اختلافات داخلی، پاشنه آشیل اتحادیه اروپا

نشست گروه20 در اندونزی در شرایطی برگزار می‌شود که انتظار نمی‌رود اتحادیه اروپا بتواند تصویر یک جبهه واحد از کشورهای عضو را به نمایش بگذارد؛ چراکه اختلافات عمیق رهبران 2نهاد رسمی این اتحادیه یعنی «کمیسیون اروپا» (European Commission) و «شورای اروپایی» (European Council) (شورای اتحادیه اروپا) به اوج خود رسیده و عملا همکاری میان این دو نهاد را مختل کرده است. شدت اختلافات اورزولا فن درلاین، رئیس کمیسیون اروپا و شارل میشل، رئیس شورای اروپایی، به حدی است که کارمندان آنها برای جلوگیری از بروز تنش‌های احتمالی، برنامه‌های سفر جداگانه‌ای را برای شرکت آنان در نشست اندونزی ترتیب داده‌اند.
گفته شده، در نزدیک به 3سالی که از تصدی خانم فن در لاین و آقای میشل بر نهادهای اتحادیه اروپا می‌گذرد، روابط آنان به‌طور چشمگیری رو به وخامت گذاشته و اکنون عملا هیچ نوع همکاری‌ای میان کمیسیون اروپا و شورای اروپایی وجود ندارد؛ شرایطی که می‌تواند جایگاه اتحادیه اروپا را در جهان تضعیف کند. یکی از مهم‌ترین نشست‌‌ها در حاشیه اجلاس گروه20 دیدار میشل با شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، است. با توجه به اختلافاتی که در اتحادیه اروپا بر سر نوع تعامل کشورهای اروپایی با چین وجود دارد این دیدار برای مقام‌های اروپایی اهمیتی حیاتی دارد اما فن در لاین به این نشست دعوت نشده است. چرا؟ روزنامه پلیتیکو در پاسخ به این پرسش نوشته: دلیل غیبت رئیس کمیسیون اروپا در چنین نشست مهمی این است که او اجازه نداده تا میشل (رئیس شورای اروپایی) در دیداری که 5ماه قبل در حاشیه نشست گروه7 در آلمان با نارندرا مودی نخست‌وزیر هند، داشته شرکت کند.
به اعتقاد ناظران، بخشی از رقابت میان کمیسیون و شورای اروپایی به چالش قدیمی ساختار پیچیده اتحادیه اروپا و تداخل نقش‌ها و وظایف میان نهادهای زیرمجموعه آن بازمی‌گردد. کمیسیون اروپا در واقع بازوی اجرایی اتحادیه اروپاست. اختیار پیشنهاد قانون از سوی رئیس کمیسیون اروپا تقریبا او را به چهره‌ مرکزی در هر ابتکار مطرح شده از سوی اتحادیه اروپا تبدیل می‌کند. اما شورای اروپایی جایی است که سران دولت‌های عضو اتحادیه اروپا برای تبدیل پیشنهادها به قانون گرد هم می‌آیند. وب‌سایت پولیتیکو در این‌باره نوشته: پیچیدگی روابط و نقش‌های نهادهای زیرمجموعه اتحادیه اروپا یادآور جمله معروفی از هنری کیسینجر، وزیر خارجه سابق آمریکا، است که گفته بود: «وقتی می‌خواهید با اروپا تماس بگیرد نمی‌دانید که دقیقا به چه ‌کسی باید زنگ بزنید.» علاوه‌بر کمیسیون اروپا و شورای اروپایی، پارلمان اروپا (European Parliament) نیز ریاست مستقلی دارد. اینها 3نهاد اصلی اتحادیه اروپا هستند.
اما اختلافات روسای کمیسیون اروپا و شورای اروپایی فراتر از تداخل نقش‌ها و مسئولیت‌‌های سازمانی است. به‌گفته چندین مقام اتحادیه اروپا، اورزلا فن در لاین و شارل میشل تضادهای شخصیتی هم دارند که باعث شده تا رقابت میان 2نهاد کمیسیون اروپا و شورای اروپایی به سطح بی‌سابقه‌ای برسد.
عملا هیچ جلسه‌ای میان فن در لاین و میشل برگزار نمی‌شود؛ حتی در آستانه نشست‌های شورای اروپایی که معمولا در آن درباره چالش‌های پیش‌روی اتحادیه و استراتژی‌های رفع آن تصمیم‌گیری می‌شود. یک مقام اروپایی که خواسته نامش فاش نشود به پولیتیکو گفته که ارتباطات و همکاری‌های میان این دو نهاد کاملا قطع شده است به‌طوری که کارمندان شورای اروپایی تقریبا از هیچ‌یک از برنامه و طرح‌های کمیسیون اروپا اطلاعی ندارند و تلاش برای کسب اطلاعات به یک جنگ تمام‌عیار میان 2 نهاد تبدیل شده است.
این اختلافات باعث شده تا مقام‌های سایر کشورها یا نهادهای بین‌المللی بر سر اینکه طرف مقابل آنان در اتحادیه اروپا دقیقا چه فرد یا نهادی است سردرگم شوند. این مسئله وجهه اتحادیه اروپا را نیز خدشه‌دار کرده است.
گفته شده، اختلافات این دو مقام اروپایی از سفر همزمان آنها به ترکیه در سال2021 اوج گرفته است؛ زمانی که فن در لاین و میشل برای دیدار با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به این کشور سفر کردند. در این سفر عکاسان لحظه‌ای را ثبت کردند که میشل تنها صندلی کنار اردوغان را به سرعت اشغال می‌کند و فن در لاین مجبور می‌شود تا روی کاناپه‌ای در حضور وزیر خارجه ترکیه بنشیند، درحالی‌که بسیار عصبانی است.
کمیسیون اروپا بدنه اجرایی اتحادیه اروپاست که از ۲۸فرد یا کمیسیونر به نمایندگی از تمام کشورهای عضو این اتحادیه تشکیل شده است. این کمیسیون قوانین جدید و بودجه خارجی اتحادیه اروپا را پیشنهاد کرده و نیز برخی از سیاست‌های اصلی را مدیریت می‌کند. همچنین کمیسیون اروپا مسئول تضمین رعایت قوانین اتحادیه اروپاست. کمیسیون اروپا می‌تواند قوانین تازه را پیشنهاد کرده و درباره ضوابط دارای اهمیت کمتر تصمیم بگیرد. با این حال این نهاد نمی‌تواند خود قانون مصوب کند. امر قانونگذاری برعهده پارلمان اروپاست که متشکل از نمایندگانی از همه کشورهای عضو اتحادیه و نیز شورای اتحادیه اروپا(شورای اروپایی) است که با حضور نمایندگان دولت‌ها شکل گرفته است. شورای اتحادیه اروپا شامل سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا و همچنین رئیس کمیسیون اروپاست و جهت‌گیری سیاسی را به اتحادیه اروپا ارائه می‌دهد. رئیس این نهاد که هر 3ماه یک‌بار نشست برگزار می‌کند، نماینده اصلی اتحادیه اروپا در سطح جهانی نیز است.