چه کردی کارلوس؟
چند نکته به جامانده از یک دوشنبه غم‌انگیز
به جرأت می‌توان گفت کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد تیم ملی ایران جامجهانی 2022را با شکست سنگین 6بر 2در برابر انگلستان آغاز کند. فرمول دیرآشنای فوتبال دفاعی کیروش و البته تجربه شکست‌های نزدیک دربرابر تیم‌های صاحب‌نامی همچون آرژانتین و اسپانیا باعث شده بود، ثبت یک باخت پرگل دور از ذهن تلقی شود، اما وقایع این بازی همه را شوکه کرد و سنگین‌ترین باخت تاریخ تیم ملی ایران در ادوار جامجهانی را به جا گذاشت. شاید مسائل حاشیه‌ای هم در گلباران ایران بی‌تأثیر نبود، اما نمی‌توان از کنار اشتباهات باورنکردنی کارلوس کیروش بی‌تفاوت گذشت. او دربرابر سه‌شیرها تصمیمات غیرمنتظره‌ای گرفت که حتی پیش از شروع مسابقه هم عموم مخاطبان را حیرت‌زده کرد.
بدترین بازیکن تیم ملی که بود؟
حتی اگر رسانه‌های بین‌المللی از مجید حسینی به‌عنوان ضعیف‌ترین بازیکن ایران مقابل انگلستان یاد نمی‌کردند، احتمالا همه تماشاگران تلویزیونی با نگاه معمولی به بازی نیز متوجه این واقعیت می‌شدند. مدافع 26ساله کایسری‌اسپور اگرچه چند سال پیش در زمره استعدادهای خوب ایران دسته‌بندی می‌شد، اما حالا مدت‌هاست از میدان دید خارج شده و کمتر کسی از سطح کیفی او مطلع بوده است. به واقع روشن نیست کیروش با چه استدلالی دست به ترکیب موفق و هماهنگ محمدحسین کنعانی‌زادگان و شجاع خلیل‌زاده زد و حسینی را به ترکیب افزود. هرچه بود این بازیکن ناخواسته هر کاری که لازم بود برای موفقیت انگلستان انجام داد. مصدوم کردن علیرضا بیرانوند، خوردن انواع و اقسام دریبل‌ها و شکست در نبردهای هوایی مؤثر در محوطه جریمه، تاوان سنگین انتخاب کیروش بود؛ تقاصی که تیم ملی پس داد و شاید منجر به حذفی دیگر از مرحله گروهی جامجهانی شود.
علی کریمی؟ با چه فلسفه‌ای؟
بازی با انبوه هافبک‌های تدافعی و القای ترس شدید به تیم ملی یک طرف، انتخاب این هافبک‌ها هم یک طرف دیگر. چه‌کسی می‌توانست باور کند سعید عزت‌اللهی که ازجمله بازیکنان مورد علاقه کیروش به شمار می‌آید، ناگهان از ترکیب خارج شود و به جای او علی کریمی به میدان برود؟ هافبک پیشین استقلال در حالی در برابر انگلستان فیکس شد که در یک سال گذشته به ندرت بازی کرده و هیچ‌کس او را ندیده است. در حقیقت ترکیب ابتدایی تیم ملی آنقدر عجیب بود که راه را برای برخی اظهارنظرهای شگفت‌انگیز باز کرد. مثلا محمدحسین میثاقی عقیده داشت کیروش نخواسته در بازی با انگلستان دستش را برای ولز و آمریکا رو کند! خیلی هم ممنون؛ فقط این ترفند احتمالی، منجر به یک شکست سنگین شد. به هر حال شکست 6گله در جامجهانی به آسانی از یاد مردم دنیا نمی‌رود، آن هم برابر انگلستان که در 7بازی آخرش موفق به کسب پیروزی نشده بود.
چرا عذرخواهی نمی‌کنی؟
مصاحبه پایان بازی کیروش بازتاب‌های فراوانی داشت. فارغ از اینکه او چه گفت و درست گفت یا نه، جای یک عذرخواهی ساده در اظهارات مربی پرتغالی خالی به‌نظر می‌رسید. در دنیای فوتبال بسیار رایج است که مربیان در پی چنین باخت‌های سنگینی از هواداران معذرت می‌خواهند و قول تلاش برای جبران در آینده را می‌دهند، اما گویا کیروش اساسا به چنین مسئله‌ای اعتقاد ندارد.
02
با کیروش در 2دوره قبلی جامجهانی (2014و 2018) در 6بازی تنها 6گل دریافت کردیم و مقابل آرژانتین، اسپانیا و پرتغال هم بیش از یک گل دریافت نکردیم. اما در بازی با انگلیس در یک بازی به‌اندازه 6بازی قبلی گل دریافت کردیم.
07
احسان حاج‌صفی با اینکه نمایش ضعیفی داشت، یک رکورد شخصی برای خودش ثبت کرد. او حالا بالاتر از آندو تیموریان و مهدی مهدوی‌کیا، نخستین بازیکنی است که در 7مسابقه جامجهانی حاضر بوده. او تا پیش از بازی با انگلیس 456دقیقه بازی کرده بود و با این 90دقیقه، رکوردش به 546دقیقه رسید که فعلا دست‌نیافتنی است.
03
برای نخستین بار در ادوار جامجهانی، ایران یک نیمه را با شکست با اختلاف ۳ گل به پایان رساند. ۲گل در۳دقیقه؛ کوتاه‌ترین زمانی بود که بین ۲گل دریافت شده ایران در جامجهانی فاصله وجود دارد. پیش‌تر گل‌های دوم و سوم پرو در جامجهانی ۱۹۷۸ (کوبیاس) در فاصله ۳دقیقه به ثمر رسیده بود.
02
مهدی طارمی با زدن 2گل نه‌تنها به نخستین بازیکن ایرانی تبدیل شد که 2گل در جامجهانی به ثمر رسانده است، بلکه نخستین فوتبالیست آسیایی شد که در تاریخ جامجهانی مقابل یک تیم اروپایی موفق‌به به ثمر رساندن 2گل می‌شود.
06
این بازی سومین شکست 6گله کیروش روی نیمکت تیم‌های ملی گوناگون بود. شکست قبلی 6گله کیروش به زمان مربیگری او در کلمبیا برمی‌گردد که مقابل اکوادور اتفاق افتاد. یک‌بار هم سال2008به‌عنوان سرمربی پرتغال 6-2از برزیل باخته بود.
09
انگلیس در 6بازی آخرش 3شکست و 3تساوی و تنها 4گل زده داشت. این نهمین پیروزی گرت ساوت‌گیت در تورنمنت‌های بزرگ (جامجهانی و یورو) بود که او را از سر الف رمزی (8برد) پیش انداخت.
04
این شکست چهارمین تعداد گل‌خورده زیاد یک تیم آسیایی در ادوار جامجهانی بود. باخت‌های سنگین تیم‌های آسیایی در جام‌های جهانی؛ کره‌جنوبی صفر - مجارستان 9، عربستان صفر - آلمان 8، کره‌شمالی یک - پرتغال 7، ایران 2- انگلیس 6، کره‌جنوبی صفر - هلند 5، عربستان صفر- روسیه 5، امارات یک- آلمان 5، چین صفر- برزیل 4.
24
طبق قوانین جدید وقت تلف‌شده زیادی برای بازی‌ها درنظر گرفته می‌شود. بازی ایران و انگلیس با 24دقیقه وقت تلف‌شده رکورددار ادوار جامجهانی شد. البته در وقت‌های اضافه هم وقت اضافه داشتیم که مجموع آن را به 29دقیقه رساند. روز سوم جامجهانی 59دقیقه وقت اضافه گرفته شد. دیدار تیم‌های سنگال و هلند مجموعاً 14دقیقه وقت اضافه داشت و در بازی آمریکا و ولز نیز 16دقیقه وقت اضافه گرفته شد.
35
گل ششم انگلیس که توسط جک گریلیش به ثمر رسید، در حالی وارد دروازه ایران شد که پیش از آن بازیکنان انگلیس 35پاس متوالی به‌هم داده بودند که از سال1966تاکنون چنین چیزی سابقه نداشته است.
02
بوکایو ساکا برای رسیدن به رکورد وین رونی در جام‌های جهانی تنها به یک‌نیمه نیاز داشت. او که در نیمه‌دوم جایش را به بازیکنی دیگر داد، حالا دوبرابر وین رونی که بهترن گلزن تاریخ تیم ملی انگلیس است، گل زده. رونی در جامجهانی؛ ۱۱بازی، ۷۹۰دقیقه و یک گل. ساکا در جام جهانی؛ یک بازی، ۷۱دقیقه و 2گل.
49
رشفورد تنها 49ثانیه پس از ورود به زمین گل زد که این سومین رکورد سریع‌ترین گل بازیکنان تعویضی در تاریخ جام بود.
اعداد چه می‌گویند؟
درباره شکست سنگین تیم ملی از انگلیس همه‌‌چیز را دیده و چیزهای زیادی خوانده‌اید. در این گزارش تلاش کرده‌ایم با نگاه آماری و عددی به این مسابقه نگاه کنیم. بازیکنان ایران در این بازی 21درصد مالکیت توپ داشتند که یک‌درصد کمتر از پایین‌ترین میزان مالکیت تیم در جامجهانی 2018در برابر اسپانیا بود. در بازی با انگلیس، ایران 154پاس صحیح داشت و انگلیس730پاس صحیح. دقت پاس ما 66درصد در برابر 89درصد آنها بود. در برابر 8کرنر تیم رقیب، ما کرنری نداشتیم. برای نخستین‌بار در تاریخ ۹۲ساله فوتبال ایران و 22دوره جامجهانی است که یک بازی ایران با نتیجه ۶-۲ خاتمه می‌یابد. ایران پیش از این شکست‌های 6گله داشته است؛ 5بازی با نتیجه 6بر صفر، یک بازی 6بر یک، 2بازی 6بر 3تمام شده‌اند.
جهانبخش و توجیه شکست
علیرضا جهانبخش در توجیه شکست گفته بعضی از بازیکنان نخستین جامجهانی خود را تجربه می‌کردند. با توجه به فاصله 4ساله جامجهانی طبیعی است که بازیکنان برای نخستین بار به جامجهانی آمده باشند اما از فهرست 25نفره تیم ایران تنها 11بازیکن پیش از این سابقه بازی در جامجهانی را نداشتند که یکی از آنها قلی‌زاده است که در دوره قبلی تا آخرین لحظه در لیست بود. از 10نفر دیگر 3نفر دروازه‌بان هستند که حسین حسینی فرصت بازی پیدا کرد و پیام نیازمند و امیر عابدزاده بازی نکردند. فقط احمد نوراللهی و محرمی کامل بازی کردند درحالی‌که در دوره قبلی نبودند. کنعانی‌زادگان، کریمی هر کدام یک نیمه و ترابی دقایقی به میدان رفتند. جلالی و شجاع خلیل‌زاده هم شانس بازی پیدا نکردند. بنابراین تحلیل جهانبخش درست نیست.
بدترین شکست تاریخ
این بدترین شکست تاریخ تیم ملی در یک دیدار رسمی بود و همچنین سنگین‌ترین باخت در جامجهانی. ایران در هفتمین حضورش در جامجهانی و نوزدهمین بازی تعداد شکست‌های خود را دو رقمی کرد. در این 10شکست 3 باخت با اختلاف یک گل، 4باخت با اختلاف ۲گل، 2باخت با اختلاف ۳گل و یک باخت با اختلاف ۴گل ثبت کرده‌ایم.
