درباره غلامحسین مظلومی که آقای القاب فوتبال ایران بود
مهاجمی که بوی گل میداد
وقتی رایکوف، سرمربی تاج شد با کنار گذاشتن بازیکنان قدیمی و اسم و رسمدار، یک جوان قدبلند و ترکهای را در خط حمله آبیهای پایتخت بازی داد. غلامحسین مظلومی، مهاجم نوک تاج از جنوب آمده بود؛ بلندبالا و با اندامی ورزیده که مدافعان مقابلش را عذاب میداد. آنهایی که برای تماشای بازیهای تاج روی سکوهای امجدیه مینشستند گلهای غلامحسین مظلومی را در هر بازی میشمردند تا حساب کار از دستشان در نرود. او یکی از بهترین گلزنهای فوتبال ایران در ابتدای دهه 50بود که بیاعتنا به خشونت حریفان یا شعارهای تند و تیز رقبا، کار خودش را انجام میداد. غلامحسین مظلومی را با فرصتطلبیاش میشناختند. با ضربههای تمام کنندهاش به توپهای سرگردان در محوطه جریمه حریف. هم با پا گل میزد و هم با سر. همین ویژگیها او را از همه مهاجمان سالهای دور فوتبال ایران متمایز میکرد و باعث میشد با لقبهای مختلف از روی سکوها تشویق شود. مظلومی بیش از هر فوتبالیست دیگری صاحب لقب شد و به جایگاهی نزدیک به اسطورههای فوتبال ایران رسید.
دریک قدمی زمین خاکی
غلامحسین مظلومی تنگستانی همانطور که از پسوند نامخانوادگیاش پیداست اصالت بوشهری داشت. پدر او یکی از طرفداران دوآتشه تاج بود اما غلامحسین تحتتأثیر داییاش فوتبالیست شد. محمود اسمعیلزاده که دایی غلامحسین و یکی از فوتبالیستهای معروف آبادان بود، او را از 8-7سالگی به کنار زمین فوتبال میبرد تا از ساک ورزشی و وسایلش مراقبت کند. همین رفتوآمدها به زمین فوتبال و تماشای مسابقات از کنار زمینهای خاکی آبادان، غلامحسین را به صرافت انداخت پا به توپ شود و یک روز برای تیم شهرش بازی کند. مرحوم غلامحسین مظلومی از دوره نسبتاً کوتاهی که در زمینهای خاکی آبادان دنبال توپ میدوید، بهعنوان بهترین روزهای زندگیاش یاد میکرد. او در مصاحبهای که سال 1352
و در اوج شهرت با نشریه دنیای ورزش انجام داد، از مسابقات آموزشگاهی بهعنوان سکوی پرتابش به تیمهای بزرگ پایتخت نام برده بود.
آقای گل جوان
مهاجم فقید تیم ملی و باشگاه استقلال از 10سالگی به مسابقات آموزشگاهی آبادان راه پیدا کرد و همزمان عضو تیم تاج آبادان بود. مظلومی بهترین بازیکن تاج آبادان بهشمار میرفت و در همان سالها بهعنوان مهاجمی بااستعداد شناخته میشد. وقتی در ترکیب آبیهای آبادان درخشید، از طرف رایکوف که تازه به ایران آمده بود تا نسل جدیدی را معرفی کند به اردوی تیم ملی جوانان دعوت شد. مظلومی از کلاس نهم به اتفاق خانوادهاش به تهران کوچ کرد تا برای حضور در تمرینات تیم ملی جوانان مشکلات کمتری را از سر بگذراند. تمرینات منظم و پشتکار جوان آبادانی به نتیجه رسید و غلامحسین مظلومی بهعنوان یکی از بازیکنان اصلی تیم ملی جوانان در سال 1969به مسابقات قهرمانی جوانان آسیا اعزام شد. در آن سالها رایکوف برای هدایت تیم ملی بزرگسالان به ایران آمده بود، اما مسئولیت تیم ملی جوانان را هم برعهده داشت که مقدمهای بود برای ساختن یک نسل جدید. تیم جوانان ایران با کسب مقام سوم مسابقات به ایران برگشت اما مهمتر از کسب مقام سومی، معرفی بازیکنانی مثل ناصر حجازی، حسن روشن، ابراهیم آشتیانی، مسعود مژدهی و البته غلامحسین مظلومی به فوتبال ایران بود. او در همان نخستین بازی ایران در برابر مالزی 2گل به ثمر رساند و در پایان آن تورنمنت با 6گل زده آقای گل شد. پس از بازگشت تیم جوانان، مسئولان باشگاه تاج آبادان به غلامحسین مظلومی پیشنهاد پیوستن به تاج تهران را میدهند. آن دوره برای تاج به نوعی دورهگذار بود، چرا که در آن سال گروهی از بازیکنان پا به سن گذاشته را از ترکیب این تیم کنار گذاشته بودند تا گروهی از بازیکنان جوان جای آنها را بگیرند و بهتدریج یک نسل جدید شکل بگیرد؛ نسلی با محوریت غلامحسین مظلومی.
نخستین گل
غلامحسین مظلومی یک گلزن بالفطره بود و بعد از پیوستن به تاج تهران نبوغش در گلزنی را نشان داد. این جمله که فلان مهاجم در زمین بوی گل میدهد، نخستین بار در فوتبال ایران توسط رایکوف و پس از تماشای نوع بازی مظلومی بر سر زبانها افتاد و آرامآرام به یک اصطلاح تبدیل شد. مظلومی در همان ابتدای ورود به باشگاه تاج با این تیم قهرمان آسیا شد. این مسابقات در سال 1349برای نخستین بار در ایران برگزار شد و فرصتی برای شاگردان رایکوف بود تا روی بام فوتبال آسیا بایستند. تاج در مرحله گروهی با نمایندگان مالزی و لبنان همگروه شد و هر دو رقیب را با گلزنیهای توفانی غلامحسین مظلومی از پیشرو برداشت. در همان نخستین بازی تاج برابر هامنمن لبنان، مظلومی نخستین گل تاریخ این باشگاه در جام باشگاههای آسیا را به ثمر رساند. آبیهای پایتخت در بازی بعد با 3گل غلامحسین مظلومی سلانگور مالزی را بردند و نخستین هتتریک تیم در جام باشگاههای آسیا رقم خورد. تاج با این 2 برد به نیمهنهایی راه پیدا کرد و با گلهای مظلومی و قراب نماینده اندونزی را برد تا در فینال به مصاف هاپوئل اسرائیل برود. بعد از نمایش درخشان مظلومی که یک تنه تاج را به فینال جام باشگاههای آسیا رسانده بود از او بهعنوان مهاجمی مهارناپذیر نام میبردند. در فینال آن مسابقات مدافعان اسرائیلی بهشدت مراقب مظلومی بودند اما او باز هم برای تیمش میجنگید و از جریان بازی خارج نشد. مظلومی با فضاسازی و در موقعیت گل قرار دادن هم تیمیهایش، کار خود را به نحو احسن انجام داد و تاج با پیروزی 2بر یک در برابر هاپوئل برای نخستین بار قهرمان آسیا شد. غلامحسین مظلومی هم با 5گل عنوان آقایگل رقابتها را تصاحب کرد و بهعنوان بهترین بازیکن انتخاب شد. 4سال بعد او قهرمانی در بازیهای آسیایی تهران را با پیراهن تیم ملی تجربه کرد و با 5گل آقای گل آن تورنمنت شد.
آقای گل ابدی
قهرمانی در جام باشگاههای آسیا برای باشگاه تاج و غلامحسین مظلومی شروع یک دوره تازه بود. در همان سال تاج در فینال لیگ فوتبال ایران که در آن سالها تحت عنوان جام منطقهای برگزار میشد، به مصاف پاس رفت و با گلزنی مظلومی، قهرمان نخستین لیگ سراسری فوتبال ایران شد. به این ترتیب، غلامحسین مظلومی در 21سالگی، نامش را در تاریخ باشگاه استقلال و در متن نخستین قهرمانی یک تیم در لیگ سراسری باشگاههای ایران ثبت کرد. یک سال بعد از کسب این دو عنوان مهم، تاج به مقام سوم جام باشگاههای آسیا رسید و مظلومی با به ثمر رساندن 3گل یکی از بهترین بازیکنان تیمش بود. در همان فصل تاج قهرمان لیگ استانی شد و با به رساندن 8گل یکی از اصلیترین عوامل قهرمانی آبیها بود. او در همه ادوار جام تخت جمشید یا آقای گل بود یا در کورس آقای گلی قرار داشت. بعد از آنکه مورد بیمهری مسئولان باشگاه تاج قرار گرفت با 50هزار تومان به تیم شهباز پیوست و در همان نخستین فصل حضورش با 19گل عنوان آقای گلی را تصاحب کرد. چند دهه طول کشید تا رضا عنایتی با زدن 20گل در یک فصل از این رکورد تاریخی عبور کند. غلامحسین مظلومی 65گل در همه ادوار جام تخت جمشید به ثمر رساند و به همین دلیل او را آقای گل ابدی آن مسابقات میدانند.
وداع با الماس بوشهری
غلامحسین مظلومی از آن دست بازیکنانی بود که در عرصه باشگاهی موفقیتهای بیشتری را لمس کرد. او در اوج بود که بهخاطر یک مصدومیت بدموقع المپیک مونیخ را از دست داد اما 4سال بعد به یکی از ارکان اصلی صعود ایران به المپیک 1972مونترال بدل شد. او در المپیک تنها گل ایران در برابر کوبا را به ثمر رساند و تیم ملی ایران با همین گل به مرحله بعد راه پیدا کرد. مظلومی با پیراهن شهباز در اوج بود که یک مصدومیت بد موقع دیگر از راه رسید. او بعد از پشت سر گذاشتن دوران نقاهت آن مهاجم ترسناکی نبود که هر لحظه بوی گل میداد و در نهایت از فهرست مسافران جامجهانی 1978خط خورد. در سال 1358غلامحسین مظلومی برای تیم الوصل امارات بازی میکرد و در سکوت خبری کفشهایش را آویخت و با انبوهی از افتخارات ریز و درشت ملی و باشگاهی با فوتبال وداع کرد. غلامحسین خان مظلومی مهاجم افسانهای فوتبال ایران در اواخر دهه 40و ابتدای دهه 50بود و با لقبهایی مثل توپچی تخت جمشید، تفنگدار، بمبافکن، شاعر، فیلسوف، غلام سرطلایی، غلام آقای گل، مهاجمی که بوی گل میدهد، الماس بوشهری و... شناخته میشد اما مدام در خاطراتش میگفت من همان بچه تنگستانی هستم که در خاک آبادان رشد کردم و پرچم ایران را بالا بردم.