازار 2هزار و 300تومان است. اما وقتی سویا در بازار کمیاب شده مرغدار برای تغذیه واحد مرغداری خود ناچار به خرید آن به قیمت موجود در بازار است. به‌گفته وی همچنین قیمت انواع ریز مغذی‌ها، مکمل‌های غذایی، دارو و ویتامینه مورد نیاز مرغداران به‌شدت افزایش یافته است به‌نحوی که نرخ هر کیلوگرم مکمل‌های دوقلو ویتامینه و معدنی از 7هزار به 13هزار تومان و قیمت ویتامین A از 6تا 7هزار به 13هزار تومان افزایش یافته است. وی با بیان اینکه رشد هزینه نهاده‌ها و ریزمغذی‌های مورد نیاز صنعت طیور موجب افزایش قیمت تمام‌شده تأمین جیره تغذیه واحدهای مرغداری شده است، گفت: با این شرایط میانگین قیمت تأمین هر کیلوگرم جیره واحدهای مرغداری از 1300تا 1500تومان در سال گذشته به 1900تا 2هزارو 100تومان افزایش یافته است. در واقع قیمت تمام‌شده تولید مرغ برای مرغداران 3هزار تومان بیشتر از قیمت فروش است اما ستاد تنظیم بازار اجازه افزایش قیمت‌ها را به مرغداران نمی‌دهد.



بزرگ‌تر شدن سبد هزینه جیره مرغ

یک تولید‌کننده مرغ گوشتی در شهر مشهد نیز در گفت‌وگو با همشهری با بیان اینکه بر مبنای قیمت کنونی نهاده‌های تولید، باید قیمت خرید هر کیلوگرم مرغ زنده 5هزار و 500تا 6هزار تومان باشد، گفت: این در‌حالی است که اکنون قیمت خرید هر کیلوگرم مرغ زنده 4هزار و 800تومان است که با احتساب هزینه 250تومانی خرید زیر فی(خرید عمده مرغ زنده پایین‌تر از نرخ مصوب) عملا قیمت فروش مرغ زنده برای مرغدار به 4هزار و 650 تومان‌کاهش می‌یابد. امیر سیدی با بیان اینکه حتی خرید مرغ زنده به این نرخ نیز به‌صورت نقدی نیست و معمولا خریداران وجه خرید را در اقساط دو تا چند ماهه می‌دهند، افزود: خریداران برای خرید مرغ زنده به‌صورت نقدی 6درصد دیگر از قیمت 4هزار و 650تومانی کسر می‌کنند که به 0534 تومان می‌رسد.

به گفته وی با چنین شرایطی مرغداران طی 2 هفته اخیر با زیان 20تا 30درصدی نسبت به هزینه تمام‌شده تولید، مرغ را فروخته‌اند و سود تولید مرغ به جیب واسطه‌ها و فروشندگان نهاده‌های تولید رفته است.  این تولید‌کننده مرغ با تأکید بر اینکه در چنین شرایطی حتی افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار مصرف نیز نفعی برای تولید‌کننده ندارد و تفاوت قیمت ناشی از رشد احتمالی قیمت گوشت مرغ به مرغدار نمی‌رسد، گفت: این شرایط تولید در‌حالی است که واحدهای مرغداری به‌دلیل کمبود نقدینگی قادر به پرداخت معوقات بانکی 4سال گذشته خود نیستند. مرغداران براساس برنامه مصوب وزارت جهادکشاورزی میزان تولید مرغ را افزایش داده‌اند و اکنون باید ستاد تنظیم بازار و این وزارتخانه، رشد هزینه تمام‌شده تولید مرغ را جبران کنند.  سیدی با بیان اینکه حتی با پذیرش نرخ هزارو 950تومانی سویا و قیمت هزار و 100تومانی ذرت که توسط دولت مصوب و اعلام شده است نیز نرخ این نهاده‌ها نسبت به سال گذشته 20درصد افزایش یافته است، گفت: خبری از عرضه ارز تک‌نرخی برای واردات نهاده‌های تولید مرغ نیست و دست‌هایی در بازار نرخ این نهاده‌ها را کنترل می‌کند اما ستاد تنظیم بازار با تعیین قیمت گوشت مرغ فقط مرغداران را متولی تثبیت قیمت‌ها قلمداد می‌کند که در چنین وضعیتی ورشکستگی مرغداران قطعی است.




   مرغداران معترض تجمع کردند

وضع نامساعد تأمین نهاده‌های تولید و همچنین شرایط فعلی در روند تعیین قیمت مرغ، موجب شد دیروز شماری از مرغداران با تجمع مقابل نهاد ریاست جمهوری، حمایت دولت را خواستار شوند. مرغداران به افزایش قیمت نهاده‌های دامی به‌ویژه ذرت و سویا و همچنین کاهش قیمت مرغ، اعتراض دارند. آنها معتقدند دولت می تواند با افزایش قیمت مرغ متناسب با رشد نرخ نهاده‌های دامی کمکشان کند.  به گزارش ایرنا، تجمع کنندگان که شمار آنها 300نفر بود، افزایش قیمت ذرت و سویا از یک سو و کاهش قیمت مرغ را معضل اساسی برای این بخش دانستند و اعلام کردند، درصورت ادامه این وضع، صنعت مرغداری با بحران روبه رو خواهد شد. در این تجمع که از هر استان 15نفر به عنوان نماینده مرغداران شرکت داشتند، معترضان نسبت به افزایش 60درصدی قیمت ذرت و سویا، رشد 40درصدی هزینه تمام‌شده تولید مرغ و سیاست‌ ستاد تنظیم بازار برای جلوگیری از افزایش قیمت گوشت مرغ متناسب با رشد هزینه‌های تمام‌شده تولید، انتقاد و اعلام کردند با این نرخ نهاده‌های تولید، قیمت واقعی هر کیلوگرم گوشت مرغ در بازار باید 9هزار تا 9هزار و 500تومان باشد. در مقابل دیروز، حمید ورناصری، مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام از خرید حمایتی و ذخیره‌سازی‌ روزانه بیش از هزار تن مرغ گوشتی توسط این شرکت خبر داد و اعلام کرد:با افزایش تولید مرغ گوشتی در کشور مواجهیم و این موضوع منجر به ضرر تولیدکنندگان شده است؛ بنابراین شرکت پشتیبانی امور دام برای جلوگیری از زیان تولیدکنندگان وارد عمل شده و هر کیلوگرم مرغ زنده را با قیمت 7600تومان خریداری می کند. تولیدکنندگان از این موضوع نگرانی نداشته باشند زیرا روند خرید گوشت مرغ تا متعادل شدن قیمت بازار مرغ ادامه پیدا خواهد کرد.