کاهش فعالیت‌های اقتصادی زیر سایه رکود

اقتصاد ایران در آبان‌ماه در 3بخش ساختمان، خدمات و کشاورزی گرفتار رکود و کاهش فعالیت شده و فقط بخش صنعت با رشد اندکی روبه‌رو بوده است. در این ماه علاوه بر رکود فعالیت‌های ساختمانی، کشاورزی و خدماتی، همانند ماه قبل کمبود نقدینگی، اتفاقات اخیر کشور و روند صعود نرخ ارز نیز در افول شامخ اثرگذار است.
به‌گزارش همشهری، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران از رسیدن شامخ اقتصاد به 47.39واحد خبر داده که 2.8واحد کمتر از مهرماه است. با این میزان افت، شاخص آبان‌ماه به کمتر از 50واحد نزول کرده و درواقع از کاهش میزان فعالیت‌های کسب‌وکارها و افزایش رکود حکایت دارد. در این ماه به‌جز مؤلفه سرعت انجام و تحویل سفارش و موجودی مواداولیه یا لوازم خریداری‌شده سایر مؤلفه‌های اصلی کمتر از ۵۰ثبت شده‌اند.

نقشه فعالیت‌های اقتصادی در آبان
در آبان ماه شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار به‌واسطه رکود فعالیت در بخش‌های ساختمان، خدمات و کشاورزی به کمترین میزان 15ماه اخیر (به‌غیر از فروردین‌ماه) رسیده و شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان نیز برای دومین ماه پیاپی و با شیب بیشتری افت کرده است. همچنین در آبان‌ماه شاخص میزان صادرات کالا یا خدمات برای پنجمین ماه پیاپی کاهشی بوده و شاخص میزان فروش کالاها و خدمات نیز برای دومین ماه پیاپی افت کرده است. البته در ماه گذشته، شرایط بخش صنعت باوجود اثرپذیری فعالیت‌های این بخش از تحولات اقتصاد کلان، اندکی مساعدتر بوده و فعالیت‌های صنعتی با رشد بسیار اندک روبه‌رو بوده‌اند؛ هرچند در این بخش نیز شاخص موجودی مواداولیه خریداری‌شده برای چهارمین ماه پیاپی کاهشی بوده و همزمان شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان نیز برای دومین ماه پیاپی کاهشی و البته با شدتی کمتر، افت کرده است. ضمن اینکه در آبان‌ماه، شاخص میزان فروش محصولات بخش صنعت نیز برای پنجمین ماه پیاپی همچنان زیر 50ثبت شده؛ اما در مقایسه با مهرماه با شدت کمتری کاهشی است.

حال و هوای اقتصاد کلان
طبق نظرسنجی انجام شده از بنگاه‌های اقتصادی کشور، شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار در آبان ماه به کمترین مقدار از شهریورماه1400 تاکنون (به‌غیر از فروردین‌ماه) رسیده و دلیل اصلی آن رکود در بخش ساختمان، خدمات و کشاورزی بوده است. در این ماه شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان برای دومین ماه پیاپی و با شیب بیشتری کاهش داشته و شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی نیز به کمترین میزان 8ماهه اخیر رسیده است. از سوی دیگر، شاخص قیمت خرید مواداولیه و لوازم موردنیاز تولید با شیب بیشتری نسبت به ماه قبل افزایش پیدا کرده و به بالاترین مقدار 5ماهه رسیده درحالی‌که شاخص قیمت فروش محصولات با شیب کمتری نسبت به ماه قبل رشد داشته است. به‌عبارت‌دیگر، باوجود افزایش هزینه تولید، کالا و خدمات تولیدی به‌واسطه شرایط بازار و کاهش تقاضا با افزایش قیمت کمتری عرضه شده است. علاوه بر این، شاخص میزان صادرات کالا یا خدمات نیز در آبان برای پنجمین ماه پیاپی کاهش داشته و میزان فروش کالا یا خدمات نیز برای دومین ماه پیاپی در رکود بوده است. به‌گزارش همشهری، تحولات اقتصادی آبان‌ماه باعث شده شاخص انتظارات فعالان اقتصادی برای میزان فعالیت در آذرماه با شدت بسیار کمتری نسبت به مهرماه رشد کند. به‌طورکلی، گزارش شامخ کل اقتصاد در آبان ماه نشان می‌دهد که شرکت‌ها همچنان با کاهش شدید تقاضا به‌ویژه در بخش خدمات و کشاورزی و کاهش در میزان فروش روبه‌رو هستند. همانند ماه قبل کمبود نقدینگی و اتفاقات اخیر کشور در این روند کاهشی تأثیرگذار بوده است. از سوی دیگر، روند صعود نرخ ارز با توجه به کمبود قدرت خرید مشتریان شرایط را برای فعالان اقتصادی مشکل می‌کند.

بخش صنعت در حاشیه امن
براساس داده‌های به‌دست آمده از بنگاه‌های بخش صنعت، با وجود نامساعدتر‌شدن وضع فعالیت‌های کسب‌وکار در بخش‌های ساختمان، کشاورزی و خدمات، شاخص مدیران خرید بخش صنعت در آبان ماه اندکی رشد کرده و به عدد52.49 رسیده است. در این ماه، شاخص مقدار تولید محصولات بخش صنعت تقریباً مشابه ماه قبل بوده، هرچند با توجه به کاهش شدید تقاضا مانند ماه قبل افزایش تولید به افزایش موجودی انبار منجر شده است. در این میان شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان بخش صنعت در آبان برای دومین ماه پیاپی کاهش پیدا کرده که به عقیده فعالان اقتصادی ناشی از کمبود نقدینگی، کاهش قدرت خرید، صعود نرخ ارز، اتفاقات اخیر کشور و همچنین در برخی از فعالیت‌ها ناشی از قطعی اینترنت بوده است.
بررسی گزارش شامخ نشان می‌دهد در آبان‌ماه، شاخص موجودی مواداولیه خریداری‌شده بخش صنعت برای چهارمین ماه پیاپی کاهشی بوده که دلیل اصلی آن از نظر فعالان اقتصادی، کمبود نقدینگی و افزایش نرخ ارز است. به‌خصوص که شاخص قیمت خرید مواداولیه بخش صنعت در آبان ماه به بیشترین میزان 5ماهه رسیده است.