مأموریت: خروج مسکن از بحران

حامد فوقانی-دبیر گروه شهری

چندسالی می‌شود که داشتن خانه در شهرهای بزرگ برای خیلی‌ها تبدیل به یک آرزو شده است. زوج‌های جوان برای شروع زندگی مشترک زیر یک‌سقف، اغلب راهی جز اجاره‌نشینی ندارند و اگر برای سال اول زندگی، هر طور شده پول رهن و اجاره را جور کنند، از سال‌های بعد با مشکل غول تورمی افزایش اجاره‌بها روبه‌رو می‌شوند. همین کافی است تا آنها سال به سال، بیشتر زیر فشار قرض و وام بروند و خانه‌دار‌شدن‌شان، رؤیایی دست‌نیافتنی نشان دهد. آنچه آمارهای بانک مرکزی، معاملات مسکن و پژوهش‌های شهرداری تهران نشان می‌دهد، غول خانه‌داشتن در پایتخت بسیار بزرگ‌تر از حد تصور است؛ غولی که در دهه گذشته، به‌خاطر بی‌توجهی به اهمیت موضوع به‌ویژه از نظر تفاهم با نهادهای مختلف و حساب باز‌کردن روی مشارکت مردم، رشد کرده و مشکلات شهروندان طی 3سال اخیر در این زمینه بسیار پرنمود شده است.
 بگذارید آخرین آمارهای منتشر شده از این نظر را برای آنکه بدانیم مسکن در چه نقطه بحرانی قرار گرفته، مرور کنیم. طبق آمار بانک مرکزی، همزمان با رشد 47.8درصدی تعداد معاملات مسکن، میانگین قیمت مسکن شهر تهران در آبان‌ماه گذشته، 6.8درصد نسبت به ماه قبل رشد داشته و بهای هر مترمربع زیربنای مسکونی در این ماه به 46.7میلیون تومان رسیده است؛ یعنی قیمت هر مترمربع آپارتمان در پایتخت به‌طور میانگین بیش از 46میلیون تومان است و یک‌آپارتمان 50مترمربعی در یک‌منطقه معمولی، بیش از 2میلیارد و 300میلیون تومان قیمت می‌خورد. این در حالی است که ترکش‌های تورم بازار مسکن، دامنگیر بازار اجاره می‌شود. از سوی دیگر، آنطور که علیرضا زاکانی، شهردار تهران عنوان می‌کند، حدود 51درصد پایتخت‌نشینان مستأجر هستند و در این میان، تهران یک‌میلیون واحد مسکونی برای تامین نیاز خانه‌دار‌شدن شهروندان، کم دارد. به‌گفته او، خرید مسکن در تهران ۶۷سال برای یک فرد عادی زمان می‌برد؛ یعنی چند نسل باید بگذرد تا یک خانواده بتواند خانه‌دار شود.
زاکانی بر اساس همین مسئله و چالش بزرگ، ‌هم‌افزایی میان ارگان‌ها و نهادهای مختلف در راستای تسهیل‌سازی روند احداث خانه‌های ارزان‌قیمت را مهم دانسته و دلیل تشکیل قرارگاه مسکن از یک‌سال گذشته تاکنون را همین امر، اعلام می‌کند؛ قرارگاهی که خروجی آن، تفاهم‌هایی با بنیاد ملی مسکن، ارتش، سپاه پاسداران، نیروی انتظامی، سازمان تامین اجتماعی و چندین سازمان‌ نیمه‌دولتی و خصوصی بوده است. برنامه‌ها و مسیرهایی که با هدف تامین 180هزار واحد مسکونی برای فاز نخست ختم می‌شوند هم کاملا تعیین شده‌اند.