گفت‌وگو با بهناز شفیعی، نخستین زن موتورسوار حرفه‌ای خاورمیانه
رکورددار سفر 15هزار کیلومتری اروپا هستم
سعیده مرادی
رشته «موتورسواری» یکی از رشته‌های جذاب در میان قشر جوان جامعه به شمار می‌رود و البته علاقه‌مندان آن، صرفاً مردان نیستند. از ورزشکاران بنام رشته موتورسواری در بخش زنان می‌توان به «بهناز شفیعی» اشاره کرد که عنوان نخستین قهرمان موتور «ریس» ایران را یدک می‌کشد. او متولد سال۱۳۶۸ در شهر کرج و فارغ‌التحصیل رشته حسابداری است. «شفیعی» از کودکی به موتور و موتورسواری علاقه خاصی داشت و از همان سن ۱۵ سالگی که به‌طور اتفاقی موتورسواری را شروع کرد، هیچ‌وقت فکر نمی‌کرد که روزی در زمره یکی از ۵زن برتر موتورسوار جهان قرار گیرد. «شفیعی» در کنار ورزش سینما را هم تجربه کرده است و در فیلم‌هایی مانند «آذر» به‌عنوان بدلکار به هنرنمایی پرداخته است. گفت‌وگوی ما با این بانوی موتورسوار را بخوانید.
از چه سنی به موتورسواری علاقه‌مند شدید و شروع این علاقه از کجا بود؟
من از دوران کودکی به موتور علاقه بسیاری داشتم. البته اوج گرفتن این علاقه من مربوط به سال۱۳۸۳ می‌شود؛ یعنی زمانی که ۱۵سال بیشتر نداشتم. سیزده‌به‌در همان سال بود که همراه خانواده به قیدار زنجان رفته بودیم. در همان روز خانمی را دیدم که سوار بر موتور شد و حرکت کرد. وقتی آن خانم سوار بر موتور شد، شگفت‌زده ماندم و به‌خودم گفتم چقدر عالی! موتورسوار زن هم داریم! من هم که از بچگی عاشق موتورسواری بودم، وقتی آن خانم را دیدم ذوق‌زده و کنجکاو شدم تا یاد بگیرم. علاقه‌ام به موتور بیشتر شد و گریه می‌کردم که مرا نیز سوار موتور کنند. همان روز مرا با دنده و کلاچ موتور آشنا کردند. دیگر سوار شدم، رفتم و خوردم زمین، رفتم و خوردم زمین تا اینکه سرانجام یاد گرفتم. از همان سال تاکنون دیگر از موتور جدا نشده‌ام. از رانندگی در خیابان با موتورهای خیابانی گرفته تا پریدن با موتورهای کراس و سرعتی‌رفتن با موتورهای ریس «مسابقه‌ای»، همه را تجربه کرده‌ام.
موتورسواری را به‌صورت حرفه‌ای از چه زمانی شروع کردید و توانستید عنوان نخستین و تنها خانم ریس‌سوار ایران را به نام خود ثبت کنید؟
از سال ۸۹ تا ۹۱ در شارجه امارات موتور ریس سوار شدم و در سفری که به تایلند داشتم هم در پیست موتور ریس سوار شدم و متأسفانه نمی‌دانستم که در ایران خانم‌ها می‌توانند به‌صورت حرفه‌ای در پیست موتورسواری کنند و آن زمان هیچ شناختی نداشتم. زمانی که وارد کراس شدم توسط مربی‌ام جناب آقای حمید مهین خاکی با خانم‌هایی آشنا شدم که در رشته کراس فعال بودند. سال۹۶ بود که به فدراسیون موتورسواری رفتم و به واسطه رفت‌وآمد در آنجا بود که متوجه شدم در رشته ریس در ایران هیچ خانمی فعالیت ندارد! من برای این رشته تلاش کردم تا اینکه به‌صورت حرفه‌ای ریس را انجام دادم و مدرکم را گرفتم.
این همه عشق به موتورسواری از کجا آمده؟
هیجانی که هنگام موتورسواری و پرش پیدا می‌کنی، قابل‌مقایسه با هیچ‌چیز نیست. من نخستین دختر ایرانی هستم که موتور ریس سوار می‌شوم و مدرکش را از فدراسیون گرفته‌ام. آدرنالینی که هنگام سوار شدن موتور در درونم ترشح می‌شود، باعث شادابی و نشاط می‌شود. ما از زمانی که هندل یا استارت موتور را می‌زنیم، تمام تمرکزمان روی موتورسواری است و به چیز دیگری فکر نمی‌کنیم. من هر وقت ناراحت باشم یا هر مشکلی داشته باشم، مشکلاتم را با موتورسواری رفع می‌کنم؛ در واقع یک جوری زندگی‌ام با موتورسواری گره خورده است.
کسی شما را با این استعداد آشنا کرده و برای ادامه این کار تشویق‌تان کرده؟
نه اصلاً. فقط خودم علاقه داشتم.
و واکنش خانواده به این انتخاب شما چه بود؟
خب خانواده من یک خانواده سنتی است. وقتی هم من موتورسواری را شروع کردم، با مخالفت‌های آنها مواجه شدم. حتی خواهر بزرگم به‌دلیل همین موضوع سال‌ها ارتباط خود را با من قطع کرد، چون اعتقادش بر این بود که آبروی ما را می‌بری.
چند خانم موتورسوار در ایران داریم؟
در رشته «ریس» هیچ‌کس جز من نیست. در رشته‌های دیگر نیز خانم‌هایی که مسابقه می‌دهند فکر کنم تعدادشان ۳ یا ۴ نفر باشد.
چه محدودیت‌ها و کمبودهایی برای خانم‌های موتورسوار در ایران وجود دارد؟
محدودیت‌ها که زیاد است. اول اینکه شبکه‌های رسمی تلویزیون و رسانه‌های مختلف اخباری از موتورسواری بانوان پخش نمی‌کنند تا نتیجه‌ها و پیروزی‌های بانوان در این زمینه دیده شود. اغلب افراد دوست دارند که نتیجه کارشان را همه ببینند. از دیگر محدودیت‌ها در این زمینه می‌توان به نبود اسپانسر در این رشته ورزشی اشاره کرد. متأسفانه هزینه‌های موتورسواری بسیار زیاد است و اگر اسپانسری وجود نداشته باشد فرصت موتورسواری از خیلی‌ها گرفته می‌شود. یکی دیگر از مشکلات موتورسواری بانوان، مخالفت مسئولان است که به شکل‌های مختلف موانعی را برای بانوان موتورسوار ایجاد می‌کنند.
هرچند وقت یک‌بار پیست می‌روید و چند جلسه تمرین دارید؟
من 3جلسه در هفته تمرین دارم که هر بار شامل یک تا 2ساعت موتورسواری است.
تاکنون چه فعالیت‌هایی را در داخل و سطح بین‌المللی انجام داده و چه مقام‌هایی را در کشور و در جهان کسب کرده‌اید؟
من نخستین هدفم در موتورسواری، آزادسازی این رشته برای خانم‌ها بود تا کسب عنوان و مقام. اما خب در سطح جهانی نیز فعالیت‌هایی داشته‌ام و عناوینی هم در این راستا کسب کرده‌ام. در سال۱۳۹۵ به‌عنوان کمیته موتور ریس بانوان استان البرز نخستین مسابقه رسمی موتور ریس بانوان را برگزار کردم و در آن مسابقه مقام قهرمانی را به‌دست آوردم. همچنین من نخستین موتورسوار حرفه‌ای خانم در سطح خاورمیانه هستم. همچنین مشعل‌دار المپیک۲۰۱۸ کره بوده‌ام. در همین سال همچنین در فستیوال جهانی ایتالیا به‌عنوان یکی از ۵بایکر نمونه زن جهان شناخته شدم. سال گذشته نیز توانستم رکورد سفر ۱۵هزار کیلومتری اروپا در ۳۱روز را به نام خود ثبت کنم.
از سطح مسابقات بین‌المللی اطلاعی دارید؟ یعنی می‌دانید ما چقدر با آنها فاصله داریم؟ درصورتی که به دختران موتورسوار اجازه حضور در مسابقات داده شود، قابلیت رقابت با ورزشکاران جهانی را خواهیم داشت؟
ما استعدادهای زیادی داریم و حتماً می‌توانیم در مسابقات جهانی پرقدرت شرکت کنیم، اما به شرطی که شرایط تمرین در ایران به بهترین شکل مهیا شود. متأسفانه هم‌اکنون امکانات این رشته ورزشی برای بانوان بسیار ضعیف است. پیست‌های موتورسواری و اتومبیلرانی استانداردهای لازم را ندارند. فدراسیون هم بودجه‌ای به موتورسواری بانوان اختصاص نمی‌دهد. بانوان اگر بخواهند در مسابقات بین‌المللی شرکت کنند تمامی هزینه‌ها بر عهده خودشان است. اگر شرایط مهیا شود ما استعدادهای خوبی داریم و می‌توانند در سطح جهانی حرفی برای گفتن داشته باشند.
پس فدراسیون هیچ حمایتی از خانم‌های موتورسوار نمی‌کند؟
متأسفانه هیچ حمایتی نمی‌کند.
با توجه به شهرت و رشته ورزشی‌تان پیش آمده پیشنهاد بازی در فیلم یا سریالی به شما داده شود؟
بله. من در فیلم «آذر» بدلکار خانم «نیکی کریمی» بودم. همچنین در سریال «داستان یک شهر» که از شبکه۵ پخش می‌شد نیز بازی کردم. یکی،دو فیلم هم در دوره کرونا داشتم. اکنون هم قصد دارم فیلم داستان زندگی ورزشی خودم را بسازم.
شما موتورسواری را آموزش هم می‌دهید؟ تاکنون پیش آمده است که در بین شاگردان‌تان خانم‌های بازیگر و معروف هم باشند؟
بله. خانم‌هایی مانند «نیکی کریمی»، «شهرزاد کمال‌زاده» و «نسرین مقانلو».
به کسی که بخواهد وارد این رشته بشود، چه پیشنهادی دارید؟
پیشنهاد می‌کنم حتماً در 3مرحله مبتدی، مقدماتی و حرفه‌ای آموزش ببینند. هر کسی می‌تواند به فدراسیون مراجعه کند و به بانوانی که حرفه‌ای کار می‌کنند، دسترسی پیدا کند و دوره آموزشی ببیند. همچنین توصیه می‌کنم همه جوانب ازجمله هزینه‌های این رشته ورزشی را از قبل بسنجند. گران بودن لوازم و لباس مخصوص برای موتورسواری یکی از مشکلات بزرگ این رشته است که حتی برای آقایان هم وجود دارد، چه برسد برای زنان. در ایران فقط من هستم که به‌عنوان یک زن موتورسوار در سطح بین‌المللی شناخته شده‌ام و می‌توانم برای خودم اسپانسر بگیرم اما موتورسواران دیگر این شرایط را ندارند و چون فدراسیون هم توانایی پرداخت هزینه‌های آنها را ندارد مشکلات زیادی پیدا می‌کنند. هزینه خریدن یک‌دست لباس موتورسواری واقعاً سنگین است و بدون اسپانسر نمی‌شود از پس آن برآمد. ضمن اینکه خود واردات موتور هم داستان پیچیده‌ای دارد و پرداخت هزینه‌های آن برای هر کسی ممکن نیست. این را هم درنظر بگیرید برای ورزشکاران این رشته هزینه‌های جانبی مثل تعمیر موتور و تردد از منزل به پیست هم وجود دارد که هزینه‌ها را چند‌برابر می‌کند.
طی این سال‌ها موتورسواری خاطره خاصی وجود داشته که برایتان ماندگار شده باشد؟
کل داستان موتورسواری برای من یک خاطره است، اما خاطره ماندگارم مربوط به نخستین مسابقه‌ام می‌شود. زمستان بود و وقتی با دوستانم به پیست موتورسواری رفتیم، همه جا را برف پوشانده بود و ما انتظار این موضوع را نداشتیم. همه به سرعت دست به‌کار شدند و با استفاده از پارو و خاک‌انداز شروع به جمع‌آوری برف‌ها از روی پیست کردند. با وجود مشکلات و به واسطه تلاش همه دوستان در نهایت پیست پاکسازی و مسابقه برگزار شد.
برنامه‌تان برای آینده چیست؟
برنامه‌ام برای آینده این است که تأثیر بیشتری روی خانم‌های علاقه‌مند به رشته موتورسواری داشته باشم که با ساخت فیلم‌ام این امر محقق خواهد شد.
