نگاه
نقش سمن‌های معلولان در افزایش امید اجتماعی
علی‌اصغر عین‌القضات؛ مشاور معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران
سازمان‌های مردمنهاد(سمن‌ها) نقش بسیار مهمی به‌عنوان واسطه بین مردم و قوای حاکم را ایفا می‌کنند. تحقق پیشرفت و توسعه کشورها نیز مستلزم بهره‌گیری از استعداد، توان و حضور فعالانه مردم و مشارکت آنها در قالب سازمان‌های مردم نهاد در مراحل توسعه است؛ به‌طوری که می‌توان توسعه و مشارکت را اموری در هم تنیده دانست. بنابراین، فرایند توسعه وقتی با ثبات و موفقیت همراه می‌شود که با افزایش مشارکت مردم توأم باشد. درتمامی جوامع، نهادها و تشکل‌های گوناگونی در عرصه‌های مختلف اجتماعی، ملی و بین‌المللی وجود دارند.مهم‌ترین و اصلی‌ترین شیوه بهره‌گیری از مشارکت فعال و همه‌جانبه مردم در روند توسعه، استفاده از ظرفیت سازمان‌های غیردولتی است که به‌عنوان بخش سوم در کنار بخش خصوصی و دولت در اداره جامعه نقش دارند و در راهبرد توانمندسازی به‌منظور تقلیل نابرابری‌ها و ایجاد فرصت‌های برابر از مواهب اجتماعی جایگاه قابل توجهی دارند. در واقع نهادینه کردن مشارکت اجتماعی باعث ارتقای سرمایه اجتماعی خواهد شد.
حضور افراد دارای معلولیت در فعالیت‌های مشارکتی از طریق تشکل‌ها به هویت‌یابی رشد و تعالی این بخش از جامعه، کمک شایانی می‌کند که در تحقق خواسته‌های آنان، حس اثربخشی و مفید بودن را در مشارکت‌کنندگان افزایش می‌دهد. از سوی دیگر دریافت‌کنندگان خدمات این تشکل‌ها نیز حتی اگر خود، مشارکت‌کننده نباشند، حس امید و اعتماد اجتماعی در آنان افزایش می‌یابد؛ چراکه اعتماد در سطح فردی، اجتماعی و نهادی در نهایت به توسعه سرمایه اجتماعی در جامعه منجر می‌شود.
امیدواریم، مسئولان مربوطه با حفظ سرمایه‌های اجتماعی و حمایت و تقویت سازمان‌های مردمنهاد و رفع موانع زیستی و ترددی، جامعه معلولان را به فعالیت روزافزون و اثربخشی و کارآمدی بیشتر تشویق و ترغیب کنند تا درکنار هم برای تحقق حقوق افراد دارای معلولیت در بهسازی شهری و ساختن شهری آباد و ایمن و بهره‌مندی از برابری فرصت‌ها از مواهب اجتماعی و رعایت حقوق شهروندی تلاش کنند.
امروز به‌عنوان روز جهانی معلولان، فرصت مغتنمی است تا ضمن مرور آنچه تاکنون برای مشارکت سمن‌ها برای رساندن مطالبات همه شهروندان ازجمله افراد دارای معلولیت، توان‌یابان و سالمندان به گوش مسئولان و مدیران رده عالی، صورت گرفته است، به بررسی و تحلیل اقدامات بپردازیم تا اگر ایراداتی مشاهده می‌شود، رفع شوند و چنانچه اقدامی مؤثر افتاده، مورد تقویت قرار گیرد. استفاده از شیوه‌های نوین ارتباطی برای برخورداری از نظرات کارشناسی سازمان‌های مردم نهاد و سایر فعالان مردمی و شهروندی در حوزه معلولیت نیز می‌تواند به‌عنوان بسترهای تازه و البته مفید، مورد توجه باشد. به این ترتیب از یکسو به حقوق معلولان احترام گذاشته می‌شود و آنچه باید، تحقق می‌یابد و از سویی جامعه افراد دارای معلولیت به حضور در عرصه‌های بیشتر اجتماعی و فعالیت‌های کارآمد تشویق می‌شوند.