بوشهر و بسیج؛ تقاطعی برای تئاتر

سیزدهمین جشنواره سراسری تئاتر بسیج بعد از 6سال وقفه 28آذرماه به‌مدت یک هفته با عنوان (سودای عشق) در بوشهر برگزار می‌شود؛ جشنواره‌ای که آخرین دوره‌اش سال 95برگزار شد و چون به شکل دوسالانه بود با شیوع کرونا نتوانست فعال باشد. حالا بعد از 6سال جشنواره برگزار می‌شود؛ جشنواره‌ای که به اعتقاد دبیرش راه پرفرازونشیبی داشته و اگر علاقه گروه‌های نمایشی نبود، شاید برگزارکردنش با حمایت‌هایی که از آن می‌شود، مقدور نبود. سعید نجفیان، دبیر این دوره از جشنواره تئاتر بسیج می‌گوید: «تئاتر بسیج کمترین برآورد هزینه را در میان دیگر جشنواره‌های تئاتری دارد، درست است که اعتبار را سازمان بسیج هنرمندان داده، اما برای جذب بودجه، 5ماه است که با سازمان‌ها و ارگان‌ها جلسه می‌گذاریم تا بتوانیم حمایت مادی داشته باشیم.» در این جشنواره قرار است علاوه بر بخش نمایشنامه‌نویسی که داوری آثار شروع شده، در 2بخش صحنه‌ای و خیابانی یا محیطی 30گروه در بوشهر اجرا داشته باشند؛ جشنواره‌ای که بخش استانی‌اش به پایان رسیده و به‌گفته دبیر جشنواره، از کوچک‌ترین شهرها تا دورافتاده‌ترین مناطق ،گروه‌های نمایشی حضور دارند. توجه و تلاش وافر بر انجام منویات مقام معظم رهبری در باب هنر ایرانی اسلامی، آموزش، توانمندسازی و مهارت‌افزایی تخصصی و هنری شبکه تئاتر بسیج کشور، کمک به بازتاب هنرمندانه و هدفمند فعالیت‌ها و دستاوردهای بسیج به‌وسیله هنر ارجمند تئاتر و کمک به شبکه‌سازی‌ و جبهه‌سازی هنرمندان بسیجی تئاتر کشور ازجمله اهداف برگزاری این جشنواره است!

سعید نجفیان، پیش از این نیز به‌مدت 6دوره دبیری اجرایی جشنواره سراسری تئاتر بسیج را عهده‌دار بوده است. وی در گفت‌وگو با همشهری درباره برگزاری بخش استانی این جشنواره توضیح می‌دهد: «فراخوان سیزدهمین دوره خردادماه اعلام شد. 31استان به انضمام تهران، در یک گردهمایی فراخوان‌ها را دریافت کردند و در میان گروه‌های نمایشی توزیع شد. جشنواره‌های استانی 18مهر آغاز شد و به‌مدت یک ماه ادامه داشت. 691گروه از شهرها، شهرستان‌ها و استان‌ها آثار خود را ارسال و 320اثر در جشنواره‌ها شرکت کردند. در نهایت هر استان در بخش صحنه‌ای و خیابانی 2اثر تئاتر را معرفی کرد. 117اثر به جشنواره سراسری رسید و از هفته گذشته کارها مورد ارزیابی قرار گرفت و در هفته پیش‌رو آثار برگزیده برای حضور در بوشهر اعلام می‌شود.» نجفیان در ادامه به حضور گروه‌هایی در بخش خیابانی و صحنه‌ای اشاره می‌کند: «15نمایش در بخش صحنه‌ای پذیرفته می‌شود و 15نمایش هم در بخش خیابانی انتخاب خواهد شد که در مرحله نهایی رقابت خود را داشته باشد.»
وی در ادامه عنوان می‌کند که بعد از اعلام فراخوان مرحله انتخاب متون را برای فرصت بیشتر تمرین گروه‌های نمایشی حذف کرده‌اند. نجفیان ادامه می‌دهد: «گروه‌های نمایشی از ایده به اجرا می‌رسند؛ از یک‌سو برای اینکه فرصت کافی برای تمرین و ضبط نمایش‌ها و ارسال به دبیرخانه‌ها داشته باشند، مرحله انتخاب متن حذف شد و از سوی دیگر به جز جشنواره تئاتر بسیج، جشنواره تئاتر مقاومت را هم برای آنکه موازی‌کاری صورت نگیرد، داریم. هدف‌گذاری تئاتر بسیج و پرداختن موضوعات متفاوت است و خواستیم گروه‌ها بتوانند موضوعات مختلف مرتبط با فعالیت بسیج را آماده و اجرا کنند.»
دبیر جشنواره ادامه می‌دهد: «موضوعاتی چون مشارکت مردمی اولویت بود و پرداختن به این مضامین زمان می‌خواهد؛ چراکه همانطور که گفتم باید از ایده به اجرا برسند و بتوانند روی اجرا تمرکز بیشتری داشته باشند.» نجفیان همچنین از انتخاب بوشهر برای میزبانی دوره سیزدهم می‌گوید: «در میان استان‌های مختلف، بوشهر به لحاظ آب‌وهوایی می‌تواند در آذر و دی‌ماه میزبان خوبی برای گروه‌ها باشد. با توجه به برآورد مالی و بودجه کمی که داریم بوشهر به لحاظ اسکان گروه‌ها و زیرساخت‌های خوبی که دارد، مورد توجه ما بود و علاقه‌مندی سپاه و استانداری بوشهر هم به تئاتر بسیج توانست یک حمایت قابل‌توجه برای ما باشد. نکته‌ای که وجود دارد، اینکه شهرهای اطراف بوشهر که مسافتی نهایت یک‌ساعته با بوشهر دارند، هم سالن‌های اجرایی خوبی دارند و هم محل اسکان برای گروه‌های نمایشی می‌توانند باشند.» این دبیر به مسابقه نمایشنامه‌نویسی تئاتر بسیج هم اشاره می‌کند و اینکه از کل استان‌ها 112اثر رسیده و بعد از ارزیابی این آثار، برگزیدگان اعلام می‌شوند. با بنیاد حفظ آثار برای انتشار نمایشنامه‌های برتر صحبت‌هایی شده و جایزه اول بخش نمایشنامه‌نویسی 20میلیون تومان خواهد بود.» وی همچنین از پرداخت کمک‌هزینه به گروه‌های نمایشی می‌گوید و اینکه ذکر واژه (تا) در پرداخت کمک‌هزینه درست نیست و باید مشخص شود هر گروه دقیقا چه مقداری کمک‌هزینه می‌گیرد. این کارگردان توضیح می‌دهد: «تمام گروه‌ها بخش صحنه‌ای 20میلیون تومان کمک‌هزینه می‌گیرند و گروه‌های خیابانی هم 10میلیون تومان دریافت
می‌کنند و هزینه اسکان و جابه‌جایی و استقرار با خود سازمان خواهد بود. راستش بسیج هنرمندان، سازمان پولداری نیست. این بسیج آنقدر ناشناخته است که حتی برخی از نمایندگان کمیسیون فرهنگی اطلاعی از حضور بسیج هنرمندان ندارند.» نجفیان در ادامه اضافه می‌کند: «هدف‌گذاری ما در برگزاری جشنواره تئاتر بسیج، حضور گروه‌های شهرستانی است. هدف ما ترویج و آموزش و همچنین حمایت از تئاتر بسیج است. ما در سازمان بسیج استانی داریم و در همین استان‌ها فارغ از هر چیزی آموزش‌های تئاتر، ورک شاپ‌ها و... در طول سال برگزار می‌شود. سعی‌مان این است که بتوانیم اجرای عمومی هم برای گروه‌های نمایشی حاضر در جشنواره داشته باشیم. در این دوره از جشنواره برای 5گروه نمایشی 50میلیون تومان کمک‌هزینه گرفته شده و مانند دوره‌های قبل تلاش می‌کنیم که با ارگان‌ها برای اجرای عمومی آثار نمایشی حمایت جذب کنیم. کار ما در اختتامیه تئاتر بسیج تمام نمی‌شود، بلکه تازه شروع می‌شود.» وی در ادامه از مظلومیت گروه‌های بسیج می‌گوید و اینکه گاهی وضعیت به‌گونه‌ای می‌شود که نگاه‌ها به گروه‌های فعال تغییر می‌کند. بسیج در طول این سال‌ها در مناطق محروم، در مواقع سیل و زلزله، زمان شیوع کرونا و... فعالیت‌های زیادی داشته، اما به‌خاطر اینکه وظیفه خود می‌داند چراغ خاموش حرکت می‌کند که وقتی اتفاق دیگری می‌افتد، آن اتفاقات پررنگ گزارش می‌شود. در جبهه فرهنگی بسیج چراغ خاموش حرکت می‌کند که به‌نظرم باید از این به بعد این فعالیت‌ها عنوان شود.»