آخرین روزنه احیای زاگرس

طرح جنگلداری اجتماعی شاید آخرین راه‌حل جلوگیری از نابودی رو به افزایش جنگل‌های زاگرس باشد؛ طرحی که هنوز در ابتدای راه و مرحله تدوین است.
در شرایطی که هر روز از وسعت جنگل‌های کشور بر اثر عوامل طبیعی و انسانی مانند خشکسالی، تغییر اقلیم، دخالت‌های انسانی (قاچاق چوب، آتش‌سوزی و تغییر کاربری) کاسته می‌شود، حالا ایرنا خبر داده که حفاظت از منابع طبیعی و توسعه عرصه‌های جنگلی یک ضرورت انکارناپذیر است که اکنون با در دستور کار قرار گرفتن طرح جنگلداری اجتماعی در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، روزنه‌های امید به احیای زاگرس گشوده می‌شود.
براساس این گزارش، هر ثانیه ۳۶۰مترمربع از سطح جنگل‌ها و مراتع کشور تخریب و هر 5سال، یک‌میلیون هکتار از جنگل‌های ایران نابود می‌شوند. سالانه نیز یک‌و‌نیم درصد از جنگل‌های ایران از دست می‌رود که اگر این روند ادامه یابد تا ۵۰ سال آینده اثری از جنگل‌های امروزی ایران باقی نخواهد ماند.در این میان، جنگل‌های زاگرس در سال‌های اخیر به واسطه دخالت‌های انسانی ذکر شده، آسیب‌های زیادی دیده و به‌دلیل وابستگی بیش از حد جنگل‌نشینان زاگرس به این جنگل‌ها و محصولات جنگلی، شناخت مسائل اجتماعی و اقتصادی را ضروری کرده است تا خسارت و تخریب جنگل‌ها کاهش یابد.جنگل‌های زاگرس بیش از 5میلیون هکتار وسعت دارد و یکی از مهم‌ترین رویشگاه‌ها و عرصه‌های کلیدی ایران محسوب می‌شود. جنگل‌های این خطه را به نام جنگل‌های بلوط زاگرس می‌شناسند و به جرأت می‌شود گفت زاگرس نام و شهرت خود را از بلوط دارد.
تامین ۴۰درصد از آب کشور، تنوع زیستی جانوری و گیاهی بالا، اهمیت در تعدیل آب ‌و هوا و اثرات اقلیمی، حفظ منابع خاک و جلوگیری از فرسایش ازجمله کارکردهای این جنگل‌هاست.
مطالعات نشان می‌دهد ۱۰ تا ۳۰درصد معیشت خانوارهای روستایی در زاگرس به این جنگل‌ها وابسته است و گاهی هم آنان با نابودی زاگرس تیشه به ریشه معیشت خود و آیندگانشان می‌زنند.
بلوط یکی از مهم‌ترین گونه‌های درختی و درختچه‌ای زاگرس با عمری طولانی حدود ۵۰۰ سال (گاهی حتی تا ۲۰۰۰ سال) است و در ۱۱ استان کشور امتداد دارد که در نوع خود از بی‌نظیرترین جنگل‌های جهان به شمار می‌رود و حالا چشم طمع زغال‌گیران به‌دنبال درختانی است که هم خاک از آنها نفس می‌گیرد و هم هوا از آنها سیراب می‌شود.جنگلداری اجتماعی نخستین‌بار در سال ۱۹۳۵ در هند اجرا شد و امروزه تقریبا اغلب کشورها از این پتانسیل اجتماعی در جهت توسعه زیست‌محیطی استفاده می‌کنند.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور وسعت جنگل‌های زاگرس را ۶ میلیون هکتار اعلام کرد و گفت: این جنگل‌ها از حیث اقتصادی و معیشتی برای مردم و کاهش معضلات زیست‌محیطی به‌ویژه در مقابل ریزگردها، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.شعبانیان افزود: در سال‌های اخیر جنگل‌های زاگرس به دلایل انسانی و حوادث طبیعی ازجمله خشکسالی‌های مداوم، استفاده بی‌رویه و نادرست و آتش‌سوزی‌های پی در پی وضع خوبی ندارد؛ درحالی‌که اگر می‌خواهیم امنیت غذایی و زیستی و توسعه پایدار داشته باشیم، باید به این جنگل‌ها توجه کنیم.
اهداف اصلی جنگلداری اجتماعی حول محورهای  اساسی بهبود زیست محیط، توسعه محصولات محلی، توسعه چشم‌اندازهای طبیعی، ایجاد شغل (در جهت کنترل مهاجرت)، مقابله با مشکلات طبیعی (فرسایش خاک و...) و بالابردن کیفیت زندگی شکل گرفته و به‌دنبال توسعه و ارتقای این مفاهیم در محیط است.