اسد، برگ برنده انتخاباتی به اردوغان نمیدهد
هفتهها پس از انتشار اخبار جستهوگریخته درباره پادرمیانی روسها برای عادیسازی روابط ترکیه و سوریه و همچنین جلوگیری از آغاز عملیات زمینی نیروهای ترکیهای در شمال سوریه، بشار اسد، رئیسجمهور سوریه پیشنهاد مسکو برای دیدار رودررو با همتای ترکیهای خود را رد کرده است.
منابع مطلع به رویترز گفتهاند که دمشق با اشاره به انتخابات پیشروی ریاستجمهوری در ترکیه و همچنین حضور نظامی ترکیه در خاک سوریه گفته که نمیخواهد با این دیدار موقعیت انتخاباتی رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه را تقویت کند. رویترز به نقل از منابع خود نوشته: بشار اسد پیشنهاد دیدار با اردوغان را با حضور ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه رد کرده است. گفته شده، دمشق معتقد است چنین دیداری موقعیت اردوغان پیش از انتخابات ریاستجمهوری ترکیه را تقویت میکند؛ بهویژه اینکه موضوع بازگرداندن بخشی از ۳.۶ میلیون آواره سوریهای مستقر در ترکیه به کشورشان مطرح است.
رویترز به نقل از این منبع نوشته: «دمشق چرا باید چنین برگ برندهای به اردوغان هدیه کند؟ تا پیش از انتخابات هیچ دیداری اتفاق نخواهد افتاد.» گفته شده، دمشق حتی پیشنهاد دیدار وزرای خارجه ترکیه و سوریه را نیز رد کرده است.
ترکیه در شرایطی میزبان بزرگترین جمعیت پناهجویان جهان است که خود بهشدت درگیر جهش تورم و بحران اقتصادی است. همین مسئله نارضایتیهای عمومی از حضور سوریهایها در ترکیه را بهشدت افزایش داده است. برهمین اساس، یکی از وعدههای انتخاباتی اردوغان فراهم کردن شرایط بازگشت داوطلبانه یک میلیون پناهجوی سوریهای به کشورشان است. با این حال یک دیپلمات سوریهای به رویترز گفته: «سوریه معتقد است که این نشست اگر نتیجه محسوسی به همراه نداشته باشد، بیفایده است و خواسته فعلی دمشق، خروج کامل نیروهای نظامی ترکیه از شمال کشورشان است.»
برای ترکیه اما احیای رابطه با دمشق اهمیت زیادی دارد چرا که علاوه بر هموار کردن مسیر بازگشت پناهجویان سوریهای، احیای روابط با دمشق میتواند به اردوغان کمک کند تا نگرانیهای خود درباره حضور شبهنظامیان کرد را در شمال سوریه حل کند.
خصومت بشار اسد و اردوغان به تحولات موسوم به بهار عربی بازمیگردد؛ زمانی که ترکیه از اعتراضهای داخلی در کشورهایی چون مصر و تونس حمایت کرد و در سوریه نیز از گروههای شبهنظامی علیه دولت اسد حمایت مالی کرد. وب سایت میدلایستای مینویسد: وقایع مربوط به بهار عربی کمکم رنگ میبازند و اردوغان که کشورش با بحران اقتصادی و تورم سرسامآور دست و پنجه نرم میکند رویکردش را تغییر داده است. اردوغان که روزگاری سوگند یاد کرده بود که هرگز با عبدالفتاح الیسی، رئیسجمهور مصر، دیدار نخواهد کرد در سفر به قطر در مراسم افتتاحیه جام جهانی با او دست داد و 2 رهبر مقابل دوربینها لبخند زدند. ترکیه پس از سالها خصومت، روابطش را با امارات متحده عربی و عربستان سعودی نیز احیا کرده است. او ماه گذشته نیز با استقبال از احیای روابط با سوریه گفت: «در سیاست نمیتوان از کسی کینه به دل گرفت.»
با این همه، مقامهای ترکیهای تأکید کردهاند که امکان دیدار اسد و اردوغان در آیندهای نهچندان دور همچنان وجود دارد. یک منبع ترکیهای به رویترز گفته: «پوتین بهتدریج در حال هموار کردن مسیر برای دیدار رهبران ترکیه و سوریه است. این دیدار آغاز یک تغییر بزرگ در سوریه خواهد بود و تأثیرات مثبت چشمگیری نیز برای ترکیه خواهد داشت. روسیه هم در این میانبرد خواهد کرد چرا که تلاش دارد تا از حمله احتمالی زمینی ترکیه به سوریه جلوگیری کرده و مانع از تشدید تنش شود.»