گزارش
نقشه عربی برای اخلال در روابط تهران - پکن
نایب‌رئیس کمیسیون امنیت‌ملی مجلس: چینی‌ها باید رویکرد هوشمندانه در قبال تحرکات اخیر ضدایرانی داشته باشند
سفر اخیر رئیس‌جمهور چین به عربستان‌سعودی و صدور بیانیه مشترکی که رویکرد خصمانه‌ای در قبال جمهوری‌اسلامی دارد، با انتقادهای گسترده‌ای در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مواجه شد؛ اقدامی که واکنش ضمنی تهران را نیز به‌دنبال داشت و معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور در توییتی، تلاش‌های منطقه‌ای ایران باهدف مبارزه با تروریسم را به طرف چینی یادآوری کرد.
به‌گزارش همشهری، صدور بیانیه مشترک با عربستان، تنها اقدام شائبه‌برانگیز در جریان سفر رئیس‌جمهور چین به خاورمیانه نبود و شی جین پینگ در نشست مشترک با سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در چهل‌وسومین گردهمایی این شورا، زیر بیانیه‌ای را امضا کرد که در آن از جمهوری‌اسلامی انتقاد شده بود.
همراهی چین با اتهام‌های واهی و مسبوق به سابقه شورایهمکاری در شرایطی است که مقام‌های تهران و پکن در سال‌های اخیر بارها بر گسترش روابط راهبردی فی‌مابین تأکید کرده‌اند. در آخرین روزهای شهریورماه گذشته بود که روسای‌جمهور 2کشور در حاشیه اجلاس شانگهای، روابط راهبردی تهران – پکن، به‌ویژه در قالب «برنامه همکاری‌های جامع راهبردی ایران و چین» را نشانه اراده دوجانبه در مسیر همکاری‌های مشترک ارزیابی و بر تقویت هرچه بیشتر مناسبات دوجانبه تأکید کردند؛ مناسباتی که با بسترهای مناسبی در حوزه‌های نفت و انرژی، ترانزیت، کشاورزی و تجارت و سرمایه‌گذاری همراه بوده‌است.
حاشیه‌های سفر رئیس‌جمهور چین به عربستان
در این میان اما چندی قبل و پس‌از انتشار گزارش اتاق بازرگانی ایران درباره قرارداد 27ساله چین با قطر برای سرمایه‌گذاری و خرید 60میلیارد دلاری
ال.ان.جی (گاز مایع شده) از این کشور، افکارعمومی در ایران نسبت به بی‌میلی پکن برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی ایران و گرایش به‌سمت رقبای تجاری انتقاد کردند. این درحالی بود که همکاری‌های مشترک در حوزه انرژی، یکی از مهم‌ترین محورهای برنامه همکاری‌های جامع راهبردی ایران و چین بوده‌است.
انتقادها از بی‌میلی چین برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌ایران فروکش نکرده بود که سفر رئیس‌جمهور این کشور به عربستان‌سعودی و همراهی با برخی مواضع ضدایرانی تعدادی از دولت‌های عربی، بار دیگر انتقادها از پکن در رسانه‌ها، محافل سیاسی و شبکه‌های اجتماعی ایران را به‌دنبال داشت.
ماجرا از این قرار بود که عربستان و چین در پی برگزاری یک نشست دوجانبه، بیانیه‌ای مشترک صادر کردند که در بخشی از آن، از ایران خواسته شده «در امور داخلی دیگر کشورها» دخالت نکند. در این بیانیه همچنین بر «اهمیت احترام گذاشتن ایران به اصل حسن همجواری» تأکید شده بود. ازسوی دیگر دوطرف همچنین خواستار همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی‌اتمی به‌منظور تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود شدند. طرف چینی همچنین هرگونه حمله به غیرنظامیان در خاک عربستان را محکوم کرد.
همراهی چین با بیانیه ضدایرانی شورایهمکاری
حاشیه‌های حضور شی جین پینگ در عربستان به همین‌جا ختم نشد و او بیانیه مشترکی را با سران کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس امضا کرد که در آن انتقادهایی علیه جمهوری‌اسلامی مطرح شده بود. در این بیانیه با نادیده گرفتن حمایت‌های گسترده عربستان و امارات از تروریسم و گروه‌های تروریستی در منطقه ادعا شده‌است: «شورای همکاری ادامه حمایت ایران از گروه‌های تروریستی و شبه‌نظامیان در عراق، لبنان، سوریه، یمن و دیگر مناطق که تهدیدکننده امنیت عربی و موجب بی‌ثباتی منطقه است را محکوم می‌کند.»
در این بیانیه ادعاهای تکراری درباره جزایر سه‌گانه ایران هم عنوان و ادعا شده در هرگونه مذاکره هسته‌ای با ایران باید اقداماتی که این شورا به‌زعم خود بی‌ثبات‌کننده منطقه، حمایت از تروریسم، برنامه موشکی، سلامت دریانوردی و تاسیسات نفتی خوانده شده هم مورد توجه قرار گیرد و اینکه کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس نیز در این گفت‌وگو و همه گفت‌وگوهای منطقه‌ای و بین‌المللی در این زمینه مشارکت داشته باشند.
این بیانیه ضمن «محکوم کردن دخالت‌های ایران در امور داخلی یمن»، ادعا کرده «این شورا آمادگی همکاری و تعامل به شکل جدی و فعال با برنامه هسته‌ای ایران را دارد؛ به‌گونه‌ای که اهداف و منافع مشترک در راستای احترام به حاکمیت و اصل حسن‌همجواری و قطعنامه‌های بین‌المللی و مشروع برای تضمین امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی، تامین شود.» دراین بیانیه همچنین اقدام‌های ایران در راستای تامین امنیت خود و هدف قرار دادن مواضع تروریست‌های مورد حمایت آمریکا و دنباله‌روهای آن در اقلیم کردستان عراق محکوم شده‌است.
واکنش تهران
مباحث ضدایرانی مطرح شده درجریان سفر اخیر رئیس‌جمهور چین به عربستان اما واکنش معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری را به‌همراه داشت. محمد جمشیدی در توییتی دراین باره نوشت: «همکاران چینی به یاد داشته باشند وقتی سعودی و آمریکا از گروه‌های تروریستی داعش و القاعده در سوریه حمایت کردند، این ایران بود که با تروریست‌ها جنگید تا ثبات و امنیت در منطقه مستقر شود و تروریسم به شرق و غرب تسری نیابد.»
عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس هم دیروز در گفت‌وگو با رسانه‌ها، با محکوم کردن بیانیه مشترک اخیر چین و عربستان گفت: ایران در منطقه خاورمیانه و به‌ویژه غرب آسیا به‌عنوان کشوری قدرتمند ازنظر علمی، موشکی، دفاعی و موارد دیگر شناخته شده‌است و ما به‌هیچ‌وجه به‌جز صلح، دوستی، آرامش و امنیت برای منطقه و همسایگان چیز دیگری نخواستیم و انتظار نداشته‌ایم؛ موضوعی که همه همسایگان از آن اطلاع دارند. یعقوب رضازاده ادامه‌داد: ما با چین روابطی سیاسی و اقتصادی داریم. چین به بازار نفت و اقتصاد ما نیاز داشته و ما هم با این کشور تبادلاتی داریم. براین اساس به‌هیچ‌وجه این بیانیه مشترک از طرف چین مورد انتظار و قبول کشور ما نیست؛ باید دستگاه دیپلماسی و وزارت خارجه با قدرت و قاطعانه جواب این بیانیه را بدهد.
اینها درحالی‌است که دیروز وزارت بازرگانی چین از سفر معاون نخست‌وزیر این کشور به ایران و امارات طی روزهای آتی خبرداد. گفته می‌شود قرار است این مقام چینی بین روزهای یکشنبه(امروز) تا چهارشنبه (۲۰ تا ۲۳ آذر) به امارات و ایران سفر کند.
مکث
یک توصیه به چینی‌ها
نایب‌رئیس کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس درباره اقدام اخیر رئیس‌جمهور چین در همراهی با ادعاهای واهی و تکراری شورایهمکاری خلیج‌فارس بر ضد‌ایران به همشهری گفت: دستگاه دیپلماسی کشور باید هوشمندانه و قاطعانه به بررسی ادعاهای مطرح شده پرداخته و اقدام‌های لازم را انجام دهد، اما نکته مهم اینجاست که جمهوری‌اسلامی درطول دهه‌های اخیر همواره بر مبنای تامین حداکثری منافع‌ملی عمل کرده و در این زمینه به هیچ قدرتی وابسته نبوده‌است.
ابراهیم عزیزی افزود: جمهوری‌اسلامی در طول این سال‌ها تلاش کرده با صراحت، جرات، جسارت و تولید قدرت به دفاع همه‌جانبه از منافع ملی ایران بپردازد و بر این اساس هیچ چشمداشتی هم به قدرت‌های شرق و غرب نداشته‌است. وی با بیان اینکه پس‌از پیروزی انقلاب‌اسلامی «نه شرقی، نه غربی» همواره به‌عنوان راهبردی درمسیر قدرت‌افزایی، مدنظر نظام سیاسی کشور بوده‌است، ادامه داد: ما در مسیر دستیابی به اهداف متعالی ترسیم شده، هیچ‌گونه وابستگی به شرق و غرب نداریم و رویکردهای عزتمندانه خود را در چارچوب آرمان‌های بلند جمهوری‌اسلامی پیش می‌بریم.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: براساس رویکردهای قدرت‌افزای مدنظر جمهوری‌اسلامی، طبیعی است بسیاری از کشورهای سلطه‌گر همواره به‌دنبال ایجاد اخلال در تحقق اهداف مدنظر ما هستند و پیشرفت‌های ایران خوشایندشان نیست. براین اساس تلاش می‌کنند با به‌کارگیری ابزارها و حیله‌های مختلف، مانع گسترش روابط راهبردی ایران با هم‌پیمانانش شوند. وی ادامه داد: اینها درحالی‌است که ما در مکتب امام بزرگوارمان آموخته‌ایم باید از این موانع عبور و مسیر را برای دستیابی به اهداف موردنظر هموار کرد. عزیزی عنوان‌کرد: توصیه ما به چینی‌ها، به‌عنوان متحد راهبردی ایران، این است که فریب برخی لفاظی‌های ضدایرانی را نخورند و مرعوب برخی تهدیدهای پوشالی نشوند. اتحاد استراتژیک ایران، روسیه و چین بسیاری از قدرت‌های غربی را ترسانده و آنان را به چاره‌اندیشی برای ایجاد اختلال در این زمینه واداشته‌است. نایب‌رئیس کمیسیون امنیت‌ملی مجلس درباره دلایل همراهی چین با مواضع ضدایرانی برخی دولت‌های عربی گفت: در این زمینه دستگاه دیپلماسی باید با مذاکره و گفت‌وگو موضوع را پیگیری کند. با توجه به روابط فی‌مابین تهران و پکن، از چین انتظار نداشتیم با چنین مواضعی همراهی کند. عزیزی با بیان اینکه چینی‌ها باید رویکرد هوشمندانه در قبال تحرکات اخیر ضدایرانی داشته باشند، افزود: به‌نظر می‌رسد چینی‌ها تحت‌تأثیر برخی لفاظی‌ها و بیان مطالب غیرواقع درباره ایران ازسوی برخی دولت‌های منطقه قرار گرفته‌اند؛ موضوعی که زمینه‌ساز صدور بیانیه اخیر ازسوی شورایهمکاری خلیج‌فارس شده‌است.
وی با تأکید بر برخورد فعالانه دستگاه دیپلماسی با این موضوع، اضافه‌کرد: اکنون ضروری است که مواضع هوشمندانه، به‌موقع و متناسب با راهبردهای کلان جمهوری‌اسلامی داشته باشیم و با تامل جلو برویم؛ نباید خود را وارد فضایی کنیم که برخی می‌پسندند و برای تحقق آن برنامه‌ریزی کرده‌اند.
