سرنوشت قیمت خودرو

آمارها نشان می‌دهد قیمت خودروهای داخلی از ابتدای امسال تاکنون به‌طور میانگین 28.2درصد رشد کرده است. با این حال شتاب صعود قیمت‌ها در 2ماه گذشته افزایش یافته؛ اکنون این پرسش مطرح است که آیا روند صعودی قیمت‌ها تا پایان سال ادامه خواهد یافت. به‌نظر می‌رسد قیمت خودرو در روز‌های پایانی سال تحت‌تأثیر 3عامل قیمت دلار، میزان تولید و واردات خودروست. به گزارش همشهری، داده‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد نیمی از مردم ایران دارای خودروی شخصی هستند؛ آماری که نشان می‌دهد خودرو یک کالاهای بااهمیت در اقتصاد ایران بوده و نوسان قیمت آن برای خانوارهای ایرانی مهم است؛ به‌ویژه آنکه از سال 1397تاکنون خودرو بار دیگر به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است؛ به‌معنای اینکه مردم در کنار کاربری مصرفی این کالا، از آن به‌عنوان کالایی که می‌تواند تورم را هم پوشش دهد، استفاده می‌کنند. در چنین شرایطی تازه‌ترین آمارها از روند قیمت خودروها از ابتدای امسال تاکنون نشان می‌دهد قیمت خودروهای داخلی به‌طور میانگین از ابتدای امسال تاکنون 28.2درصد افزایش یافته؛ البته در این میان قیمت برخی خودرو‌ها حتی بیش از نرخ میانگین افزایش یافته است. طبق این اطلاعات، قیمت 11درصد از خودروهای داخلی بیش از 40درصد افزایش یافته و حتی قیمت یک محصول متعلق به شرکت زامیاد تا 49درصد افزایش را تجربه کرده است. در این مدت همچنین قیمت 22درصد از خودروهای داخلی بین 30تا 36درصد افزایش یافته و 41درصد از خودرو‌های داخلی نیز رشدی بیش از 20درصد را تجربه کرده‌اند. این میزان رشد قیمت خودرو در سبد دارایی خانوارهایی که دارای خودروی شخصی هستند، تأثیر زیادی داشته است. اکنون این پرسش مطرح است که آیا روند صعودی قیمت‌ها تا پایان سال ادامه خواهد یافت یا خیر؟

عوامل سه‌گانه
اطلاعات موجود نشان می‌دهد قیمت انواع خودرو در ماه‌های آینده و به‌ویژه تا پایان امسال تحت‌تأثیر 3عامل میزان تولید و عرضه، واردات و قیمت دلار است. آمار‌ها حاکی از آن است که جمع کل خودرو‌های سواری تولید شده در 8ماه امسال به مرز 670هزار دستگاه رسیده که این میزان 15درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است و نشان می‌دهد تعداد خودرو‌های سواری تولید شده در 8ماه امسال 87هزارو 262دستگاه بیشتر از 8ماه پارسال بوده است. محاسبات نشان می‌دهد شرکت‌های خودرو‌ساز از ابتدای امسال تاکنون هر ماه به‌طور میانگین 84هزار دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند و انتظار می‌رود درصورتی که میانگین تولید در سطوح فعلی حفظ شود، میزان تولید خودروهای سواری در سال‌جاری از مرز یک‌میلیون دستگاه فراتر رود که بالاترین رکورد در چند سال گذشته محسوب می‌شود. طبق آمار‌های موجود جمع تولید خودرو‌های سواری در سال 1399معادل 900هزار دستگاه و در سال گذشته 865هزار دستگاه بوده است. طبق این اطلاعات، میزان عرضه یا فروش خودرو نیز در سال‌جاری به تناسب تولید افزایش یافته، همه اینها به‌معنای آن است که تداوم رویه فعلی تولید و عرضه خودرو می‌تواند بر قیمت انواع خودرو در ماه‌های آینده تأثیر زیادی داشته باشد؛ زیرا سوابق سال‌های گذشته نشان می‌دهد هر زمان عرضه خودرو افزایش یافته، قیمت خودرو نیز در بازار آزاد تعدیل شده است.
عامل دومی که می‌تواند بر قیمت خودرو تا پایان سال تأثیر داشته باشد، واردات خودروهای خارجی است. طبق برنامه‌ریزی وزارت صنعت قرار است تا پایان امسال یک‌میلیارد دلار خودروی خارجی وارد شود. برآورد می‌شود با تخصیص این میزان ارز کمتر از 100هزار خودروی خارجی وارد بازار ایران شود. این میزان عرضه خودرو با توجه به آنکه مسئولان وزارت صنعت قبلا سطح تقاضای سالانه خودرو را در ایران بین یک تا1.5میلیون دستگاه ارزیابی کرده بودند، می‌تواند بر قیمت خودرو تأثیر داشته باشد. البته باید به این نکته توجه کرد که برای اثرگذاری بیشتر، قیمت این خودروها بعد از ورود به ایران نباید با رشد زیادی مواجه شوند که فعلا در این زمینه تردید‌هایی وجود دارد.

اثر دلار
این اما همه ماجرا نیست و عامل دیگری نیز در قیمت خودرو نقش دارد که می‌تواند حتی اثر 2عامل قبلی را خنثی کند. به‌زعم کارشناسان عامل دیگری که اثر تعیین‌کننده‌ای بر قیمت خودروها دارد، روند نرخ دلار است.
آمارها نیز نشان می‌دهد بین قیمت‌ها در بازارهای خودرو و ارز همبستگی وجود دارد و قیمت خودرو در طول سال‌های گذشته تحت‌تأثیر رشد نرخ دلار افزایش یافته است. داده‌های مربوط به بازار ارز نشان می‌دهد نرخ هر دلار آمریکا از ابتدای امسال تاکنون دست‌کم 37درصد رشد کرده است.
برآورد برخی کارشناسان بر این است که منحنی نرخ ارز تحت‌تأثیر رشد حجم نقدینگی، رشد کسری بودجه و افزایش تنش‌های دیپلماتیک می‌تواند تا پایان سال همچنان شیب صعودی داشته باشد. چنانچه این پیش‌بینی محقق شود، قیمت انواع خودرو می‌تواند از این ناحیه تحت‌تأثیر قرار گیرد. به بیان بهتر در شرایطی که از یک‌سو افزایش عرضه و واردات خودرو می‌تواند به کاهش قیمت خودرو منجر شود، در مقابل، رشد نرخ ارز می‌تواند این اثرات کاهشی را خنثی کند و حتی شاید روند بازی در بازار خودرو به‌گونه‌ای ترسیم شود که دست دلار برای تعیین قیمت‌ها در آینده قوی‌تر از هر عامل دیگری باشد.