ضرورت وجود یگان ویژه زنان

زهرا محمدی-پژوهشگر و جامعه‌شناس

هر نظامی برای بقا و استمرار خود به قدرت‌های نرم و سختی نیاز دارد تا بتواند با تکیه بر آن قدرت‌ها به حیات خود ادامه دهد. با نگاهی به تاریخ نظام جمهوری اسلامی ایران از بدو تشکیل تاکنون دیده می‌شود که دشمنان در پی سست‌کردن پایه‌های نظام و فروپاشی آن هستند؛ لذا نیاز به مولفه‌های قدرتمندی است که در ابعاد سخت و نرم نقش‌آفرینی کنند. در بعد مولفه‌ها و ابزارهای قدرت نرم می‌توان به باورها و اعتقادات دینی و مذهبی مردم اشاره کرد که در مواقع خاص در صحنه حضور داشته باشند و با تجدید پیمان با نظام، دشمن را مأیوس کنند. در بعد ابزارهای قدرت سخت نیز نیروهای نظامی قدرتمند و وفادار به نظام و به‌خصوص یگان ویژه هستند که در لحظات سخت و نفس‌گیر با اقتدار وارد عمل شده و با ایستادگی برای دفاع از ساحت نظام و حریم ولایت اقدام می‌کنند.
فلسفه وجودی یگان ویژه، حضور نیروهای آماده برای پیشگیری از توطئه‌ها و مقابله با بحران است. درواقع وجود این نیرو برای حمایت از جامعه در برابر تهدیدها و جلوگیری از تعارضات و حضور در بحران‌ها و ایفای نقش امداد و احتیاط است. در زمان‌های بحرانی که اغتشاشات گسترش پیدا می‌کند، واحدهای یگان ویژه با توجه به مأموریت‌های محوله وارد عمل شده و نسبت به آرام کردن محیط اقدام می‌کنند. یگان ویژه به‌عنوان مهم‌ترین راهبرد (ضد‌شورش) نقش بی‌بدیلی را در مقابله با شورش ایفا می‌کند. این یگان عملیاتی همیشه لبه جلویی برخوردها بوده و همین امر باعث شده تا مردم این نیرو را به عنوان واحدی که به‌دنبال برخورد سخت هستند، بشناسند؛ درحالی‌که یگان ویژه همواره در مأموریت‌های خود انعطاف‌پذیر بوده و مأموریت‌های خود را متناسب با تهدیدها و ابزارهای آن به انجام می‌رسانند. یگان ویژه در شرایط بحرانی (قرمز) که هدف از تخلفات و بی‌نظمی‌های گسترده براندازی نظام است، با تدابیر فرماندهان وارد صحنه شده و ضمن برخورد با متخلفان، نظم و امنیت را به جامعه برمی‌گرداند. این نیرو برای انجام وظایف خود دوره‌های آموزش جسمانی و تخصصی خاصی می‌بیند و توانایی مقابله با هر نوع اغتشاش را دارد. یگان ویژه جدیدترین نیروی نظامی در ایران است که طی سال‌های اخیر تشکیل شده و به لحاظ آمادگی و تجهیزات سرآمد همه یگان‌های نظامی و انتظامی کشور است. این یگان در رویکرد اجتماعی 2راهبرد نهایی دارد:
یگان ویژه در اغتشاشات تمام‌کننده است و تلاش می‌کند تا اقتدار و توانمندی خودش را از راه‌های مختلف به جامعه القا کند.
آموزش‌ها، تجهیزات و تاکتیک‌های یگان ویژه در سطحی از حرفه‌ای‌گری است که بعد از رعایت اصول کنترل اغتشاشات قصد انجام عملیات برق‌آسا را داشته باشد و مردم هم آنها را تأیید کنند. با زنانه شدن جرم و وارد شدن زنان به جرگه اغتشاشات از یک‌سو و لزوم رعایت حریم بین زن و مرد از سوی دیگر، این سؤال مطرح می‌شود که آیا پلیس مرد می‌تواند زنان را دستگیر کند و در شرایطی که زنان حجاب و عفت خود را در صحنه اغتشاشات کنار زده و به مسائل سیاسی دامن می‌زنند تا تبلیغات سوء علیه نظام جمهوری اسلامی داشته باشد، وجود نیروهای پلیس زن در یگان ویژه ضرورت ندارد؟
ازجمله دلایل ضرورت به‌کارگیری پلیس زن عبارتند از:
1 نیمی از جامعه را زنان تشکیل می‌دهند که مانند مردان نیازمند خدمات پلیس هستند. نیاز امنیتی ازجمله نیازهای اساسی در رأس هرم مازلوست و براساس نظریه تحول فرهنگی اگر امنیت مالی و جانی وجود نداشته باشد، نیازهای اجتماعی و خودشکوفایی در جامعه با مشکل مواجه خواهد شد.
2 مردم کشور اسلامی ایران خواهان اجرای اوامر الهی و رعایت حدود شرعی در تمام امور ازجمله تعاملات زن و مرد هستند؛ لذا برای رعایت این حدود و پیشگیری از مفاسدی که در برخورد پلیس مرد با متهمان زن یا سایر زنان ممکن است بروز کند، نیاز به پلیس زن وجود دارد.
3 وجود و رشد روزافزون زنان مجرم که نیاز به بازداشت و بازجویی و انتقال آنها به دادگاه و زندان است.
4 نیاز به بازرسی صحنه جرم که صدمه‌دیدگان زن هستند.
5 شرکت در عملیات دستگیری مجرمان و پاکسازی مکان‌های فسادی که زنان هم حضور دارند.
6 لزوم بازرسی بدنی زنان قاچاقچی و خرابکار
7 آموزش زنان پلیس و... .
موارد فوق حضور پلیس زن در شرایط عادی جامعه را نشان می‌دهد و درصورتی که شرایط بحرانی و شورش ایجاد شود، نیاز به نیروهای ویژه و طرح ضربتی است تا آرامش به جامعه برگردد. حتی براساس دیدگاه فمینیستی هم جرم دیگر یک فعالیت مردانه نیست و با روند رو به رشد جرم زنانه به‌خصوص حضور زنان در اغتشاشات و آشوب‌های خیابانی، نیاز به حضور و توسعه نیروی پلیس زن در جامعه ازجمله یگان ویژه قابل تأمل است. براساس نظریه تحلیل سیستمی، نیروی انتظامی برای حفظ کارکرد خود نیازمند فعالیت پلیس زن در قالب یگان ویژه است تا کنترل اوضاع را به‌دست گیرد. بنابراین با توجه به ورود زنان به حوزه‌های جرم‌خیز جدید به‌خصوص استفاده از آنها در اغتشاشات و آشوب‌های خیابانی به‌کارگیری پلیس زن در یگان ویژه ضروری است و نبود پلیس زن در این زمینه ممکن است شورش و آشوب را دامنه‌دار کند.
 با توجه به این مسائل و احتمال تهدید و در خطر قرار گرفتن ماهیت نظام در شرایط بحرانی، نیروی انتظامی جذب نیروهای سریع و آموزش‌دیده تحت‌عنوان یگان ویژه زنان را ضروری دیده است.