گزارش2
پیاده‌راه‌سازی در بافت تاریخی همدان
پروژه ساخت گذر تاریخی-فرهنگی همدان از آرامگاه باباطاهر تا آرامگاه ابن سینا، عملیات عمرانی تکمیلی را می‌گذراند
همدان که در سال ۱۳۸۵ از سوی مجلس شورای اسلامی «پایتخت تاریخ و تمدن ایران» اعلام شد، این روزها شاهد روند تکمیل پروژه گذر تاریخی است. پروژه‌ای که به‌گفته معاون شهرسازی و معماری شهردار همدان، این شهر را به ثبت جهانی خواهد رساند. گذر تاریخی از آرامگاه باباطاهر آغاز می‌شود و تا آرامگاه ابن‌سینا ادامه دارد.
منظر تاریخی شهری
برای تعریف این گذر تاریخی مسیرهای مختلفی در شهر همدان بررسی شد و در نهایت پروژه از آرامگاه باباطاهر تا آرامگاه این سینا به تصویب رسید. این را امیر فتحیان نسب، معاون شهرسازی و معماری شهردار همدان به همشهری می‌گوید و ادامه می‌دهد: ثبت جهانی این محور از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا هگمتانه شهری است که از آن به‌عنوان نخستین پایتخت مادها یاد می‌شود. قرار است پرونده ثبت جهانی با عنوان «منظر تاریخی شهری از هگمتانه تا همدان» که شامل این گذر نیز می‌شود، برای بازدید کارشناسان یونسکو تا سال آینده آماده شود.علیرضا قاسمی فرزاد، استاندار همدان نیز معتقد است با تکمیل این محور، میراث فرهنگی این محدوده شامل بافت تاریخی، بازار سنتی، مسجد جامع و پیاده راه‌های شهر همدان حفظ می‌شود.معاون شهرسازی و معماری شهردار همدان در این‌باره توضیح بیشتری می‌دهد و می‌گوید: براساس اعلام وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، پرونده ثبت جهانی هگمتانه به یونسکو ارسال شده است و در بین آثار تاریخی و فرهنگی ایران برای ثبت جهانی در یونسکو، منظر تاریخی هگمتانه در اولویت نخست قرار دارد.
سایت موزه همدان
بخشی از اقدامات این پروژه با همکاری مدیریت شهری و بخشی دیگر از سوی میراث فرهنگی انجام می‌شود. فتحیان‌نسب به پیاده‌راه‌سازی این مسیر هم اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: یکی از فعالیت‌های در دست انجام برای این منظور پیاده‌راه‌سازی است. پیاده‌راه‌سازی خیابان اکباتان به‌عنوان بخشی از این پروژه به نتیجه و حذف سواره‌رو نیز به سرانجام رسیده است.
ادامه مسیر پیاده‌راه به میدان مرکزی شهر می‌رسد. درست جایی که سایت موزه همدان با عمر 2ماه خود قرار دارد. معاون شهرسازی و معماری شهردار همدان با بیان اینکه نخستین سایت موزه کشور در میدان امام خمینی(ره) همدان دایر است که خود یک جاذبه گردشگری به‌حساب می‌آید، می‌گوید: در سایت موزه لایه‌های تاریخی پنهان است و از 3هزار سال قبل تاکنون را می‌توان در این سایت موزه دید. این سایت موزه در محلی قرار دارد که از زمان مادها زندگی و تمدن در آن شکل گرفته و تاکنون زندگی در آن جریان داشته است. در واقع در سایت موزه اشیای تاریخی در همان مکانی که کشف شدند، نگهداری می‌شوند. طراحی و افتتاح سایت موزه در این محور تاریخی خود نیز یکی ازجاذبه‌های گردشگری این محور تاریخی به شمار می‌آید.
هم‌اکنون گردشگران، بدون خرید بلیت می‌توانند با حضور در این محل به تاریخ و پیشینه تاریخی همدان در سه لایه تاریخی یعنی از دوره مادها به‌عنوان زمان شکل‌گیری همدان تا دوره هخامنشیان و اسلامی پی ببرند.
حفظ خانه‌های بزرگان شهر
یکی از راه‌های حفظ و احیای بافت‌های تاریخی در دنیا تبدیل آنها به محورهای تاریخی، فرهنگی و گردشگری است که باعث زنده شدن بافت، تبدیل آنها به کاربری‌های گردشگری و رونق اقتصادی می‌شود.
مدیر پروژه گذر تاریخی، گردشگری همدان نیز در این‌باره می‌گوید: بافت‌های تاریخی معمولا در گذشته بازار و مناطق مسکونی بودند. خانه‌های تاریخی زیادی اکنون در این معبر وجود دارد و احیای محور گردشگری باعث می‌شود یکی از مناطق تقریبا فراموش شده در شهر زنده شود.
صاحب محمدیان‌منصور ادامه می‌دهد: آرامگاه بوعلی‌سینا حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰هزار نفر، آرامگاه باباطاهر حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار نفر و هگمتانه حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰هزار نفر بازدیدکننده دارند و از بافت تاریخی و بازار به‌علت عدم‌بلیت‌فروشی آماری در دست نیست بنابراین همه این جاذبه‌ها در محور تاریخی دیده شده‌است. در گذشته بازاریان همدان در محله بنه‌بازار زندگی می‌کردند و هم‌اکنون نیز قدیمی‌ترین خانواده‌های همدان در این منطقه سکونت دارند. خانه‌های بزرگ و زیبایی مثل خانه‌های پوستی‌زاده، تخمه‌چی، شرفخانی و بناهایی مانند حمام چاله وحدود ۲۰ کاروانسرا هم در این گذر تاریخی وجود دارد که محور گردشگری می‌تواند آنها را احیا کند.
محور تاریخی گردشگری همدان از سال‌های دور به‌عنوان شاهرگ شهر همدان شناخته می‌شد. وجود آثار 3هزار ساله در این محور که حالا در سایت موزه همدان نگهداری می‌شود، گواه این ادعاست. احیای این مسیر به‌عنوان محور تاریخی، علاوه بر رونق گردشگری باعث پویایی خیابان اکباتان شهر همدان نیز خواهد شد. گردشگران پس از حضور در آرامگاه باباطاهر یا آرامگاه ابن‌سینا و طی کردن پیاده‌راه می‌توانند به سایت موزه سری بزنند و علاقه‌مندان حوزه میراث هم راهی تپه هگمتانه و موزه‌های دیگر می‌شوند. همدان با داشتن این گذر تاریخی فرهنگی به‌عنوان راه ارتباطی تاریخ و فرهنگ یک منطقه را به مناطق دیگر معرفی می‌کند.