یلدا در چهار گوشه ایران چگونه می‌گذرد؟

یلدا دروازه ورود به روشنایی است. ایرانیان باستان بر این باور بودند که نور را خدای خورشید برای مقابله با اهریمن خلق کرده است. در نخستین روز فصل زمستان، نیروی تاریکی رو به افول می‌رود و روشنایی گامی پیش می‌آید. به همین دلیل، ایرانیان در بلندترین شب سال دور هم جمع می‌شدند، آتش روشن می‌کردند و جشن می‌گرفتند. شب یلدا در گوشه و کنار ایران با سنت‌های مختلفی همراه است.

  شاهنامه‌خوانی و حافظ‌خوانی: یکی از رسوم کهن ایرانیان در شب یلدا خواندن اشعار شاهنامه و تفال به حافظ است. در شب یلدا اهالی چهارمحال و بختیاری مانند بسیاری از خانواده‌های ایرانی دور هم جمع می‎شوند و کسانی که اشعار شاهنامه را از حفظ هستند برای دیگران می‌خوانند. بختیاری‌ها اعتقاد دارند که مصرف ماست، شیر، پنیر، کنجد، کدو و نان جو در شب یلدا، موجب فراوانی روزی تا پایان سال می‌شود. کدو در فرهنگ قوم بختیاری نماد خورشید است. آنها کدو را آب‌پز می‌کنند و به‌صورت ریز ریز شده در‌ آش کشک می‌خورند.
  نقل داستا‌ن‌های قدیمی: یکی دیگر از فرهنگ‌های مرسوم در «شب چله» نقل داستان‌های قدیمی و حکایات است که معمولا از سوی بزرگان و ریش‌سفیدان خانواده روایت می‌شود. مردم ایلام برای این شب برنامه ویژه‌ای دارند؛ آنها معمولا هندوانه را از یک ماه پیش خریداری کرده و برای شب یلدا در خانه نگهداری می‌کنند. در این شب همه اقوام در منزل یکی از بزرگان فامیل جمع شده و این شب را با گفتن داستان‌های قدیمی تا پاسی از شب می‌گذرانند. در این شب عده‌ای از کودکان به بالای پشت‌بام‌ خانه‌ها می‌روند و با آویزان‌کردن سبدی از طریق طناب به درون خانه همسایه‌ها و تکرار بیت‌های موزون، خواستار شریک‌شدن آنان در تنقلات می‌شوند. ‌
  زیارت اهل قبور در روستاهای الموت: حضور بر سر مزار از دست‌رفتگان قبل از غروب آفتاب هم یکی از رسوم رایج در روستاهای الموت قزوین است. در این استان از غذای آماده شده شب یلدا برای بستگان و همسایگان برده می‌شود و اگر در این شب گذرتان بر هر خانه‌ای افتاد با انواع غذاها روبه‌رو می‌شوید. لحظاتی بعد از شام گروهی با نقابی که به چهره دارند در کوچه‌پس‌کوچه‌ها به راه افتاده و با آواز و ترانه‌های مخصوص، صاحب‌خانه را از آمدن‌شان مطلع می‌سازند و صاحبخانه با خوراکی‌های موجود در خانه به آنها هدیه می‌دهد.
  رسم کشتی در الشتر: در گویش محلی مردمان لرستان به شب یلدا، «توک چله» گفته می‌شود. یکی از رسوم زیبای مردمان شهر الشتر در لرستان، رسم کشتی است که طی آن بنا به استطاعت خانواده، بره یا گوسفندی را در این شب سر بریده و اهل منزل با کباب مخصوصی موسوم به دنده‌کباب، جگروز (جگر به دور لایه‌ای مخصوص از چربی نازک به نام وز پیچیده و کباب می‌شود) و گله بریژ(بخش‌های نرم گوشت که به همراه دنبه کباب می‌شود) از اهل منزل خود پذیرایی می‌کنند.