سندباکس در نقش عوض‌کننده بازی

پس از آغاز به‌کار رسمی سندباکس بانک مرکزی از حدود 6ماه پیش، حالا اعلام شده است که 2طرح در حوزه رمزارز و لندتک پذیرفته شده است. این دو طرح که از میان 10طرح معرفی شده انتخاب شده‌اند، قاعدتا باید در یک بازه 6ماهه آزمون شوند تا نتیجه آن مشخص شود. سال1399 بود که نخستین جلسه کارگروه مدیریت یکپارچه محیط‌های آزمون تنظیم‌گری (سندباکس) برگزار و درنهایت در تابستان گذشته آغاز به‌کار رسمی آن اعلام شد. سندباکس بانک مرکزی با همکاری شرکت ملی انفورماتیک و با هدف پیشبرد ایده‌های فناورانه برای تحول دیجیتال در کسب‌وکارهای صنعت مالی اجرا شد و اکنون با پذیرش 2طرح می‌توان شاهد بلوغ این حوزه در کشور بود. درواقع، سندباکس بانک مرکزی به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا ایده‌ها و محصولات خود را در محیطی کنترل شده آزمایش کنند. این امکان به‌ویژه برای ایده‌های تحول آفرینی که برای آنها قوانین خاصی وجود ندارد، بسیار مفید است. همچنین سند باکس بانک مرکزی، نقطه تماسی میان صنعت و رگولاتور برای توسعه و رفع موانع اجرایی ایده‌ها ایجاد می‌کند.

ارزیابی طرح‌ها براساس ضوابط
 علی عبداللهی، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک اگرچه نامی از این دو طرح رمزارزی و لندتکی نبرده است، اما به فراخوان حضور در سندباکس بانک مرکزی در تیرماه1401 اشاره می‌کند که طرح‌ها به دبیرخانه ارسال شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. عبداللهی با اشاره به اینکه 10طرح شرایط لازم برای ورود به مرحله ارزیابی را داشتند، می‌گوید که پیش از این مرحله ابتدا کفایت اطلاعات طرح‌ها توسط دبیرخانه بررسی و بر حسب لزوم با کمک متقاضیان، نواقص رفع شدند.
او از ارزیابی طرح‌ها در یک کمیته فنی‌تخصصی با حضور نمایندگانی از بخش خصوصی و دولتی خبر داد و گفت: «درنهایت در این مرحله 2طرح برای حضور در سندباکس بانک مرکزی واجد شرایط و اولویت تشخیص داده شد.»
به‌گفته عبداللهی «یکی از این دو طرح، درخصوص رمزارزها و دیگری در بخش لندتک مرتبط با خدمات ارائه وام‌های خرد و خرید اقساطی است.»

بررسی موضوعات با همکاری متقاضی
 همچنین محمود کریمی، رئیس گروه مشاوره، تحقیقات و مطالعات راهبردی شرکت ملی انفورماتیک و عضو دبیرخانه سند باکس با اشاره به اینکه ما در طرح آزمون، با همکاری متقاضی پیش‌نویسی تهیه کرده‌ایم که در آن به موضوع‌های مهم در دوران آزمون پرداخته‌ایم، این موضوعات را شامل آمادگی‌های متقاضیان، نحوه احراز هویت، درخواست خدمات و قوانین مربوط به پولشویی و امثال آن اعلام کرد. کریمی تعریف این مقدمات را به این دلیل ضروری دانست که بتوان فرایندها را به‌طور مشخص شناسایی و تعریف کرد و همچنین به‌وجود ریسک‌های احتمالی در این دوره پی برد. او همچنین به ارتباط با ذی‌نفعان در ابعاد مختلف در زمان آزمون اشاره و تأکید کرد که جنبه‌های کسب‌وکاری، جنبه‌های فنی، بحث پایداری زیرساخت‌های فنی کسب‌وکار هم در این بخش موردتوجه قرار می‌گیرد.

نقش سندباکس در اقتصاد
 مهدی عبادی که از فعالان حوزه فین‌تک است، در گفت‌وگو با همشهری به اهمیت شناسایی تأثیر کسب‌وکارهای نوآور بر اقتصاد اشاره کرد و گفت: «تأثیرات اقتصادی برخی از کسب‌وکارهای نوآورانه که به‌ویژه در حوزه‌های بانکی و مالی شروع به فعالیت می‌کنند، ممکن است به راحتی قابل شناسایی نباشند.»  عبادی شناسایی پیامدهای مختلف شکل‌گیری کسب‌وکارها را مهم دانست و یادآوری کرد که اگر کسب‌وکارهای حوزه پولی و بانکی، بدون قانونگذاری و بدون توجه به وجوه مختلف آنها، شروع به‌کار کنند و بزرگ شوند، ممکن است تأثیرات مثبت یا منفی بر اقتصاد بگذارند. او ضرورت ایجاد سندباکس‌ها را به این دلیل می‌داند که در یک محدوده کنترل شده و قابل نظارت، کسب‌وکارها ایجاد می‌شوند و پس از یک دوره مشخص که در سندباکس فعالیت کردند، ابعاد مختلف آنها شناسایی می‌شود. عبادی با اشاره به اینکه براساس این شناسایی‌ها، قانونگذاری صورت می‌گیرد عنوان می‌کند که به این ترتیب اگر کسب‌وکاری پیامدهای منفی بر اقتصاد داشته باشد، می‌توان مانع از تأثیرات منفی آن شد. به‌گفته او «همچنین اگر کسب‌وکاری دارای تأثیرات مثبت بود، می‌توان این تأثیرات را به حداکثر ممکن رساند.»
پس از سندباکس‌های بخشی، بانک مرکزی و بازار سرمایه،  ظاهرا قرار است که سندباکس بیمه هم راه‌اندازی شود.