عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل لغو شد
راهبرد دو وجهی غرب در برابر ایران
تصویب قطعنامه لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل با فشارهای آمریکا و متحدانش در شرایطی است که بهنظر میرسد طرفهای غربی همچنان درحال سوءاستفاده از سازوکارهای بینالمللی باهدف افزایش فشارها بر جمهوریاسلامی هستند؛ دولتهایی که در ماههای اخیر راهبرد دووجهی «حمایت از ادامه آشوبها درون ایران» و «فشار از بیرون از طریق سازمانها و نهادهای بینالمللی» را در دستورکار قرار دادهاند. آنها در نخستینگام، 26آبان، یک قطعنامه ضدایرانی در شورایحکام آژانس بینالمللی انرژیاتمی بهتصویب رساندند، در 3آذرماه، قطعنامه ضدایرانی «وضعیت حقوق بشر در ایران» به تصویب رسید و هفته قبل هم کمیسیون مقام زن سازمان ملل در قطعنامهای که پیشنویس آن ازسوی دولت آمریکا ارائه شده بود، با ۲۹رأی موافق، ۸رأی مخالف و ۱۶رأی ممتنع، حذف ایران از این کمیسیون را بهصورت «غیراجماعی» تصویب کرد تا بدعتگذاری سیاسی دیگری در تاریخ سازمان ملل متحد رقم بخورد.
چرا حذف ایران بیسابقه است؟
لغو عضویت ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد از این جهت «بیسابقه» و «بدعتگذاری سیاسی» بودهاست که بررسی اسناد تاسیس این کمیسیون حکایت از آن دارد که هیچ سازکاری در مورد اخراج یک کشور عضو از این کمیسیون پیشبینی نشده است و لغو عضویت ایران، اقدامی بود که برای نخستینبار انجام شدهاست؛ بههمین دلیل هم هست که کارشناسان معتقدند لغو عضویت ایران از این کمیسیون را باید در چارچوب سناریوی به انزوا کشاندن جمهوریاسلامی در عرصه بینالمللی مورد بررسی قرار داد.
آمارهایی از پیشرفتهای حوزه زنان در ایران
لغو عضویت جمهوریاسلامی در کمیسیون مقام زن سازمانملل متحد در شرایطی انجام میشود که ایران طی سالهای اخیر پیشرفتهای قابلتوجهی در حوزه زنان داشتهاست. براساس آماری که در روزهای اخیر ازسوی خدیجه کریمی، مدیرکل اموربینالملل معاونت امور زنان و خانواده ریاستجمهوری منتشر شد، «افزایش سن امید به زندگی در میان زنان به ۷۸سال»، «کاهش آمار بیسوادی در میان زنان به زیر ۱۰درصد»، «کسب رتبه نخست ایران در برابری حق تحصیل دختر و پسر و عدالتآموزشی در دنیا»، «افزایش درصد پزشکان متخصص زن به ۴۰درصد و در فوقتخصص به ۳۰درصد»، «افزایش نسبت زنان عضو هیأتعلمی در دانشگاههای علومپزشکی به ۳۴درصد و افزایش این نسبت به عدد بیشاز 33.3درصد برای زنان عضو هیأتعلمی در سایر دانشگاههای کشور»، «فعالیت 1121زن قاضی در کشور»، «رشد سالانه حدود ۳درصد جذب قضات زن از سال۱۳۹۰»، «نرخ ۵۶درصدی ورود دختران به دانشگاهها» و «نگاه ویژه به توانمندسازی اقتصادی زنان روستایی، عشایر و زنان سرپرست خانوار» تنها گوشهای از پیشرفتهای بهدست آمده در حوزه زنان در ایران طی سالهای اخیر بودهاست.
مخالفان لغو عضویت چه گفتند؟
فشارهای سیاسی آمریکا و متحدانش برای لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد در شرایطی بود که این بدعتگذاری سیاسی با مخالفت برخی دولتها مواجه شد. نماینده روسیه در مخالفت با لغو عضویت ایران از کمیسیون مقام زن گفت: این جلسه برای چه تشکیل شده است؟ پاسخ آن این است که آمریکا و برخی اعضای دیگر که خود ناقض حقوقبشرند، در تلاش هستند یک کشور مستقل و دارای حاکمیت را از کمیسیون مقام زن حذف کنند. این خود مغایر با قوانین موجود و پروسه کاری «اکوسوک» است. نماینده پاکستان هم در مخالفت با لغو عضویت ایران گفت که هیچ قانونی برای اخراج اعضا وجود ندارد. او عنوان کرد که عضویت ایران با رأی اعضای همین شورا در سال۲۰۲۱ و برای یک دوره 4ساله بوده و نباید اکنون به پایان برسد. نماینده برزیل وضعیت زنان و دختران در ایران را موضوعی مورد توجه جامعه بینالملل دانست، اما گفت اخراج یک کشور از چنین کمیسیونی سابقه ندارد و در طرح پیشنهادی آمریکا هم مشخص نیست که اخراج ایران چگونه به بهبود وضعیت کمک خواهد کرد. کشورهای بولیوی، چین، قزاقصستان، نیکاراگوئه، نیجریه، عمان، روسیه و زیمبابوه به قطعنامه پیشنهادی برای حذف ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل رأی مخالف دادند.
اهداف تشکیل کمیسیون مقام زن
کمیسیون مقام زن سازمان مللمتحد جزو نخستین «نهادهای بینالدولی» بهشمار میرود که در سال1946 با عضویت 15کشور در چارچوب «شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد» آغاز بهکار کرد. این کمیسیون «برابری جنسیتی» و «کمک به پیشرفت زنان» را ازجمله اهداف خود اعلام کردهاست و دراین حوزه به تصمیمگیری و سیاستگذاری میپردازد. کمیسیون مقام زن سالانه طی نشستی ۱۰روزه در مقر اصلی سازمان ملل در نیویورک، موضوعهایی از قبیل «پیشرفت در برابری جنسیتی»، «تعیین چالشها»، «وضع استانداردهای جهانی» و «فرمولبندی سیاستهایی برای ترویج برابری جنسیتی و پیشرفت زنان» را مورد بحث و بررسی قرار میدهد. اگرچه تصمیمگیریهای این کمیسیون ضمانت اجرایی ندارد، اما بالاترین مقام نظارتی در حوزه زنان در سازمان ملل بهشمار میرود.
روند عضویت ایران
اعمالفشار سیاسی باهدف لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد و بدعتگذاری سیاسی جدید در سازمانهای بینالمللی در شرایطی است که جمهوریاسلامی سالگذشته با ۴۳رأی از ۵۴رأی کشورهای عضو شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل (اکوسوک) بهمدت 4سال بهعضویت این کمیسیون درآمد؛ عضویتی که برای سومینبار از سال2011 بود که صورت میگرفت. ترکیب این کمیسیون شامل ۱۳عضو از آفریقا، ۱۱عضو از آسیا، ۴عضو از اروپای شرقی، ۹عضو از آمریکای لاتین و حوزه کارائیب و ۸عضو از گروه اروپایغربی و دیگر کشورهاست و ایران پیشاز این در 2دوره طی سالهای 2010 تا 2019 به عضویت این کمیسیون درآمده بود و از ماه مارس 2022 نیز عضویت ایران آغاز شده بود؛ عضویتی که میتواند بهعنوان فرصتی درجهت ارائه کاملتر دستاوردها و ابتکارات کشور در حوزه زنان و خانواده باشد.
کارنامه سیاه زنستیزی
طرح ادعاهای واهی و گمراهکننده پیرامون نقض حقوقزنان در ایران ازسوی آمریکا و برخی متحدانش در شرایطی است که بررسیهای آماری نشان میدهد آمریکا کارنامه سیاهی در رفتارهای زنستیزانه، بهویژه ازسوی دستگاههای دولتی مانند پلیس دارد. براساس آمارهای برخی منابع آمریکایی مانند نشریه «واشنگتنپست»، طی سالهای 2018 تا 2021، حدود 190زن ازسوی پلیس آمریکا کشته شدهاند. برخی دیگر از آمارها نشان میدهد طی این 4سال، بیشاز 4هزار نفر ازسوی پلیس آمریکا کشته شدهاند.